แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นรูปจระเข้มีตัวหนังสืออักษรภาษาไทยว่าแกรนด์แสลม และตัวหนังสืออักษรโรมันว่า GRANDSLAMยื่นขอจดทะเบียนใช้กับสินค้าในจำพวก 48 รายการสินค้ายาสีฟันน้ำยาสระผม ส่วนเครื่องหมายการค้าของโจทก์เป็นรูปจระเข้และมีตัวหนังสืออักษรโรมันว่า LACOSTE ได้รับการจดทะเบียนไว้แล้วสำหรับสินค้าจำพวก 48 รายการสินค้าน้ำหอม น้ำหอมชโลมตัวหลังอาบน้ำ น้ำหอมหลังโกนหนวด และน้ำหอมทาผิว แม้เครื่องหมายการค้าของจำเลยจะมีรูปจระเข้เป็นสาระสำคัญส่วนหนึ่งและอาจเรียกได้ว่าตราจระเข้เช่นเดียวกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ แต่การพิจารณาว่าเครื่องหมายการค้าจะเหมือนหรือคล้ายกันหรือไม่ต้องพิจารณาส่วนประกอบต่าง ๆ ทั้งหมดเข้าด้วยกัน จะพิจารณาเพียงส่วนใดส่วนหนึ่งตามลำพังหาได้ไม่ เครื่องหมายการค้าของโจทก์มีตัวหนังสืออักษรโรมันเป็นชื่อยี่ห้อสินค้าอ่านออกเสียงว่า ลาคอสท์ประกอบด้วยจระเข้อยู่เหนือตัวหนังสือดังกล่าว ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยนอกจากตัวหนังสืออักษรโรมันแล้ว ยังมีตัวหนังสืออักษรภาษาไทยอ่านได้ชัดเจนว่า แกรนด์แสลม อยู่เหนือตัวหนังสืออักษรโรมันด้วย อันเป็นการบอกให้ทราบแน่ชัดว่าสินค้าของจำเลยเรียกชื่อยี่ห้อว่า แกรนด์แสลม ชื่อยี่ห้อและการอ่านออกเสียงเรียกขานเครื่องหมายการค้าของจำเลยจึงแตกต่างจากของโจทก์เป็นอันมากย่อมเป็นที่สังเกตของสาธารณชนทั่วไป และไม่ทำให้สาธารณชนทั่วไปที่ซื้อสินค้ายี่ห้อ แกรนด์แสลม เข้าใจผิดว่าสินค้านั้นเป็นสินค้ายี่ห้อลาคอสท์ของโจทก์ ส่วนคำว่าจระเข้หรือรูปจระเข้ก็มิใช่สิ่งบ่งเฉพาะ เป็นเพียงคำหรือชื่อสามัญทั่วไปโจทก์ไม่มีสิทธิจะสงวนรูปจระเข้ดังกล่าวไปไว้ใช้สำหรับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ ทั้งเครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้กับสินค้าคนละชนิดกับของโจทก์สาธารณชนย่อมไม่เกิดความสับสนหรือหลงผิดในเครื่องหมายการค้าของทั้งสองฝ่ายเครื่องหมายการค้าของจำเลยจึงไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ ดังนี้ไม่อาจเพิกถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายสินค้าจำพวกเสื้อผ้าสำเร็จรูปเครื่องกีฬา อุปกรณ์การกีฬา เครื่องสำอางค์เครื่องหอม รวมทั้งเครื่องเบ็ดเตล็ดสำหรับแต่งกาย ตบแต่งผิวสิ่งที่ทำขึ้นใช้สำหรับฟัน สำหรับผม และสบู่หอมมานานแล้วโดยใช้เครื่องหมายการค้ากับสินค้าของโจทก์เป็นรูปจระเข้ และคำอักษรโรมันว่า “LACOSTE” ซึ่งได้โฆษณาเป็นที่แพร่หลายแก่บุคคลทั่วไปโจทก์จดทะเบียนเครื่องหมายการค้านี้ไว้หลายประเทศ และยื่นขอจดทะเบียนไว้ในประเทศไทยต่อกระทรวงพาณิชย์ได้แก่คำขอเลขที่115296, 115298, 115299, 139355 และ 139356 โดยเฉพาะคำขอเลขที่ 115296 ใช้กับสินค้าจำพวก 48 ซึ่งได้รับอนุญาตจากนายทะเบียนแล้ว ตามทะเบียนเลขที่ 77634 ต่อมาเดือนพฤศจิกายน 2526 โจทก์ทราบว่าจำเลยได้ลักลอบเอาเครื่องหมายการค้ารูปจระเข้ของโจทก์ไปใช้แล้วนำไปขอจดทะเบียนต่อกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าโดยนำเอาอักษรโรมันคำว่า “GRAND SLAM” และอักษรไทยว่า”แกรนด์แสลม” มาประกอบเข้ากับรูปจระเข้ดังกล่าว ซึ่งความจริงอักษรโรมันว่า “GRAND SLAM” มีสำเนียงเรียกขานว่า “แกรนด์แสลม”นั้น เป็นเครื่องหมายการค้าของบริษัทมันซิงแวร์ อิงค์ จำกัดจำเลยลักลอบเอามาใช้โดยเจตนาที่จะทำให้ประชาชนทั่วไปหลงผิดในแหล่งกำเนิดสินค้าคิดว่าสินค้านั้นเป็นของโจทก์หรือเป็นของบริษัทมันซิงแวร์ อิงค์ จำกัด ทำให้ประชาชนทั่วไปและโจทก์ได้รับความเสียหาย โจทก์และบริษัทมันซิงแวร์ อิงค์ จำกัดได้ยื่นคำคัดค้านขอให้ระงับการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 