แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
อวนที่ใช้ในการกระทำผิด พ.ร.บ.อากรค่าน้ำ ซึ่งเป็นของบุคคลอื่นและเจ้าของมิได้เกี่ยวข้องในการกระทำผิดด้วย ริบไม่ได้
คำว่าใช้เป็นความผิดตาม ก.ม.ลักษณะอาญา ม. 28 หมายความว่า ใช้เมื่อใดต้องเป็นความผิดเสมอทรัพย์ชะนิดนั้น จึงจะต้องถูกริบเสมอ
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทำผิด พ.ร.บ.อากรค่าน้ำโดยใช้อวนอันมีช่องตาอวนเล็กกว่า ๒.๕ ซ.ม.สีเหลี่ยมซึ่งเป็นเครื่องมือต้องห้ามตามกฎหมาย จำเลยให้การรับสารภาพ ศาลชั้นต้นพิพากษาปรับและริบของกลาง
ผู้ร้องได้ยื่นคำร้องขึ้นมาว่า อวนของกลางนี้เป็นของผู้ร้องซื้อไว้จับนก ได้ฝากไว้แก่จำเลย ๆ นำเอาไปใช้ โดยผู้ริบร้องมิได้รู้เห็นด้วย ขอให้ศาลสั่งคืน
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้คืน
โจทก์ฎีกาเป็นปัญหาข้อกฎหมายว่า อวนของกลางรายนี้ เมื่อใช้เป็นผิดกฎหมายแล้ว ก็เป็นทรัพย์ที่ต้องริบตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา ๒๘ เช่นการใช้ธนบัตรปลอม
ศาลฎีกาเห็นว่า คำว่าใช้เป็นความผิดตามมาตรา ๒๘ นี้ หมายความว่า ใช้เมื่อใดต้องเป็นความผิดเสมอ ทรัพย์ชะนิดนั้นจึงจะต้องถูกริบเสมอ ตัวอย่างเรื่องธนบัตรปลอมที่โจทก็์อ้าง เป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดว่า นำไปใช้เมื่อใดเป็นผิดเสมอ ทั้งยังมี ก.ม.ลักษณะอาญา มาตรา ๒๐๗ บังคับไว้โดยแจ้งชัดอีกด้วย ส่วนอวนรายนี้การนำไปใช้หาเป็นผิดเสมอไปไม่ เช่นผู้ร้องจะใช้จับสัตว์อื่นที่ไม่ต้องห้าม ก็หาเป็นผิดไม่ เช่นเดียวกับ หอก, ดาบ การใช้หาเป็นผิดเสมอไปไม่ จึงไม่เข้า ก.ม.ลักษณะอาญา ม. ๒๘ พิพากษายืน
