แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
การดำเนินการบังคับคดีตามคำพิพากษาในคดีอาญานั้น นอกจากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 248 บัญญัติไว้แล้วยังอาจดำเนินการบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งประกอบกับประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 15 ได้อีกทางหนึ่ง ดังนั้น คำพิพากษาในคดีอาญาที่ห้ามมิให้จำเลยประกอบการค้าเลี้ยงสุกรในเขตเทศบาลอีกต่อไปจนกว่าจะได้รับใบอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่นนั้น แม้ไม่อาจดำเนินการบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 249 ได้ โจทก์ก็ยังอาจขอให้ศาลออกหมายบังคับคดีโดยอาศัยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งประกอบกับประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 15 ได้ คำร้อง ของ โจทก์ขอให้ศาลออกหมายบังคับคดีระบุแต่เพียงว่า ขอศาลได้โปรดออกหมายบังคับคดีเพื่อให้จำเลยปฏิบัติตามคำพิพากษาเท่านั้นหาได้ระบุโดยชัดแจ้งว่าจะบังคับคดีแก่จำเลยด้วยวิธีการอย่างไร คำร้อง ของโจทก์จึงไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 275(3) ชอบที่จะยกคำร้อง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามพระราชบัญญัติเทศบาลพ.ศ. 2496 มาตรา 60 พระราชบัญญัติสาธารณสุข พ.ศ. 2484 มาตรา 8และเทศบัญญัติเทศบาลเมืองภูเก็ต เรื่อง ควบคุมการค้าซึ่งเป็นที่รังเกียจหรืออาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ พ.ศ. 2529 ข้อ 6, 7, 12 กับขอให้ห้ามจำเลยมิให้ประกอบการค้าหรือการเลี้ยงสุกรในเขตเทศบาลเมืองภูเก็ตต่อไปจนกว่าจะได้รับอนุญาต จำเลยให้การรับสารภาพศาลชั้นต้นพิพากษาปรับและห้ามมิให้จำเลยประกอบการค้าคือการเลี้ยงสุกรในเขตเทศบาลเมืองภูเก็ตต่อไป จนกว่าจะได้รับใบอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่นจำเลยเพียงแต่ชำระค่าปรับ โจทก์จึงขอให้ศาลชั้นต้นออกหมายบังคับคดีให้จำเลยปฏิบัติตามคำพิพากษาในข้อไม่ให้เลี้ยงสุกร ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่ากรณีตามคำพิพากษามิใช่เป็นการบังคับให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ ค่าทดแทนหรือค่าธรรมเนียมตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 249 ไม่อาจออกหมายบังคับคดีให้ได้ ให้ยกคำร้อง โจทก์อุทธรณ์ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “คดีนี้จำเลยให้การรับสารภาพตามฟ้องศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษปรับจำเลย กับห้ามมิให้จำเลยประกอบการค้าเลี้ยงสุกรอีกต่อไปจนกว่าจะได้รับใบอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น จำเลยชำระค่าปรับแล้ว คดีถึงที่สุด แต่จำเลยยังมิได้ปฏิบัติตามคำพิพากษาที่ห้ามมิให้จำเลยประกอบการค้าเลี้ยงสุกรโจทก์จึงขอให้ศาลออกหมายบังคับคดี ปัญหาต้องวินิจฉัยมีว่า โจทก์จะขอให้ศาลออกหมายบังคับคดีตามคำร้องของโจทก์ได้หรือไม่ เห็นว่าคำพิพากษาที่ห้ามมิให้จำเลยประกอบการค้าเลี้ยงสุกรอีกต่อไปจนกว่าจะได้รับใบอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่นนั้น เมื่อจำเลยไม่ปฏิบัติตาม โจทก์ชอบที่จะขอให้ดำเนินการบังคับ จำเลยให้ปฏิบัติตามคำพิพากษาดังกล่าวได้ และนอกจากที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 249 บัญญัติไว้แล้ว โจทก์ยังอาจดำเนินการบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งประกอบกับประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 15 ได้อีกทางหนึ่งโจทก์จึงชอบที่จะยื่นคำร้องต่อศาลให้ออกหมายบังคับคดีแก่จำเลยได้แต่โจทก์ต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งบัญญัติไว้ การขอให้ออกหมายบังคับคดีนี้ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 275(3) บัญญัติให้ระบุในคำขอโดยชัดแจ้งถึงวิธีการบังคับคดีด้วย แต่คำขอของโจทก์ดังกล่าวระบุแต่เพียงว่าขอศาลได้โปรดออกหมายบังคับคดีเพื่อให้จำเลยปฏิบัติตามคำพิพากษาเท่านั้น หาได้ระบุถึงวิธีการบังคับคดีโดยชัดแจ้งว่าจะบังคับคดีแก่จำเลยด้วยวิธีการอย่างไรคำร้องของโจทก์จึงไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 275(3) ประกอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 15 ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามคำสั่งของศาลชั้นต้นที่ให้ยกคำร้องของโจทก์นั้น ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
