แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
เจ้าของที่ดินเดิมได้ยกที่พิพาทให้แก่อำเภอบ้านลาดและทางราชการได้ใช้ที่พิพาทปลูกสร้างสุขศาลาหรือสถานีอนามัยอำเภอบ้านลาดและบ้านพักข้าราชการ ดังนี้ที่พิพาทเป็นทรัพย์ที่ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ ย่อมเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินตาม ป.พ.พ. มาตรา 1304(3) นับแต่วันที่เจ้าของที่ดินเดิมยกให้อำเภอบ้านลาดแม้ผู้คัดค้านจะได้ที่พิพาทมาโดยสุจริต เสียค่าตอบแทนและจดทะเบียนสิทธิแล้วก็หาได้กรรมสิทธิ์ไม่.
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่านางมอญเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่11089 ตำบลบ้านลาด อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี ยกที่ดินซึ่งมีสิ่งปลูกสร้างคือบ้าน 1 หลังให้แก่ทางราชการ โดยไม่ได้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ทางราชการได้ครอบครองที่ดินดังกล่าวโดยความสงบเปิดเผยและด้วยเจตนาเป็นเจ้าของรวมเนื้อที่ 2 ไร่ 3 งาน 48 ตารางวา ต่อเนื่องตลอดมาจนบัดนี้เป็นเวลาเกินกว่า 10 ปี ผู้ร้องจึงได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินที่ครอบครองดังกล่าว ขอให้ไต่สวนและมีคำสั่งว่าผู้ร้องเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในที่ดินบางส่วนของโฉนดที่ 11089 ให้เจ้าพนักงานที่ดินแบ่งแยกโฉนดที่ 11089 แล้วใส่ชื่อผู้ร้องเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์
ผู้คัดค้านยื่นคำคัดค้านว่า ที่ดินโฉนดที่ 11089 เนื้อที่ 5ไร่ 2 งาน 48 ตารางวา เป็นกรรมสิทธิ์ของผู้คัดค้านหากที่ดินของผู้คัดค้านจะมีส่วนหนึ่งส่วนใดที่ผู้ร้องได้ครอบครองรุกล้ำเข้ามาผู้ร้องก็ไม่มีสิทธิอ้างการครอบครองที่ดินส่วนนั้นโดยปรปักษ์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 มาใช้ยันกรรมสิทธิ์ของผู้คัดค้านซึ่งได้มาโดยสุจริต เสียค่าตอบแทนและได้จดทะเบียนสิทธิแล้วตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1299 วรรคสองผู้ร้องไม่มีอำนาจร้องขอให้ศาลสั่งแสดงกรรมสิทธิ์ได้ นางมอญเจ้าของกรรมสิทธิ์เดิมไม่เคยยกกรรมสิทธิ์ที่ดินเนื้อที่ 2 ไร่เศษให้แก่ผู้ร้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า ที่พิพาทเนื้อที่ประมาณ 2 ไร่ 3 งาน48 ตารางวา ตามแผนที่ท้ายคำร้องของโฉนดที่ดินเลขที่ 11089ตำบลบ้านลาด อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี เป็นของผู้ร้อง
ผู้คัดค้านอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้คัดค้านฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “พิเคราะห์แล้ว ข้อเท็จจริงในเบื้องต้นฟังได้ว่าที่พิพาทเป็นส่วนหนึ่งของที่ดินโฉนดที่ 11089 ตำบลบ้านลาดอำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี ในที่พิพาทมีบ้านพักของเจ้าพนักงานตำรวจสถานีตำรวจภูธรอำเภอบ้านลาด 1 หลังบ้านพักสัสดีอำเภอบ้านลาด 1 หลัง บ้านพักเจ้าหน้าที่สาธารณสุข3 หลัง และสำนักงานสาธารณสุข 1 หลัง ผู้คัดค้านรับโอนกรรมสิทธิ์มาจากนางบัวเผื่อน โดยเสียค่าตอบแทนและจดทะเบียนสิทธิเมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2526 และผู้ร้องยื่นคำร้องขอแสดงกรรมสิทธิ์ที่พิพาทเมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2526
ในปัญหาที่ว่า เจ้าของเดิมยกที่พิพาทให้แก่ผู้ร้องหรือไม่…พยานหลักฐานผู้ร้องจึงมีน้ำหนักมากกว่าพยานหลักฐานผู้คัดค้านฟังได้ว่า นางมอญเจ้าของที่ดินเดิมได้ยกที่พิพาทให้แก่อำเภอบ้านลาดและทางราชการได้ใช้ที่พิพาทปลูกสร้างสุขศาลาหรือสถานีอนามัยอำเภอบ้านลาดและบ้านพักข้าราชการ ที่พิพาทจึงเป็นทรัพย์ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ ย่อมเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304(3) นับแต่วันที่นางมอญยกที่พิพาทให้แก่อำเภอบ้านลาด ผู้คัดค้านแม้จะได้กรรมสิทธิ์ที่พิพาทมาโดยสุจริต เสียค่าตอบแทน และจดทะเบียนสิทธิแล้วผู้คัดค้านก็หาได้กรรมสิทธิ์ในที่พิพาทซึ่งตกเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินแล้วไม่…”
พิพากษายืน
