แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อศาลเพิกถอนสัญญาประกันแล้ว ก็บังคับเอาแต่เบี้ยปรับฐานผิดสัญญาประกันเท่านั้น แต่การที่จะเอาตัวจำเลยกลับคืนมาเป็นเรื่องของศาลที่จะใช้อำนาจของศาลเองตามกฎหมายโดยมิได้อาศัยผู้ประกันตามสัญญาประกัน ผู้ประกันเป็นอันหลุดพ้นจากข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยตามสัญญาประกันเดิม
เมื่อไม่ได้ทำสัญญาประกันใหม่หรือตกลงกันให้ถือสัญญาประกันเดิมตลอดจนหมายจับก็ไม่ได้สั่งถอน จึงถือได้ว่าไม่มีอะไรแสดงให้ผู้ประกันรู้ตัวว่ายังมีข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลย ผู้ประกันจึงหลุดพ้นจากข้อผูกพันตามสัญญาประกันเดิม
ย่อยาว
เรื่อง ผิดสัญญาประกัน
คดีนี้เดิมนายกำจัด นายเทา นายสี และนางเรียมได้ทำสัญญาประกันตัวจำเลยซึ่งถูกหาฐานลักทรัพย์ไปจากศาลจังหวัดยะโสธร ภายหลังส่งตัวจำเลยให้ไม่ไปตามกำหนดนัดของศาลโดยไม่ทราบเหตุขัดข้อง ศาลจังหวัดยะโสธรจึงสั่งปรับฐานผิดสัญญาประกันเป็นเงินหนึ่งหมื่นบาทเต็มตามสัญญาประกันและออกหมายจับจำเลยไปแล้ว นายกำจัดกับพวกอุทธรณ์คำสั่งนั้นและแถลงเหตุซึ่งทราบในภายหลังว่าจำเลยถูกจับกุมตัวไปฟ้องศาลจังหวัดกาฬสินธ์อันเป็นเหตุให้ไม่สามารถส่งตัวจำเลยได้ตามนัด จึงถือว่าเป็นความผิดของผู้ประกันไม่ได้ ไม่สมควรสั่งปรับผู้ประกัน ศาลอุทธรณ์พิจารณาเห็นควมจริงตามนั้นและเห็นว่าจำเลยถูกจับในคดีอื่นเป็นเหตุสุดวิสัย หาใช่เรื่องหลบหนีหรือจงใจผิดนัดไม่ จึงให้งดปรับผู้ประกัน ศาลจังหวัดยะโสธรอ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ฉบับนี้เมื่อวันที่ ๒๘ กันยายน ๒๔๙๙
ต่อมาวันที่ ๓๐ ตุลาคม ๒๔๙๙ ศาลจังหวัดยะโสธร ได้หมายนัดให้ผู้ประกันส่งตัวจำเลยมาพิจารณาต่อไปแต่ปรากฎว่าจำเลยได้พ้นโทษจากคดีที่ถูกฟ้องทางศาลจังหวัดกาฬสินธ์นั้นแล้วเลยหลยหนีไป ศาลจังหวัดยะโสธรจึงสั่งปรับนายประกันทั้ง ๔ ฐานผิดสัญญาประกันอีกเป็นจำนวนเงินหนึ่งหมื่นบาท
นายกำจัดและนายเทาผู้ประกัน อุทธรณ์คัดค้านว่าศาลสั่งปรับผู้ประกันฐานผิดสัญญาประกันและได้ออกหมายจับจำเลยไปแล้ว ผู้ประกันถือว่าหมดภาระผูกพันที่จะต้องส่งตัว จำเลยต่อศษลต่อไป ศาลจะสั่งปรับผู้ประกันเป็นครั้งที่ ๒ อีกไม่ได้
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน นายกำจัดและนายเทาผู้ประกันฎีกา
ศาลฎีกาประชุมแล้วเห็นว่าผู้ประกันได้ทำสัญญาประกันต่อศาลจังหวัดยะโสธร เพื่อให้ศาลสั่งปล่อยตัวจำเลยชั่วคราวโดยมีข้อสัญญารับรองจะส่งตัวจำเลยให้ตามกำหนดนัดของศาล เมื่อปรากฎว่าผู้ประกันส่งตัวจำเลยให้ไม่ได้ ในครั้งก่อนโดยไม่ทราบเหตุขัดข้องประการใดซึ่งเป็นการผิดสัญญาประกันโดยตรง ศาลจังหวัดยะโสธรได้สั่งปรับผู้ประกันฐานผิดสัญญาประกันและได้ออกหมายจับจำเลยไปแล้ว เป็นการแสดงชัดว่าศาลจังหวัดยะโสธรหมดความไว้วางใจในตัวผู้ประกันและเพิกถอนสัญญาประกันนั้นเสียแล้วจึงบังคับเอาแต่เบี้ยปรับฐานผิดสัญญาประกัน แม้แต่การที่จะเอาตัวจำเลยกลับคืนมา ศาลก็ได้ใช้อำนาจของศาลเองตามกฎหมาย ไม่มีทางที่จะกล่าวอ้างได้ว่าผู้ประกันยังจำต้องผูกพันให้ส่งตัวจำเลยต่อศาลจังหวัดยะโสธรอยู่ตามสัญญาประกันเดิมแต่ประการใด ที่ผู้ประกันจะต้องเสียค่าปรับเต็มตามสัญญาประกันหรือมีเหตุสุดวิสัยไม่สมควรจะต้องเสียเบี้ยปรับเป็นปัญหาเกี่ยวกับเรื่องจำนวนเบี้ยปรับโดยเฉพาะว่า เมื่อผิดสัญญาไปแล้วควรจะต้องเสียหรือไม่เพียงใดเท่านั้น ไม่เกี่ยวข้องกับสัญญาประกันที่ศาลจังหวัดยะโสธรคู่สัญญาเดิมได้เพิกถอนไปเสียแล้วนั้นเลย
เมื่ออ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ฉบับนั้นแล้ว ไม่ปรากฎว่าศาลจังหวัดยะโสธรได้ทำสัญญาประกันใหม่หรือตกลงกันให้ถือสัญญาประกันเดิมต่อไปอีกแต่อย่างใด ตลอดจนกระทั่งหมายจับก็ไม่ได้สั่งถอน ไม่มีอะไรแสดงให้ผู้ประกันรู้ตัวว่ายังมีข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยอยู่อีกประการใดเลย จึงพิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์และให้เพิกถอนการสั่งปรับรายนี้
