แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องครอบครองที่ดินพิพาทโดยอาศัยสิทธิของ ย. ผู้เป็นเจ้าของเท่ากับผู้ร้องถือแทน ย.ตลอดมาเมื่อย. ถึงแก่กรรมก็ต้องถือว่าถือแทนผู้คัดค้าน ซึ่งเป็นทายาทของ ย. เมื่อไม่ได้ความว่าผู้ร้องได้บอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือเป็นการครอบครองด้วยเจตนาเป็นเจ้าของตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1381 ก็ต้องถือว่า ผู้ร้องยังคงครอบครองที่ดินพิพาทแทน ย.แม้ผู้ร้องจะครอบครองที่ดินพิพาทติดต่อกันมาเกินกว่า 10 ปีแล้วผู้ร้องก็หาได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทโดยการครอบครองปรปักษ์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 ไม่
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ผู้ร้องครอบครองที่ดินโฉนดเลขที่ 1173เนื้อที่ 56 ตารางวา โดยความสงบและโดยเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของเกินกว่า 30 ปี ขอให้มีคำสั่งว่าที่ดินเฉพาะส่วนที่ผู้ร้องครอบครองดังกล่าวเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ร้องตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382
ผู้คัดค้านยื่นคำคัดค้านว่า ที่ดินโฉนดเลขที่ 1173 เป็นของนางแยนะมารดาผู้คัดค้าน เมื่อนางแยนะถึงแก่กรรมก็ตกเป็นกรรมสิทธิ์แก่ผู้คัดค้านผู้ร้องเป็นเพียงผู้อาศัยอยู่กับนางแยนะผู้ร้องไม่ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาท ขอให้ยกคำร้องขอ
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษายกคำร้องขอ
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัย ที่ผู้ร้องปลูกบ้านลงในที่ดินพิพาทอย่างถาวรและอยู่อาศัยตลอดมาก็เพราะนางแยนะน้องต่างบิดาของผู้ร้องซึ่งเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินพิพาท อนุญาตให้ผู้ร้องอยู่อาศัยได้จนกว่าผู้ร้องจะถึงแก่กรรม ผู้ร้องครอบครองที่ดินพิพาทโดยอาศัยสิทธิของนางแยนะผู้เป็นเจ้าของเท่ากับว่าผู้ร้องถือแทนนางแยนะตลอดมา ครั้นนางแยนะถึงแก่กรรมก็ต้องถือว่าถือแทนทายาทของนางแยนะซึ่งมีผู้คัดค้านกับนายอุเซ็ง หากผู้ร้องประสงค์จะเปลี่ยนการครอบครองแทนเป็นการครอบครองปรปักษ์ จะต้องบอกกล่าวไปยังนางแยนะหรือทายาทของนางแยนะก่อนว่าไม่ประสงค์จะครอบครองที่ดินพิพาทแทนนางแยนะต่อไปเสียก่อนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1381 แต่ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้ไม่ได้ความว่า ผู้ร้องได้แสดงให้แจ้งชัดว่าเป็นการใช้สิทธิยึดถือครอบครองเหนือที่ดินพิพาทด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ ดังนี้จึงต้องถือว่าผู้ร้องยังคงครอบครองที่ดินพิพาทโดยอาศัยสิทธิของนางแยนะอยู่เช่นเดิม แม้ผู้ร้องจะครอบครองที่ดินพิพาทติดต่อกันมาเป็นเวลาเกินกว่า 10 ปี แล้วผู้ร้องก็หาได้กรรมสิทธิ์ที่ดินพิพาทในฐานะครอบครองปรปักษ์ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1382 ไม่
พิพากษายืน
