แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่ศาลชั้นต้นสั่งอนุญาตให้โจทก์ถอนฟ้อง แต่ศาลฎีกาให้ดำเนินการพิจารณาพิพากษาคดีต่อไปนั้น หาใช่ให้ศาลชั้นต้นฟังจำเลยเสียใหม่ ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 175 แล้วมีคำสั่งไม่ แต่ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาพิพากษาต่อไปตามกระบวนความทีเดียว ฉะนั้น ที่ศาลชั้นต้นนัดคู่ความมาสอบถามเกี่ยวกับคำขอถอนฟ้อง เดิมของโจทก์และถือว่าได้ฟังจำเลยถูกต้อง สั่งอนุญาตให้โจทก์ถอนฟ้องได้ จึงเป็นการรื้อฟื้นเอาคำขอถอนฟ้องของโจทก์ที่ตกไปแล้วขึ้นมาพิจารณาสั่งซ้ำอีก ย่อมไม่ชอบด้วยกระบวนวิธีพิจารณาความ
ย่อยาว
คดีนี้ เดิมโจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลบกับบริวารงดการทำนาบนเส้นทางสาธารณและให้เปิดเป็นทางสาธารณตามเดิม ให้โจทก์ได้มีทางเดินเข้าออกไปยังที่ดินของโจทก์ได้
จำเลยทั้งสองให้การปฏิเสธต่อสู้คดี
คู่คงวามตกลงกันให้ไปทำแผนที่พิพาท และท้าประเด็นแพ้ชนะกัน แต่แล้วต่อมายังไม่ทันได้ลง มือทำแผนที่โจทก์ได้ยื่นคำร้องเพิ่มเติมฟ้องในวันที่ศาลชั้นต้นนัดมาพร้อมกันเรื่องทำแผนที่ ศาลชั้นต้นส่งสำเนาให้จำเลยจำเลยแถลงขอผัดตรึกตรอง ศาลยังมิทันสั่ง โจทก์แถลงขอถอนฟ้องในวันนั้นเอง ศาลสอบจำเลย ทนายจำเลยแถลงขอผัดปรึกษาตัวความก่อนว่าจะคัดค้านหรือไม่
ศาลชั้นต้นอนุญาตให้โจทก์ถอนฟ้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาพิพากษากลับให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาพิพากษาคดีนี้ต่อไปตามกระบวนความ
ศาลชั้นต้นอ่านคำพิพากษาศาลฎีกาให้คู่ความฟังแล้ว ได้นัดให้คู่ความมาพร้อมกันในวันต่อมาร ถึงวันนัดพร้อมโจทก์แถลงต่อศาลว่า ยืนยันขอถอนฟ้อง ตามคำแถลงของโจทก์ที่ขอถอนฟ้องเมื่อคราวแรกนั้น ศาลสอบจำเลย ๆ แถลงคัดค้านศาลชั้นต้นเห็นว่า ที่โจทก์ขอถอนฟ้องก็เพราะเส้นทางตามที่ฟ้องไม่มี และแม้โจทก์จะไม่ถอนฟ้อง โจทก์ก็ยังมีสิทธิจะยื่นคำร้องขอแก้ไขเพิ่มเติมฟ้องได้อยู่ จำเลยจึงไม่มีการเสียเปรียบอย่างใด และตามทางเส้นใหม่ที่ถูกต้องซึ่งสามีโจทก์ได้ฟ้องคดีถึงที่สุดไปแล้ว จึงไม่มีประโยชน์อันใดที่ศาลจะดำเนินคดีนี้อีกต่อไป จึงมีคำสั่งให้โจทก์ถอนฟ้องได้
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ที่ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาพิพากษาต่อไปตาม กระบวนความนั้น หาใช่พิพากษาให้ศาลชั้นต้นฟังจำเลยเสียใหม่ให้ถูกต้องตามมาตรา ๑๗๕ แห่ง ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง แล้วมีคำสั่งใหม่ตามกระบวนความไม่ แต่ได้พิพากษาให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาพิพากษาต่อไปตามกระบวนความีเดียว จึงต้องหมายความว่า ไม่อนุญาตให้โจทก์ถอนฟ้องได้ตามทีทมีคำขออยู่ในรายงานกระบวนพิจารณาของศาลชั้นต้นนั้นด้วย แต่ศาลชั้นต้นกลับนัดคู่ความมาสอบถามเกี่ยวกับคำขอถอนฟ้องของโจทก์ตามที่มีอยู่ในรายงานกระบวนพิจารณาฉบับนั้น และถือว่าได้ฟังจำเลยถูกต้องครบถ้วนตามกฎหมายแล้ว ได้สั่งอนุญาตให้โจทก์ถอนฟ้องซ้ำมาอีกเช่นนี้ จึงเป็นการรื้อฟื้นเอาคำขอถอนฟ้องของโจทก์ที่ตกไปแล้วนั้นขึ้นมาพิจารณาสั่งซ้ำอีก หาได้ดำเนินการพิจารณาพิพากษาคดีต่อไปตามคำพิพากาาของศาลฏีกาไม่ ดังนี้ ย่อมไม่ชอบด้วยกระบวนวิธีพิจารณาความ ข้อที่ศาลชั้นต้นอ้างว่า เส้นทางเดินตามฟ้องไม่มีแล้ว ไม่มีประโยชน์อันใดที่ศาลจะดำเนินการพิจารณาคดีต่อไปก็ดี ที่ศาลอุทธรณ์อ้างว่า คดีไม่มีประเด็นจะต้องวินิจฉัยแล้ว เพราะโจทก์แถลงรับแล้วว่าเส้นทางเดินตามที่โจทก์ฟ้องไม่มีอยู่เลยก็ดี หาเป็นเหตุขัดข้องแก่การที่ศาลจะดำเนินการพิจารณาพิพากาาแต่อย่างใดไม่ โดยเมื่อไม่มีประเด็นที่จะต้องวินิจฉัยหรือไม่มีประโยชน์อันใดที่ศาลจะดำเนินการพิจารณาต่างไปอย่างไร ศาลก็อาจพิพากษาให้ฝ่ายหนึ่งชนะอีกฝ่ายหนึ่งแพ้คดีได้ตามกระบวนความ หาจำต้องให้โจทก์ถอนฟ้องคดีจึงจะเสร็จไปได้ไม่ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามคำสั่งของศาลชั้นต้น มานั้น จึงไม่ชอบด้วยรูปความฎีกาของจำเลยฟังขึ้น
พิพากษากลับ ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาพิพากษาคดีนี้ต่อไปตามคำพิพากษาของศาลฎีกาฉบับแรกนั้น
