แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
(คดีแดงที่ 4239 – 4240/2542)
ตามคำร้องขอฝากขังของพนักงานสอบสวนนอกจากจะขอรับตัวผู้ต้องหาไปควบคุมไว้ยังที่ทำการของกองปราบปรามเพื่อให้พยานชี้ตัวแล้ว พนักงานสอบสวนได้อ้างเหตุที่ต้องขออนุญาตฝากขังด้วยว่า การสอบสวนยังไม่เสร็จสิ้น ต้องสอบสวนพยานเพิ่มเติมอีก 15 ปาก พนักงานสอบสวนจึงมีอำนาจกระทำการอื่นใดอันจำเป็นเพื่อให้การสอบสวนเสร็จสิ้นได้ มิได้จำกัดเพียงให้พยานชี้ตัวผู้ต้องหาเพียงอย่างเดียวเท่านั้น พนักงานสอบสวนจึงมีอำนาจนำตัวผู้ต้องหาออกนอกพื้นที่ที่ทำการของกองปราบปรามเพื่อตรวจค้นตามหมายค้นได้
คำร้องของผู้ต้องหาที่ขอให้หน่วยนิติเวช ภาควิชาพยาธิวิทยาคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาล ร.และให้ พ.ตรวจพิสูจน์ศพผู้ตายเพื่ออ้างเป็นพยานหลักฐานของผู้ต้องหาตาม ป.วิ.อ.มาตรา 15 และ ป.วิ.พ.มาตรา 101 นั้นก็คือการชันสูตรพลิกศพนั่นเอง ซึ่งตามบทบัญญัติ ป.วิ.อ.ถือว่าการชันสูตรพลิกศพเป็นการสอบสวนความผิดอาญาอย่างหนึ่ง และ ป.วิ.อ. ได้บัญญัติผู้มีหน้าที่ทำการชันสูตรพลิกศพและได้ให้อำนาจผู้ทำการชันสูตรพลิกศพทำการผ่าศพแล้วแยกธาตุส่วนใดหรือจะให้ส่งทั้งศพ หรือบางส่วน ไปยังแพทย์หรือพนักงานแยกธาตุของรัฐบาลก็ได้ และยังให้อำนาจผู้ชันสูตรพลิกศพจัดให้ขุดศพขึ้นเพื่อตรวจดูได้ กำหนดวิธีการที่ ป.วิ.อ.บัญญัติไว้โดยเฉพาะในภาค 2 ลักษณะ 2 หมวด 2 แล้วตามมาตรา 150, 151 และ 153จึงนำ ป.วิ.พ.มาตรา 101 มาอนุโลมบังคับหาได้ไม่ ดังนี้ เมื่อพนักงานสอบสวนได้ทำการชันสูตรพลิกศพผู้ตายเสร็จแล้ว จึงไม่มีเหตุที่จะดำเนินการตามคำร้องของผู้ต้องหาที่ขอให้ชันสูตรพลิกศพผู้ตายได้อีก
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากเมื่อวันที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๔๑ ผู้ร้องยื่นคำร้องขอฝากขังผู้ต้องหาครั้งที่ ๑ ต่อศาลชั้นต้นว่า เมื่อวันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๔๑ หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา กองบัญชาการทหารสูงสุด ส่งตัวผู้ต้องหาซึ่งร่วมกับพวกกระทำความผิดฐานร่วมกันทำร้ายร่างกาย ร่วมกันตั้งแต่ ๕ คน ขึ้นไป ข่มขืนใจผู้อื่นให้กระทำการใด ไม่กระทำการใด หรือจำยอมต่อสิ่งใด โดยใช้กำลังประทุษร้าย ร่วมกันหน่วงเหนี่ยวกักขังผู้อื่น ร่วมกันฆ่าผู้อื่น ร่วมกันซ่อนเร้น ย้ายหรือทำลายศพ เพื่อปิดบังการตายหรือสาเหตุแห่งการตาย ร่วมกันทำลายเอกสารของผู้อื่น และร่วมกันลักทรัพย์ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓, ๒๙๕, ๓๐๙ วรรคสอง, ๓๑๐,๒๘๘, ๑๙๙, ๑๘๘ และ ๓๓๕ (๗) เข้าพบผู้ร้อง ผู้ร้องแจ้งข้อกล่าวหา ผู้ต้องหาให้การปฏิเสธ หน่วยบัญชาการทหารพัฒนารับตัวผู้ต้องหาไปควบคุมไว้ตามอำนาจฝ่ายทหารตามพระราชบัญญัติธรรมนูญศาลทหาร พ.ศ.๒๔๙๘ มาตรา ๔๖ และตามข้อตกลงระหว่างกระทรวงกลาโหมกับกระทรวงมหาดไทยเรื่องการปฏิบัติและประสานงานเกี่ยวกับกรณีที่ทหารเป็นผู้เสียหายหรือเป็นผู้ต้องหาในความผิดอาญาพ.ศ.