แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
ฎีกาของจำเลยชั้นขอคุ้มครองประโยชน์ของจำเลยในระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้นที่ยังคงค้างพิจารณาอยู่ในศาลฎีกา เป็นคดีสาขาที่แตกแยกออกมาจากคดีฟ้องขับไล่อันเป็นคดีประธาน เมื่อจำเลยถูกพิพากษาให้แพ้คดีซึ่งเป็นคดีประธานและคดีถึงที่สุดในชั้นอุทธรณ์แล้วฎีกาของจำเลยซึ่งเป็นสาขาของคดีดังกล่าวถึงแม้จะพิจารณาต่อไปก็ไม่เป็น ประโยชน์หรือเป็นคุณแก่จำเลย ศาลฎีกาไม่จำต้องวินิจฉัย จึงสั่งให้จำหน่ายคดีของจำเลยจากสารบบความ
ย่อยาว
คดีทั้งสี่สำนวนนี้ ศาลชั้นต้นสั่งพิจารณาพิพากษารวมกันโดยให้เรียกจำเลยทั้งสี่สำนวนว่า จำเลยที่ 1 ถึงที่ 4 ตามลำดับ
คดีสืบเนื่องจากโจทก์ทั้งสี่สำนวนฟ้องว่า เมื่อวันที่ 27 มกราคม 2521 โจทก์ได้ซื้อที่ดินพิพาทซึ่งเป็นที่ดินมี น.ส. 3 ก. จำนวน 5 แปลง จากฝ่ายจำเลยทั้งสี่ โดยทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่และโจทก์ได้ครอบครองทำประโยชน์แล้ว เมื่อต้นปี 2523 จำเลยทั้งสี่ได้บุกรุกเข้าไปทำไร่ในที่ดินพิพาท โจทก์ให้จำเลยทั้งสี่ออก จำเลยทั้งสี่ขอทำไร่จนสิ้นฤดูจะให้ค่าเช่าไร่ละ 200 บาท เมื่อสิ้นฤดูจำเลยทั้งสี่ไม่ชำระค่าเช่า พอต้นปี 2524 จำเลยทั้งสี่บุกรุกเข้าไปทำไร่ในที่ดินพิพาทอีก ขอให้บังคับจำเลยทั้งสี่ออกจากที่ดินพิพาทและใช้ค่าเสียหาย
จำเลยทั้งสี่ขาดนัดยื่นคำให้การและไม่ได้สืบพยาน
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสี่ออกจากที่ดินพิพาทและใช้ค่าเสียหาย แต่ศาลอุทธรณ์และศาลฎีกาพิพากษายกฟ้องคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นสืบพยานโจทก์และตัวจำเลยทั้งสี่แล้วพิพากษาใหม่ตามรูปคดี
ขณะคดีอยู่ระหว่างศาลชั้นต้นนัดสืบพยานโจทก์ จำเลยทั้งสี่ยื่นคำร้องว่าจำเลยทั้งสี่ได้ออกจากที่ดินพิพาทตามคำพิพากษาศาลชั้นต้นแล้วโจทก์ได้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินพิพาท เมื่อศาลฎีกามีคำพิพากษาให้โจทก์จำเลยดำเนินกระบวนพิจารณาใหม่ ก็ต้องให้ทุกฝ่ายกลับคืนสู่ฐานะเดิม จำเลยทั้งสี่ควรจะได้กลับเข้าครอบครองที่ดินพิพาทขอให้จำเลยทั้งสี่ได้รับการคุ้มครองประโยชน์ในที่ดินพิพาทต่อไปจนกว่าคดีจะถึงที่สุด
โจทก์ยื่นคำคัดค้านว่า โจทก์ได้ให้บุคคลภายนอกเช่าที่ดินพิพาทโดยชอบ ผู้เช่าได้ครอบครองที่ดินพิพาทเรื่อยมา จำเลยไม่มีทางชนะคดีเพราะขาดนัดยื่นคำให้การและขาดพยานหลักฐาน ขอให้ยกคำร้องของจำเลยทั้งสี่
