แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดินพิพาทเป็นส่วนหนึ่งของลำรางอีเลิงซึ่งเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน แม้จะยัง มิได้ขึ้นทะเบียนเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินก็เป็น สาธารณสมบัติของแผ่นดิน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304(2) การที่จำเลยล้อมรั้วในที่ดินพิพาทเป็นเหตุให้ โจทก์ไม่สามารถเข้าใช้ประโยชน์ได้ โจทก์มีอำนาจฟ้องจำเลย
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นผู้ครอบครองที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3) เลขที่ 511/489 ตำบลท่าพระอำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ด้านทิศตะวันตกและด้านทิศเหนือจดลำรางอีเลิงและหนองอีเลิง สาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ประชาชนทั่วไปและโจทก์ทั้งสิบสามใช้ประโยชน์เป็นทางสัญจร ใช้น้ำอุปโภคบริโภคและเลี้ยงสัตว์ตลอดมา ปัจจุบันจำเลยล้อมรั้วลวดหนามกั้นลำรางอีเลิงและหนองอีเลิง ไม่ให้ประชาชนทั่วไปและโจทก์ทั้งสิบสามเข้าใช้ประโยชน์โดยอ้างว่าเป็นที่ดินของตน เป็นการละเมิดต่อโจทก์ทั้งสิบสามขอให้บังคับจำเลยรื้อถอนรั้วลวดหนามส่วนที่กั้นล้อมลำรางอีเลิงและหนองอีเลิง หากไม่รื้อถอนให้โจทก์ทั้งสิบสามทำการรื้อถอนโดยจำเลยเป็นผู้เสียค่าใช้จ่าย
จำเลยให้การว่า จำเลยกั้นรั้วลวดหนามล้อมรอบแนวเขตที่ดินของจำเลยและครอบครองโดยเจตนาเป็นเจ้าของมากว่า 30 ปี โดยได้ไม่ได้ปิดกั้นลำรางและหนองอีเลิงตามฟ้องขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยรื้อรั้วลวดหนาม ส่วนที่กั้นลำรางอีเลิงออก คำขออื่นให้ยก
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 1 พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยแต่เพียงว่าที่ดินพิพาทตามแผนที่เอกสารหมาย จ.16 ที่จำเลยล้อมรั้วเป็นลำรางอีเลิง ซึ่งเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันหรือไม่ ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า คดีมีเหตุผลน่าเชื่อว่า บริเวณที่ดินพิพาทในแผนที่เอกสารหมาย จ.16 อยู่นอกแนวเขตที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3) ของจำเลยที่ดินพิพาทจึงไม่ใช่ที่ดินของจำเลย แต่เป็นส่วนหนึ่งของลำรางอีเลิงซึ่งเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน จึงเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304(2) แม้จะยังมิได้ขึ้นทะเบียนเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินก็ตาม การที่จำเลยล้อมรั้วในที่ดินพิพาทเป็นเหตุให้โจทก์ทั้งสิบสามไม่สามารถเข้าใช้ประโยชน์ได้ โจทก์ทั้งสิบสามจึงมีอำนาจฟ้องจำเลย
พิพากษายืน