๒๔๙๘ โดยฝ่ายทหารควบคุมตัวไว้ครั้งที่ ๑ ตั้งแต่วันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๔๑ถึงวันที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๔๑ แต่เนื่องจากการสอบสวนยังไม่เสร็จ ผู้ร้องจึงขอให้ควบคุมผู้ต้องหาไปอีกเป็นครั้งที่ ๒ มีกำหนด ๑๒ วัน แต่ผู้ร้องได้รับแจ้งจากฝ่ายทหารว่าผู้ต้องหาถูกปลดออกจากราชการแล้ว ฝ่ายทหารไม่มีอำนาจควบคุมผู้ต้องหาไว้ต่อไปและส่งตัวผู้ต้องหาให้ผู้ร้องในวันที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๔๑ ผู้ร้องยังสอบสวนไม่เสร็จ เนื่องจากต้องสอบสวนพยานเพิ่มเติมอีก ๑๕ ปาก และรอผลการตรวจพิสูจน์คราบโลหิตในรถยนต์ของกลาง และผลการตรวจเปรียบเทียบคราบโลหิตจากกองพิสูจน์หลักฐาน จึงขอฝากขังผู้ต้องหาไว้ระหว่างการสอบสวนต่อไปอีกมีกำหนด ๑๒ วัน นับแต่วันที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๔๑ ถึงวันที่ ๒๒ กันยายน๒๕๔๑ พร้อมกับขอรับตัวผู้ต้องหาไปควบคุมไว้ยังที่ทำการของกองปราบปรามเนื่องจากมีความจำเป็นจะต้องนำตัวผู้ต้องหาไปให้พยานชี้ตัวในที่ทำการของกองปราบปราม ศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาตให้ขังตามขอ และไต่สวนคำขอรับตัวผู้ต้องหาไปขังที่กองปราบปราม แล้วมีคำสั่งอนุญาตให้ผู้ร้องรับตัวผู้ต้องหาไปขังไว้ที่กองปราบปรามมีกำหนด ๑๒ วัน
ต่อมาวันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๔๑ ผู้ต้องหายื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นว่าเมื่อวันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๔๑ ผู้ร้องดำเนินการสอบสวนผู้ต้องหาเพิ่มเติมและนำผู้ต้องหาออกนอกพื้นที่ที่ทำการของกองปราบปรามโดยผู้ต้องหาไม่ยินยอมเพื่อตรวจค้นตามหมายค้น ซึ่งขัดต่อคำร้องขอฝากขังครั้งที่ ๑ และขัดต่อประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๘๗, ๘๙ และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา ๒๔๐ขอให้ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ผู้ร้องปฏิบัติตามคำร้องขอฝากขังครั้งที่ ๑ อย่างเคร่งครัดเพื่อให้พยานชี้ตัวผู้ต้องหาเพียงอย่างเดียวเท่านั้น
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า พนักงานสอบสวนมีเหตุจำเป็นในการสอบสวนเพื่อให้การสอบสวนเสร็จสิ้นไป โดยขอรับตัวไปควบคุมที่กองปราบปราม ส่วนการนำตัวผู้ต้องหาไปนอกพื้นที่เป็นส่วนหนึ่งของการสอบสวนคดี ข้อคัดค้านจึงไม่อาจรับฟังได้ยกคำร้องคัดค้าน และเมื่อวันที่ ๑๘ กันยายน ๒๕๔๑ ผู้ต้องหายื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นว่าสถาบันนิติเวชวิทยา โรงพยาบาลตำรวจ ได้ตรวจพิสูจน์ศพนายพูลสวัสดิ์ จิราภรณ์ ผู้ตายเสร็จแล้ว ศพผู้ตายอาจถูกเผาทำลายไปก่อน ผู้ต้องหาประสงค์จะขอตรวจพิสูจน์ศพผู้ตายเพื่อหาข้อเท็จจริงและอ้างเป็นพยานหลักฐานของผู้ต้องหาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕ ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา๑๐๑ โดยจะให้หน่วยนิติเวช ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี และนางพรทิพย์ โรจนสุนันท์ ซึ่งเป็นแพทย์ที่เป็นคนกลางไม่เกี่ยวข้องกับฝ่ายใดเป็นผู้ตรวจพิสูจน์ว่าใช่นายพูลสวัสดิ์ จิราภรณ์ หรือไม่ ตายเพราะอะไรบาดแผลใด ตรวจน้ำอสุจิ ตรวจเลือด ตรวจเส้นผมและอื่น ๆ ค่าใช้จ่ายในการเคลื่อนย้ายศพและค่าตรวจนั้น ผู้ต้องหาจะเป็นผู้ชำระ
