แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อปรากฏว่าจำเลยมิใช่ทายาทและไม่มีสิทธิรับมรดกของผู้ตายเป็นเพียงแต่บุคคลอื่นที่ครอบครองทรัพย์สินของผู้ตาย โจทก์ซึ่งเป็นทายาทไม่จำต้องเรียกร้องเอาทรัพย์คืนภายใน 1 ปีตามอายุความมรดก เมื่อจำเลยทั้งสองไม่มีสิทธิครอบครองในที่ดินพิพาทซึ่งเป็นของผู้ตาย จำเลยทั้งสองก็ไม่มีสิทธิที่จะยึดหน่วงหนังสือรับรองการทำประโยชน์ของที่ดินพิพาทได้จึงต้องคืนให้แก่โจทก์ซึ่งเป็นผู้จัดการมรดก
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้องว่า จำเลยทั้งสองเป็นผู้ครอบครองหนังสือรับรองการทำประโยชน์แปดฉบับของที่ดินพิพาทรวมแปดแปลงซึ่งเป็นของนายเจ๊ะมูซอ ปูโยะ ผู้ตาย โจทก์ในฐานะผู้จัดการมรดกของผู้ตายจึงเรียกร้องให้จำเลยทั้งสองส่งมอบหนังสือรับรองการทำประโยชน์ที่ดินพิพาททั้งแปดฉบับดังกล่าวแต่จำเลยทั้งสองเพิกเฉยจึงขอบังคับให้จำเลยทั้งสองส่งมอบหนังสือรับรองการทำประโยชน์ดังกล่าวแก่โจทก์ หากจำเลยทั้งสองไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาเป็นการแสดงเจตนาของจำเลยทั้งสอง
จำเลยทั้งสองให้การว่า ผู้ตายและภรรยาเป็นหนี้เงินกู้และได้นำที่ดินพิพาทตีใช้หนี้แก่จำเลยทั้งสอง จำเลยทั้งสองได้ครอบครองที่ดินพิพาทมาตั้งแต่ปี 2507 และตกเป็นสิทธิของจำเลยทั้งสองโดยสมบูรณ์ตั้งแต่ปลายปี 2509
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองส่งมอบหนังสือรับรองการทำประโยชน์ที่ดินพิพาททั้งแปดแปลงแก่โจทก์ คำขออื่นนอกจากนี้ให้ยก
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ระหว่างการพิจารณาของศาลอุทธรณ์ภาค 3 โจทก์ถึงแก่กรรมนางคอตีเยอะบุตรโจทก์ยื่นคำร้องขอเข้าเป็นคู่ความแทนศาลอุทธรณ์ภาค 3 มีคำสั่งอนุญาต
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์
ศาลฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาตามฎีกาประการแรกว่า ฟ้องโจทก์ขาดอายุความเรียกเอาทรัพย์มรดกหรือไม่ เห็นว่า จำเลยทั้งสองมิใช่ทายาทและไม่มีสิทธิรับมรดกของผู้ตาย เป็นแต่เพียงบุคคลอื่นที่ครอบครองทรัพย์สินของผู้ตาย โจทก์ซึ่งเป็นทายาทไม่จำต้องเรียกร้องเอาคืนภายใน 1 ปี ตามอายุความมรดก แม้คดีนี้โจทก์ฟ้องหลังจากเจ้ามรดกถึงแก่ความตาย 2 ปีเศษ คดีโจทก์ไม่ขาดอายุความมรดก
ข้อเท็จจริงฟังไม่ได้ว่าผู้ตายได้ยกหรือโอนสิทธิครอบครองในที่ดินพิพาททั้งหมดดังกล่าวให้แก่จำเลยทั้งสอง จำเลยทั้งสองครอบครองที่ดินพิพาททั้งแปดแปลงแทนผู้ตายตลอดมา เมื่อจำเลยทั้งสองไม่มีสิทธิครอบครองในที่ดินทั้งแปดแปลง จำเลยทั้งสองไม่มีสิทธิที่จะยึดหน่วงหนังสือรับรองการทำประโยชน์ของที่ดินพิพาททั้งแปดแปลงได้
พิพากษากลับ ให้บังคับคดีตามคำพิพากษาของศาลชั้นต้น