129452 ของจำเลยเพราะเครื่องหมายการค้าดังกล่าวเหมือนหรือคล้ายกันกับของโจทก์ ทำให้ประชาชนสับสนหลงผิดในแหล่งกำเนิดสินค้า แต่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าได้มีคำวินิจฉัยให้ยกคำคัดค้านของโจทก์และของบริษัทมันซิงแวร์ อิงค์ จำกัด สินค้าของจำเลยคุณภาพไม่ดีเท่ากับของโจทก์ ประชาชนคิดว่าสินค้าของจำเลยเป็นของโจทก์ จึงเสื่อมความนิยมในสินค้าโจทก์ โจทก์ได้รับความเสียหาย ขอให้จำเลยถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่ 129452 หากจำเลยไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย ให้เพิกถอนคำวินิจฉัยของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ให้รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 129452 ให้จำเลยชดใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์เป็นรายเดือนเดือนละ 100,000 บาท นับแต่วันฟ้องจนกว่าจำเลยจะเลิกใช้และถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่ 1298452
จำเลยให้การว่า โจทก์จะเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้ารูปจระเข้และคำอักษรโรมันว่า “LACOSTE” หรือไม่ ไม่รับรอง โจทก์ไม่เคยใช้เครื่องหมายการค้ารูปจระเข้และคำอักษรโรมันว่า”LACOSTE” กับสินค้าจำพวกเสื้อผ้าสำเร็จรูป เครื่องกีฬาอุปกรณ์การกีฬา เครื่องสำอางค์ เครื่องหอม รวมทั้งเครื่องเบ็ดเตล็ดสำหรับแต่งกาย ตบแต่งผิว สิ่งที่ทำขึ้นใช้สำหรับฟัน สำหรับผมและสบู่หอมมาก่อน โดยเฉพาะในประเทศไทย ประชาชนไม่เคยรู้จักสินค้าดังกล่าวที่มีรูปเครื่องหมายจระเข้เลย รูปจระเข้เป็นภาพสามัญทั่วไป ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ ผู้ใดก็อาจนำไปใช้เป็นเครื่องหมายการค้าได้ ถ้าหากประเภทของสินค้าไม่เหมือนกันเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 115296, 115298 และ 115299เป็นเครื่องหมายการค้าที่ยังไม่ได้รับการจดทะเบียนและเป็นเครื่องหมายการค้าที่ใช้กับสินค้าจำพวกน้ำหอม น้ำหอมชโลมตัวหลังอาบน้ำ เครื่องสำอางค์ สบู่ น้ำหอมหลังโกนหนวด และน้ำหอมทาผิวเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 139355 และ 139356 ก็เป็นเครื่องหมายการค้าที่ใช้กับสินค้าจำพวกเครื่องนุ่งห่มและแต่งกายซึ่งไม่เคยปรากฏว่ามีสินค้าตามคำขอทั้งห้านั้นจำหน่ายในประเทศไทยคำขอทั้งห้าของโจทก์ก็แตกต่างกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่ 129452 ของจำเลย เพราะของจำเลยเป็นรูปจระเข้และคำอักษรโรมันว่า “GRAND SLAM” กับคำอักษรไทยว่า “แกรนด์แสลม” ทั้งเครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้กับสินค้าประเภทยาสีฟันและน้ำยาสระผม ซึ่งเป็นสินค้าคนละจำพวกกับคำขอทั้งห้าของโจทก์ ประชาชนเรียกสินค้าของจำเลยว่า ยาสีฟันแกรนด์แสลม ไม่มีใครเรียกว่ายาสีฟันลาคอสท์ แม้ประชาชนจะเรียกว่ายาสีฟันตราจระเข้ก็ไม่ทำให้ประชาชนสับสนหรือหลงเข้าใจผิดว่า สินค้ายาสีฟันนี้เป็นสินค้าของโจทก์ นอกจากนี้บริษัทมันซิงแวร์ อิงค์ จำกัด ก็ยังยอมรับคำวินิจฉัยของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยแตกต่างกับเครื่องหมายการค้าของบริษัทมันซิงแวร์ องค์จำกัด ในท้องตลาดก็มีสินค้าจำพวกเครื่องครัวจำพวกเครื่องเหล็กที่ใช้เครื่องหมายการค้ารูปจระเข้ แต่ไม่มีประชาชนคนใดหลงเข้าใจผิดหรือเกิดความสับสนว่าสินค้าเครื่องครัวและเครื่องเหล็กเป็นของโจทก์ จำเลยได้ใช้เครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 129452มานานหลายปีก่อนมีสินค้าอื่นที่มีรูปเครื่องหมายจระเข้และอักษรโรมันว่า “LACOSTE” สินค้ายาสีฟันของจำเลยมีคุณภาพดีประชาชนนิยมและเชื่อถือ โจทก์ไม่เสียหาย ทั้งค่าเสียหายที่โจทก์เรียกมาก็สูงเกินส่วน
