แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บิดามารดาชายทำสัญญาว่าขอยกสินสอดแลทองหมั้นให้แก่หญิงสิทธิขาด ตั้งแต่วันทำสัญญานั้น ต่อไปจะหย่าร้างกับชายก็ไม่เรียกคืน ครั้นวันแต่งงานชายสินสอดแลทองหมั้นไปให้แก่ฝ่ายหญิงดังนี้ แม้ภายหลังหญิงชายไม่จดทะเบียนสมรส ชายก็เรียกคืนไม่ได้การที่ชายอยู่ในเวลาทำสัญญาแล้วนำสินสอดแลทองหมั้นไปดังนั้น ย่อมปิดปากมิให้ชายเถียงว่าสินสอดแลทองหมั้นเป็นของตน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสองเป็นบิดามารดานางพวง โจทก์ได้แต่งงานกับนางพวง โดยจำเลยสัญญาว่าแต่งงานแล้วจะนำนางพวงไปจดทะเบียนสมรส ต่อมาจำเลยเอานางพวงไปจากโจทก์และไม่สามารถนำไปจดทะเบียนสมรส โจทก์ฟ้องขอเรียกเงินค่าสินสอด ๔๐ บาท ทองหมั้นทองหนัก ๔ บาท กับค่าขนขันหมากผ้าและสิ่งของไหว้ผีรวมเป็นเงิน ๑๖๘๐ บาท คืน
จำเลยให้การว่า เงินและทองหมั้นหนัก ๔ บาทเป็นของบิดามารดาโจทก์ทำหนังสือยกให้นางพวงแล้ว ของอย่างอื่นโจทก์ทำเพื่อประโยชน์ของโจทก์ จำเลยไม่ต้อรับผิด และโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องเพราะสินสอดทองหมั้นไม่ใช่ของโจทก์
ศาลชั้นต้น พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ฟังว่า บิดามารดาโจทก์ได้ทำสัญญาให้ไว้แก่นางพวงความว่า “การที่บิดามารดาโจทก์ให้โจทก์ทำการสมรสกับนางพวง สินสอด ๔๐ บาท ทองหมั้น ๔ บาทกับเรือน ๑ หลังนั้น บิดามารดาโจทก์ยกให้แก่นางพวงแต่วันทำสัญญานี้ ต่อไปโจทก์กับนางพวงจะทิ้งขว้างร้างหย่ากันก็ตามใจบิดามารดาโจทก์จะไม่เรียกคืน” และในวันแต่งงานโจทก์ได้นำเงินและทองไปให้จำเลยแล้ว ต้องนับว่าสัญญาที่บิดามารดาโจทก์ทำยกทรัพย์ให้นางพวงเป็นอันสมบูรณืแล้ว ถึงแม้ทรัพย์นั้นจะเป็นของโจทก์บิดามารดาโจทก์ก็เป็นผู้ทำแทน กาที่ยังไม่ได้จดทะเบียนไม่ใช่ความผิดของจำเลย พิพากษายืนยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า ๑. ศาลอุทธรณ์ไม่จำเป็นต้องย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นชี้ขาดข้อเท็จจริงแล้วพิพากษาใหม่ เพราะศาลอุทธรณ์พิพากษาโดยอาศัยสัญญายกให้ซึ่งไม่มีฝ่ายใดคัดค้าน ๒. ถึงแม้สัญญายกให้ไม่มีวันเดือน ปี ก็ไม่ทำให้สัญญาเสียถึงใช้ไม่ได้ ๓. สัญญาที่บิดามารดาโจทก์ทำยกทรัพย์ให้แก่นางพวงเป็นสัญญายกทรัพย์ให้โดยเด็ดขาด ถึงแม้การทำพิธีแต่งงานจะไม่เป็นการสมรสกันตามกฎหมายเพราะไม่ได้จดทะเบียนสมรสก็ตาม ๔. ถึงแม้ทรัพย์ที่บิดามารดาโจทก์ยกให้แก่นางพวงจะเป็นทรัพย์ของโจทก์ก็ตาม แต่ขณะทำสัญญายกให้โจทก์ก็อยู่รู้เห็นเป็นการปิดปากโจทก์ไม่ให้เถียงว่าเป็นทรัพย์สินของโจทก์ พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์ยกฟ้องโจทก์
