แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้ารายหนึ่งจะเหมือนกันหรือคล้ายกันกับเครื่องหมายการค้าอีกรายหนึ่งจนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนหรือไม่ต้องพิจารณาองค์ประกอบหลายอย่างเข้าด้วยกัน การที่จำเลยขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเพื่อใช้กับสินค้าประเภทเดียวกับสินค้าของโจทก์ คือสินค้าจำพวก 1 รายการสินค้าสีทาบ้าน สีพ่นสีพ่นรถ ภาชนะที่ใส่สีเป็นกระป๋องลักษณะเหมือนกัน สีของกระป๋องก็เป็นสีเดียวกัน ลักษณะการใช้เครื่องหมายการค้าประทับ เป็นตัวอักษรโรมัน อยู่บนพื้นสีดำรูปสี่เหลี่ยมคางหมู และอยู่ทางส่วนบนของกระป๋องเหมือนกัน เครื่องหมายการค้าที่เป็นตราพวงมาลัยรถยนต์ของจำเลยก็อยู่ที่เดียวกับตราใบพัดลมของโจทก์และอยู่บนพื้นสีขาวรูปสี่เหลี่ยมคางหมูใต้ตัวอักษรโรมันในลักษณะเดียวกันด้านตรงกันข้ามเครื่องหมายดังกล่าว จะมีพื้นสีขาวรูปคางหมูรีเหมือนกัน มีคำอธิบายเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษเหมือนกันขนาดตัวอักษรเท่ากัน ฝา กระป๋อง ก็มีลักษณะและสีพื้นสีเดียวกันมีรูปเครื่องหมายการค้าขนาดเท่ากันอยู่ตรงกึ่งกลาง มีอักษรภาษาไทยด้านล่างเหมือนกันว่า “คุณภาพเชื่อถือได้” จะต่างกันเฉพาะข้อความภาษาไทยว่า “สีเท็มโก้”กับ”สีเซฟโก้” และอักษรโรมัน”TEMCO” กับ “SEFCO” เท่านั้น ดังนี้ เครื่องหมายการค้าของจำเลยเหมือนกันหรือคล้ายกันกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนแล้ว
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าอักษรโรมัน”TEMCO” และเครื่องหมายการค้ารูปใบพัดลม ได้จดทะเบียนไว้แล้วโดยใช้กับสินค้าจำพวก 1 รายการสินค้าทั้งจำพวก ต่อมาโจทก์ได้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้ารูปลวดลายในฉลากประกอบด้วยอักษรโรมัน TEMCO และเครื่องหมายการค้ารูปใบพัดลมกับสินค้าประเภทสีทาบ้านและสีพ่นในจำพวก 1 แต่ได้รับแจ้งจากนายทะเบียนว่าเครื่องหมายการค้าทั้งสามของโจทก์เหมือนหรือเกือบเหมือนกับของจำเลยซึ่งได้ยื่นคำขอไว้ก่อน โดยจำเลยขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าประกอบด้วยรูปลวดลายในฉลากมีอักษรโรมัน SEFCOและรูปพวงมาลัยรถยนต์ใช้กับสินค้าประเภทสี โดยการลอกเลียนแบบของโจทก์เป็นการละเมิด ขอให้พิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิในการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดีกว่าจำเลย และสั่งจำเลยถอนคำขอจดทะเบียนจำเลยให้การว่าผู้มีชื่อมอบเครื่องหมายการค้าตามฟ้องให้โจทก์ยึดถือไว้เพื่อเป็นหลักประกัน มิได้มอบกรรมสิทธิ์ให้โจทก์โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้อง เครื่องหมายการค้าที่จำเลยยื่นคำขอจดทะเบียนไม่เหมือนกับเครื่องหมายการค้าที่โจทก์อ้างว่าเป็นของโจทก์ตัวอักษร เสียงที่อ่าน ลักษณะล้วนแตกต่างกันขอให้ยกฟ้อง ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า โจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดีกว่าจำเลย เครื่องหมายการค้าที่จำเลยขอจดทะเบียนมีลักษณะคล้ายกับของโจทก์และจำเลยขอจดทะเบียนโดยไม่สุจริต พิพากษาให้จำเลยถอนคำขอ จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “สำหรับประเด็นที่ว่าเครื่องหมายการค้าที่จำเลยยื่นคำขอจดทะเบียนไว้เหมือนกันหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าที่โจทก์ได้รับโอนสิทธิมาจากนายบุ้งเท้งจนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนหรือไม่นั้น จำเลยฎีกาว่า เครื่องหมายการค้าทั้งสอง ตัวอักษรโรมันมีลักษณะแตกต่างกันออกเสียงหรือมีความหมายไม่เหมือนกัน อีกทั้งตราเครื่องหมายสำคัญของโจทก์กับจำเลยมีลักษณะแตกต่างกันอย่างมากที่ศาลอุทธรณ์ลงความเห็นว่าเครื่องหมายการค้าทั้งสองเกือบเหมือนกันจึงไม่ชอบด้วยข้อเท็จจริงและเหตุผล