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 129452 จากกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าหากจำเลยไม่ปฏิบัติตามก็ให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย ให้เพิกถอนคำวินิจฉัยของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ให้รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 129452 ให้จำเลยใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์เป็นเงิน 50,000 บาท
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิจารณาแล้วพิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ที่โจทก์ฎีกาว่า เครื่องหมายการค้าของจำเลยตามคำขอจดทะเบียนเอกสารหมาย จ.24 เป็นเครื่องหมายการค้าที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ตามคำขอจดทะเบียนเอกสารหมาย จ.2 นั้น ปรากฏว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นรูปจระเข้มีตัวหนังสืออักษรภาษาไทยว่า แกรนด์แสลม และตัวหนังสืออักษรโรมันว่า GRAND SLAM ยื่นขอจดทะเบียนใช้กับสินค้าในจำพวก48 รายการสินค้ายาสีฟัน น้ำยาสระผม ส่วนเครื่องหมายการค้าของโจทก์เป็นรูปจระเข้และมีตัวหนังสืออักษรโรมันว่า LACOSTE ได้รับการจดทะเบียนไว้แล้วสำหรับสินค้าจำพวก 48 รายการสินค้าน้ำหอมน้ำหอมชโลมตัวหลังอาบน้ำ น้ำหอมหลังโกนหนวดและน้ำหอมทาผิวเมื่อเปรียบเทียบเครื่องหมายการค้าของจำเลยเครื่องหมายการค้าของโจทก์แล้ว เห็นว่า แม้เครื่องหมายการค้าของจำเลยจะมีรูปจระเข้เป็นสาระสำคัญส่วนหนึ่ง และอาจเรียกได้ว่าตราจระเข้เช่นเดียวกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ก็ตาม แต่การพิจารณาว่าเครื่องหมายการค้าจะเหมือนหรือคล้ายกันหรือไม่นั้น ต้องพิจารณาส่วนประกอบต่าง ๆทั้งหมดเข้าด้วยกัน จะพิจารณาเพียงส่วนใดส่วนหนึ่งตามลำพังหาได้ไม่ เครื่องหมายการค้าของโจทก์มีตัวหนังสืออักษรโรมันคำว่า LACOSTE ซึ่งเป็นชื่อยี่ห้อสินค้าอ่านออกเสียงว่า ลาคอสท์ประกอบด้วยรูปจระเข้อยู่เหนือตัวหนังสือดังกล่าว ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นตัวหนังสืออักษรโรมันว่า GRAND SLAM นอกจากนั้นยังมีตัวหนังสืออักษรภาษาไทยอ่านได้ชัดเจนว่า แกรนด์ แสลมอยู่เหนือตัวหนังสืออักษรโรมันดังกล่าวด้วย อันเป็นการบอกให้ทราบแน่ชัดว่าสินค้าของจำเลยเรียกชื่อยี่ห้อว่า แกรนด์ แสลมเห็นได้ว่าชื่อยี่ห้อและการอ่านออกเสียงเรียกขานชื่อยี่ห้อเครื่องหมายการค้าของจำเลยแตกต่างจากของโจทก์เป็นอันมาก ซึ่งตามธรรมดาชื่อยี่ห้อที่แตกต่างกันดังกล่าวย่อมเป็นที่สังเกตของสาธารณชนทั่วไป เมื่อชื่อยี่ห้อของโจทก์และจำเลยแตกต่างกันมากเช่นนี้ ย่อมไม่ทำให้สาธารณชนทั่วไปที่ซื้อสินค้ายี่ห้อแกรนด์ แสลมที่มีชื่อระบุไว้ทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศอยู่คู่กัน เข้าใจผิดว่าสินค้านั้นเป็นสินค้ายี่ห้อลาคอสท์ของโจทก์ ส่วนคำว่าจระเข้หรือรูปจระเข้นั้น มิใช่สิ่งบ่งเฉพาะแต่อย่างใด เป็นเพียงคำหรือชื่อสามัญทั่ว ๆ ไป โจทก์ไม่มีสิทธิจะสงวนรูปจระเข้ทั่ว ๆ ไปไว้ใช้สำหรับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ นอกจากนั้นยังปรากฏว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้กับสินค้ายาสีฟันและน้ำยาสระผมไม่กระทบกับสินค้าจำพวกน้ำหอมของโจทก์ด้วย สาธารณชนย่อมไม่เกิดความสับสนหรือหลงผิดในเครื่องหมายการค้าของทั้งสองฝ่าย ดังนี้เครื่องหมายการค้าของจำเลยจึงไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ ไม่มีเหตุที่จะเพิกถอนคำวินิจฉัยของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ได้ดำเนินการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอของจำเลย”
พิพากษายืน