ในวันนัดพิจารณาคำร้องขอคุ้มครองประโยชน์ในระหว่างพิจารณาของจำเลย ศาลชั้นต้นสั่งให้ทำการประมูลการทำประโยชน์ในที่ดินพิพาทระหว่างโจทก์กับจำเลย หากฝ่ายใดประมูลได้ฝ่ายนั้นมีสิทธิเข้าทำประโยชน์ในที่ดินพิพาท โจทก์และจำเลยตกลงทำการประมูลและตกลงให้โจทก์นำเงินค่าทำประโยชน์ในที่ดินพิพาท ก่อนหน้านี้รวม 4 ปี ปีละ 50,000 บาท รวม 200,000 บาท มาวางศาลเมื่อคดีถึงที่สุดฝ่ายที่ชนะคดีมีสิทธิรับเงินจำนวนนี้ไป
จำเลยทั้งสี่อุทธรณ์ว่าคำสั่งศาลชั้นต้นที่ให้ทำการประมูลเพื่อเข้าทำประโยชน์ในที่ดินพิพาทไม่ชอบ ขอให้จำเลยทั้งสี่ได้กลับเข้าครอบครองทำประโยชน์ในที่ดินพิพาท และให้ศาลชั้นต้นคืนเงินที่วางศาลแก่จำเลยทั้งสี่ด้วย
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า ที่ศาลชั้นต้นสั่งคุ้มครองประโยชน์ของคู่ความในระหว่างพิจารณา โดยให้ทั้งสองฝ่ายประมูลการทำประโยชน์ในที่ดินพิพาท เป็นการคุ้มครองประโยชน์ของทั้งสองฝ่ายเพื่อไม่ให้ฝ่ายใดได้เปรียบเสียเปรียบกัน ที่จำเลยทั้งสี่ขอเข้าครอบครองทำประโยชน์ในที่ดินพิพาทโดยไม่ต้องประมูลทั้งที่โจทก์โต้แย้งในสิทธิครอบครองที่ดินพิพาท จึงเป็นคำขอที่มุ่งให้ตนได้ประโยชน์แต่ฝ่ายเดียว จำเลยทั้งสี่เห็นด้วยกับวิธีประมูลตามคำสั่งของศาลชั้นต้นมาแต่แรก แต่เพิ่งมาเปลี่ยนใจภายหลัง คำสั่งศาลชั้นต้นถูกต้องเป็นธรรมแล้ว พิพากษายืน
จำเลยทั้งสี่ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ปรากฏว่าระหว่างระยะเวลาที่ผ่านมาศาลชั้นต้นได้ดำเนินกระบวนพิจารณาใหม่และได้พิพากษายกฟ้องโจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ขับไล่จำเลยทั้งสี่และบริวารออกจากที่ดินของโจทก์ทุกแปลงตามฟ้อง กับให้จำเลยทั้งสี่ชำระค่าเสียหายแก่โจทก์ จำเลยทั้งสี่ฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งว่าฎีกาจำเลยทั้งสี่เป็นฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 248 ที่แก้ไขใหม่ไม่รับฎีกา จำเลยทั้งสี่ยื่นคำร้องอุทธรณ์คำสั่งศาลฎีกามีคำสั่งว่าจำเลยทั้งสี่ไม่นำเงินมาชำระตามคำพิพากษาหรือหาประกันมาวางศาลตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 234 ก่อนจึงให้ยกคำร้องอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกาของจำเลยทั้งสี่ ดังนี้คดีทั้งสี่สำนวนที่โจทก์ฟ้องขับไล่จำเลยทั้งสี่อันเป็นคดีประธานถึงที่สุดแล้ว ฎีกาของจำเลยทั้งสี่ชั้นขอคุ้มครองประโยชน์เป็นคดีสาขาที่แตกแยกออกมาจากคดีฟ้องขับไล่ยังคงค้างพิจารณาบัดนี้เมื่อจำเลยทั้งสี่ถูกพิพากษาให้แพ้คดีซึ่งเป็นคดีประธานเห็นว่า ฎีกาของจำเลยทั้งสี่ซึ่งเป็นสาขาของคดีดังกล่าวถึงแม้จะพิจารณาต่อไปก็ไม่เป็นประโยชน์หรือเป็นคุณแก่จำเลยทั้งสี่ศาลฎีกาไม่จำต้องวินิจฉัย”
จึงให้จำหน่ายคดีของจำเลยทั้งสี่จากสารบบความ
