แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มิได้บัญญัติเกี่ยวกับการบังคับคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่งไว้โดยเฉพาะ จึงต้องนำ บทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาใช้บังคับโดยอนุโลม การบังคับคดีตามคำพิพากษาโดยปกติผู้ที่ถูกบังคับคดีย่อมมีสิทธิยื่นคำร้องต่อศาลขอให้มีคำสั่งงด การ บังคับคดีไว้ก่อนโดย แสดงเหตุผลให้ปรากฏในคำร้องส่วนศาลจะมีคำสั่งให้งดการบังคับคดี หรือไม่ เป็นอำนาจของศาลที่จะใช้ให้เหมาะสมแก่รูปคดีตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 292(2) การร้องขอให้เพิกถอนการโอน เป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีล้มละลายซึ่งตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483มาตรา 153 ให้ดำเนินเป็นการด่วน เมื่อศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้เพิกถอนการโอน การบังคับคดีจึงต้องดำเนินการเป็นการด่วนเพื่อประโยชน์ในการจัดการและรวบรวมทรัพย์สินของจำเลยดังนั้นการพิจารณาให้งดการบังคับคดีจึงต้องกระทำโดยเคร่งครัดยิ่งกว่าคดีแพ่งสามัญ ข้ออ้างตามคำร้องของผู้คัดค้านที่ว่า ผู้คัดค้านติดต่อเจรจาผ่อนชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ที่ได้ยื่นคำขอรับชำระหนี้จนเจ้าหนี้ทุกรายพอใจ และเมื่อเจ้าหนี้ได้รับ ชำระหนี้ครบถ้วนแล้วจะขอถอนคำขอรับชำระหนี้เป็นเรื่องที่ผู้คัดค้านกระทำเองโดยผู้ร้องมิได้รับรู้ด้วยข้อตกลงใด ๆระหว่างผู้คัดค้านกับเจ้าหนี้หากจะพึงมี ก็เป็นอีกส่วนหนึ่งต่างหากไม่อาจยกขึ้นใช้ยันผู้ร้องในชั้นนี้ได้ จึงหาเป็นเหตุที่ผู้คัดค้านจะยกขึ้นอ้างเพื่อให้ศาลมีคำสั่ง ให้งดการบังคับคดีไว้ได้ไม่
ย่อยาว
คดีนี้สืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้เพิกถอนการโอนที่ดินโฉนดที่ดินเลขที่ 175601, 175892 และ 191256 พร้อมสิ่งปลูกสร้างเลขที่ 21/593 ระหว่างจำเลยผู้โอนกับผู้คัดค้านผู้รับโอน ตามมาตรา 114 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483โดยให้กลับคืนสู่ฐานะเดิม หากผู้คัดค้านไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาตามคำสั่งแทนการแสดงเจตนาของผู้คัดค้าน หากไม่สามารถกลับคืนสู่ฐานะเดิมได้ ให้ผู้คัดค้านชดใช้ราคาแทน เป็นเงิน 5,081,562 บาท พร้อมดอกเบี้ย รวมทั้งให้ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนผู้ร้องศาลอุทธรณ์และศาลฎีกาพิพากษายืนศาลชั้นต้นออกคำบังคับให้ผู้คัดค้านปฏิบัติตามคำพิพากษา
ผู้คัดค้านยื่นคำร้องว่า ผู้คัดค้านได้ติดต่อเจรจาขอผ่อนชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ที่ยื่นคำขอรับชำระหนี้ในคดีนี้ เจ้าหนี้ทุกรายพอใจ และจะถอนคำขอรับชำระหนี้เมื่อได้รับชำระหนี้ครบถ้วน ประกอบกับผู้คัดค้านได้จดทะเบียนจำนองที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างดังกล่าวไว้แก่ธนาคารนครหลวงไทย จำกัด และธนาคารเอเชีย จำกัด หากถูกบังคับคดีจะทำให้ธุรกิจของผู้คัดค้านหยุดชะงักและเจ้าหนี้จะไม่ได้รับชำระหนี้จากผู้คัดค้าน ขอให้ไต่สวนและมีคำสั่งงดการบังคับคดีไว้ก่อน
ศาลชั้นต้นตรวจคำร้องแล้วมีคำสั่งว่า ไม่มีเหตุที่จะดำเนินการให้ตามคำร้อง ยกคำร้อง
ผู้คัดค้านอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้คัดค้านฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีล้มละลายวินิจฉัยว่า มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาผู้คัดค้านข้อแรกว่า ผู้คัดค้านมีสิทธิร้องขอให้ศาลมีคำสั่งงดการบังคับคดีไว้หรือไม่เห็นว่า คดีนี้ศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้เพิกถอนการโอนที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้าง ตามมาตรา 114แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 และตามพระราชบัญญัติล้มละลายพ.ศ. 2483 มิได้บัญญัติเกี่ยวกับการบังคับคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่งไว้โดยเฉพาะ จึงต้องนำบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลม ตามมาตรา 153 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลายพ.ศ. 2483 ซึ่งในเรื่องการบังคับคดีตามคำพิพากษา โดยปกติผู้ที่ถูกบังคับคดีย่อมมีสิทธิยื่นคำร้องต่อศาลขอให้มีคำสั่งงดการบังคับคดีไว้ก่อนโดยแสดงเหตุผลให้ปรากฏในคำร้องส่วนศาลจะมีคำสั่งให้งดการบังคับคดีหรือไม่ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 292(2) เป็นอำนาจของศาลที่จะใช้ให้เหมาะสมแก่รูปคดีผู้คัดค้านซึ่งเป็นคู่ความฝ่ายที่ถูกบังคับคดีจึงมีสิทธิร้องขอให้ศาลมีคำสั่งงดการบังคับคดีไว้ได้
มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาผู้คัดค้านในข้อต่อไปว่ามีเหตุสมควรให้งดการบังคับคดีไว้หรือไม่ เห็นว่า การร้องขอให้เพิกถอนการโอนเป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีล้มละลายซึ่งตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 153 ให้ดำเนินเป็นการด่วนเมื่อศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้เพิกถอนการโอนรายนี้ การบังคับคดีจึงต้องดำเนินการเป็นการด่วน ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ในการจัดการและรวบรวมทรัพย์สินของจำเลย การพิจารณาให้งดการบังคับคดีจึงต้องกระทำโดยเคร่งครัดยิ่งกว่าคดีแพ่งสามัญ ข้ออ้างตามคำร้องของผู้คัดค้านที่ว่า ผู้คัดค้านติดต่อเจรจาผ่อนชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ที่ได้ยื่นคำขอรับชำระหนี้จนเจ้าหนี้ทุกรายพอใจ และเมื่อเจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้ครบถ้วนแล้วจะขอถอนคำขอรับชำระหนี้เป็นเรื่องที่ผู้คัดค้านกระทำเองโดยผู้ร้องมิได้รับรู้ด้วยข้อตกลงใด ๆ ระหว่างผู้คัดค้านกับเจ้าหนี้หากจะพึงมีก็เป็นอีกส่วนหนึ่งต่างหากไม่อาจยกขึ้นใช้ยันผู้ร้องในชั้นนี้ได้ จึงหาเป็นเหตุที่ผู้คัดค้านจะยกขึ้นอ้างเพื่อให้ศาลมีคำสั่งให้งดการบังคับคดีไว้ได้ไม่ กรณีไม่จำต้องไต่สวนคำร้องของผู้คัดค้าน
พิพากษายืน