ปัญหาข้อนี้ศาลฎีกาพิเคราะห์แล้วเห็นว่าเครื่องหมายการค้ารายใดจะเหมือนกันหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าอีกรายหนึ่งจนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนหรือไม่ จำต้องพิเคราะห์องค์ประกอบหลายอย่างเข้าด้วยกัน จะให้พิเคราะห์แต่ตัวอักษรหรือสำเนียงที่ออกเสียงแต่อย่างเดียวมาเป็นข้อวินิจฉัยหาได้ไม่ กรณีของจำเลยปรากฏว่าเครื่องหมายการค้าที่จำเลยยื่นคำขอจดทะเบียนไว้เป็นการขอจดทะเบียนเพื่อใช้กับสินค้าประเภทเดียวกับสินค้าของโจทก์คือใช้กับสินค้าในจำพวก 1 สำหรับสิ่งของสินค้า สีทาบ้าน สีพ่นสีพ่นรถภาชนะที่ใช้ใส่สีเป็นกระป๋องซึ่งมีลักษณะเหมือนกันทุกประการสีของกระป๋องก็เป็นสีเดียวกันคือสีแดงและลักษณะการใช้เครื่องหมายการค้าประทับหรือทำให้ปรากฏที่สินค้าก็เหมือนกันโดยสามารถแยกพิจารณาได้เป็น 3 ส่วน คือ ส่วนที่มีเครื่องหมายการค้าปรากฏอยู่ตัวอักษรโรมันจะอยู่บนพื้นสีดำรูปคางหมูมนมีขอบสีฟ้าเหลืองตัดและอยู่ทางส่วนบนของกระป๋อง ส่วนเครื่องหมายการค้าที่เป็นตราใบพัดลมกับตราพวงมาลัยรถยนต์อยู่บนพื้นสีขาวรูปคางหมูยาวมนขนาดเท่ากันมีขอบสีฟ้าหรือสีเหลืองตัดเช่นกัน อยู่ใต้ตัวอักษรโรมันดังกล่าวแล้วในลักษณะเดียวกัน ใต้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวมีตัวอักษรโรมันเขียนว่า “INDUSTRIAL SPRAY LACQUER” ขนาดของตัวอักษรและการวางตัวอักษรเหมือนกันทุกประการส่วนที่สองคือส่วนด้านตรงกันข้ามกับเครื่องหมายดังกล่าว จะมีพื้นสีขาวรูปคางหมูรีมีขอบสีฟ้าหรือสีเหลืองตัดเหมือนกันทุกประการ บนพื้นสีขาวดังกล่าวมีคำอธิบายเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษโดยจัดภาษาไทยไว้ส่วนบน ภาษาอังกฤษไว้ส่วนล่างด้วยการวางรูปตัวอักษรเหมือนกัน การย่อหน้าอย่างเดียวกันขนาดตัวอักษรเท่ากันทั้งหมด ส่วนที่สามคือฝากระป๋องลักษณะของฝาเหมือนกัน สีพื้นของฝาเป็นสีขาวเหมือนกัน รูปเครื่องหมายการค้าขนาดเท่ากันอยู่ตรงกึ่งกลางของฝาและมีตัวอักษรภาษาไทยที่ด้านล่างว่า “คุณภาพเชื่อถือได้” ตัวอักษรขนาดเท่ากัน การวางรูปอย่างเดียวกัน จะต่างกันก็เฉพาะข้อความด้านบนที่ว่า “สีเท็มโก้”กับ “สีเซฟโก้” แต่ขนาดตัวอักษรก็เท่ากันวางรูปเหมือนกันทุกประการสีของตัวอักษรก็ใช้สีฟ้าเหมือนกันทั้งหมด ลักษณะต่าง ๆ ดังกล่าวนี้เห็นได้ชัดว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยเหมือนกันหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนแล้ว เพราะสาธารณชนผู้ซื้อสินค้าย่อมจะพิจารณาลักษณะซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญต่าง ๆ ดังกล่าวมาแล้วประกอบกัน ข้อที่ตัวอักษรโรมัน TEMCO กับ SEFCO ต่างกันนั้น ยากที่สาธารณชนซึ่งส่วนใหญ่ยังไม่คุ้นเคยกับภาษาต่างประเทศจะแยกแยะสินค้าได้อย่างแน่ชัดว่าสินค้ารายใดเป็นของโจทก์หรือจำเลย แม้เครื่องหมายการค้าที่เป็นใบพัดลมกับพวงมาลัยรถยนต์จะต่างกันก็เป็นข้อแตกต่างเพียงเล็กน้อย เมื่อพิจารณาองค์ประกอบทั้งหมดเข้าด้วยกันแล้วอาจทำให้สาธารณชนหลงผิดได้ ยิ่งกว่านั้นเมื่อพิจารณาถึงเจตนาของจำเลยที่ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวทั้ง ๆ ที่ทราบอยู่แก่ใจว่านายบุ้งเท้งสามีได้โอนสิทธิในเครื่องหมายการค้าเดิมซึ่งใช้สำหรับสินค้าประเภทเดียวกันให้แก่โจทก์ไปแล้วส่อให้เห็นว่าจำเลยมีเจตนาไม่สุจริต ที่ศาลล่างทั้งสองพิพากษาต้องกันว่าโจทก์มีสิทธิในการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำขอเลขที่ 131212, 131213 และ 131219 ดีกว่าจำเลยต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกา ฎีกาของจำเลยฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