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า การตรวจพิสูจน์ศพผู้ตายเป็นหน้าที่ของโจทก์จะต้องนำสืบในชั้นพิจารณาอยู่แล้วว่าศพนั้นเป็นผู้ตายจริงจึงจะพิพากษาลงโทษจำเลยได้กรณีไม่มีเหตุที่ผู้ต้องหาจะขอสืบพยานเพื่อพิสูจน์ศพในชั้นนี้ ให้ยกคำร้อง
ผู้ต้องหาอุทธรณ์คำสั่งศาลชั้นต้นทั้งสองคำสั่ง
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ต้องหาฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า สำหรับคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งให้พนักงานสอบสวนปฏิบัติตามคำร้องขอฝากขังอย่างเคร่งครัดเพื่อให้พยานชี้ตัวผู้ต้องหาเพียงอย่างเดียวเท่านั้น เห็นว่า แม้การที่พนักงานสอบสวนนำตัวผู้ต้องหาออกนอกพื้นที่ที่ทำการของกองปราบปรามเพื่อตรวจค้นตามหมายค้นจะเป็นการนอกเหนือจากคำร้องขอฝากขังที่ระบุว่าขอรับตัวผู้ต้องหาไปควบคุมไว้ยังที่ทำการของกองปราบปรามเพื่อให้พยานชี้ตัวในที่ทำการของกองปราบปราม แต่ตามคำร้องขอฝากขังของพนักงานสอบสวนดังกล่าวนอกจากพนักงานสอบสวนจะขอรับตัวผู้ต้องหาไปควบคุมไว้ยังที่ทำการของกองปราบปรามเพื่อให้พยานชี้ตัวแล้ว พนักงานสอบสวนได้อ้างเหตุที่ต้องขออนุญาตฝากขังด้วยว่า การสอบสวนยังไม่เสร็จสิ้น ต้องสอบสวนพยานเพิ่มเติมอีก ๑๕ ปาก ดังนั้นพนักงานสอบสวนจึงมีอำนาจสอบสวนพยานดังกล่าวหรือกระทำการอื่นใดอันจำเป็นเพื่อให้การสอบสวนเสร็จสิ้นได้ มิได้จำกัดเพียงให้พยานชี้ตัวผู้ต้องหาเพียงอย่างเดียวเท่านั้น
ส่วนคำร้องขอให้หน่วยนิติเวช ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี และนางพรทิพย์ โรจนสุนันท์ ตรวจพิสูจน์ศพตามคำร้องของผู้ต้องหาเพื่ออ้างเป็นพยานหลักฐานของผู้ต้องหาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕ และประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๐๑ นั้นก็คือการชันสูตรพลิกศพนั่นเอง ซึ่งตามบทบัญญัติประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาถือว่าการชันสูตรพลิกศพเป็นการสอบสวนความผิดอาญาอย่างหนึ่ง และประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕๐ ได้บัญญัติผู้มีหน้าที่ทำการชันสูตรพลิกศพไว้แล้วคือพนักงานสอบสวนแห่งท้องที่ที่ศพนั้นอยู่ กับสาธารณสุขจังหวัด หรือแพทย์ประจำสถานีอนามัย หรือแพทย์ประจำโรงพยาบาล ถ้าบุคคลดังกล่าวไม่มีหรือไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ให้ใช้เจ้าหน้าที่กระทรวงสาธารณสุขประจำท้องที่หรือแพทย์ประจำตำบล นอกจากนี้มาตรา ๑๕๑ ได้ให้อำนาจผู้ทำการชันสูตรพลิกศพทำการผ่าศพแล้วแยกธาตุส่วนใดหรือจะให้ส่งทั้งศพ หรือบางส่วน ไปยังแพทย์หรือพนักงานแยกธาตุของรัฐบาลก็ได้ และมาตรา ๑๕๓ ยังให้อำนาจผู้ชันสูตรพลิกศพจัดให้ขุดศพขึ้นเพื่อตรวจดูได้ ซึ่งเป็นวิธีการที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาบัญญัติไว้โดยเฉพาะในภาค ๒ ลักษณะ ๒หมวด ๒ แล้ว จึงนำประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๐๑ มาอนุโลมบังคับหาได้ไม่ และข้อเท็จจริงได้ความว่า พนักงานสอบสวนได้ทำการชันสูตรพลิกศพผู้ตายเสร็จแล้ว จึงไม่มีเหตุที่จะดำเนินการตามคำร้องของผู้ต้องหาได้ ที่ศาลล่างทั้งสองยกคำร้องของผู้ต้องหามานั้น ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วยในผล
พิพากษายืน.
