แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ทรัพย์สินรายหนึ่งอาจจำนองประกันหนี้หลายรายได้หนี้ที่ประกันรายใด ระงับสิ้นไป สัญญาจำนองที่ประกันหนี้รายนั้นย่อมระงับสิ้นไปเฉพาะราย และผู้จำนองมีสิทธิที่จะชำระหนี้เพื่อให้สัญญาจำนองรายใดรายหนึ่ง ระงับไปโดยไม่จำต้องชำระหนี้ทุกราย
การที่โจทก์ฟ้องบังคับจำเลยให้ชำระหนี้ไถ่ถอนจำนองซึ่งประกันต่างราย ซึ่งต้องว่ากล่าวเป็นรายๆไปแล้วการบังคับคดีก็ต้องแยกต่างหากจากกัน ฉะนั้นเมื่อเป็นหนี้ต่างรายแม้หลักทรัพย์ประกันรายเดียวกันจำเลยผู้จำนอง ย่อมมีสิทธิที่จะชำระหนี้เฉพาะคดีนี้เพื่อให้สัญญาจำนองที่ประกันหนี้ ในคดีนี้ระงับไปได้ส่วนที่โจทก์ฟ้องจำเลยเป็นอีกคดีหนึ่งนั้น หากศาลพิพากษาว่าจำเลยเป็นหนี้โดย ได้จำนองทรัพย์รายเดียวกับ ที่จำนองในคดีนี้เป็นประกันโจทก์ก็มีสิทธิที่จะบังคับจำนองเอาแก่ ทรัพย์สินนั้นอีกได้จึงไม่มีเหตุที่จะรอคดีนี้ไว้ฟังผลของคดีอื่น
ย่อยาว
กรณีสืบเนื่องมาจากจำเลยทั้งสองทำสัญญาประนีประนอมยอมความร่วมกันยอมชำระเงินพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์ ศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอม ครั้นครบกำหนดตามสัญญาประนีประนอมยอมความ โจทก์ยึดทรัพย์จำนองเพื่อขายทอดตลาดโดยอ้างว่าจำเลยทั้งสองผิดนัด
จำเลยที่ 2 ยื่นคำร้องว่า ผ่อนชำระเงินให้โจทก์ถูกต้องไม่เคยผิดนัดและก่อนครบกำหนด 1 ปี จำเลยขอชำระหนี้ทั้งหมดเพื่อไถ่จำนอง แต่โจทก์ปฏิเสธไม่ยอมรับชำระหนี้ ขอให้สั่งเพิกถอนการยึดและยอมรับชำระหนี้ไถ่ถอนจำนอง
โจทก์คัดค้านว่า นอกจากจำเลยที่ 2 จำนองทรัพย์พิพาทเป็นประกันหนี้ในคดีนี้แล้ว ยังจำนองเป็นประกันหนี้ของจำเลยที่ 1 ตามสัญญาทรัสต์รีซีทอีกฉบับหนึ่งซึ่งโจทก์ฟ้องเรียกเงินจากจำเลยทั้งสองตามคดีแพ่งหมายเลขดำที่ 6314/2525 กรณีที่จำเลยที่ 2 ขอชำระหนี้เพื่อไถ่ถอนจำนองทรัพย์พิพาท ต้องชำระหนี้ทั้งสองคดี ขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นสั่งไต่สวน
วันนัดไต่สวน ศาลชั้นต้นสั่งให้รอฟังผลของคดีแพ่งหมายเลขดำที่ 6314/2525
จำเลยทั้งสองยื่นคำร้องขอให้เพิกถอนคำสั่ง ศาลชั้นต้นสั่งยกคำร้อง
จำเลยที่ 2 อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้น ให้ไต่สวนคำร้องของจำเลยที่ 2 แล้วมีคำสั่งต่อไป
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า นอกจากโจทก์ฟ้องจำเลยที่ 1 ที่ 2 บังคับให้ชำระหนี้ไถ่ถอนจำนองในคดีนี้แล้ว โจทก์ได้ฟ้องจำเลยทั้งสองให้ชำระหนี้ไถ่ถอนจำนองที่ดินแปลงเดียวกันเป็นคดีแพ่งหมายเลขดำที่ 6314/2525 อีกคดีหนึ่ง จำเลยที่ 2 ขอไถ่ถอนจำนองคดีนี้ โจทก์คัดค้านให้จำเลยที่ 2 ไถ่ถอนจำนองที่โจทก์ฟ้องอีกคดีหนึ่งด้วย และวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า ทรัพย์สินรายหนึ่งอาจจำนองประกันหนี้หลายรายได้ หนี้ที่ประกันรายใดระงับสิ้นไป สัญญาจำนองที่ประกันหนี้รายนั้นย่อมระงับสิ้นไปเฉพาะราย และผู้จำนองมีสิทธิที่จะชำระหนี้เพื่อให้สัญญาจำนองรายใดรายหนึ่งระงับไปโดยไม่จำต้องชำระหนี้ทุกราย การที่โจทก์ฟ้องจำเลยทั้งสองให้ชำระหนี้ไถ่ถอนจำนองซึ่งประกันหนี้ต่างรายซึ่งต้องว่ากล่าวเป็นราย ๆ ไปแล้วการบังคับคดีก็ต้องแยกต่างหากจากกัน ฉะนั้นเมื่อเป็นหนี้ต่างรายแม้หลักทรัพย์ประกันรายเดียวกัน จำเลยที่ 2 ผู้จำนองย่อมมีสิทธิที่จะชำระหนี้เฉพาะคดีนี้เพื่อให้สัญญาจำนองที่ประกันหนี้ในคดีนี้ระงับไปได้ ส่วนที่โจทก์ฟ้องจำเลยทั้งสองอีกคดีหนึ่งนั้น หากคดีถึงที่สุดศาลพิพากษาว่าจำเลยทั้งสองเป็นหนี้และจำเลยที่ 2จำนองทรัพย์รายเดียวกับที่จำนองในคดีนี้เป็นประกัน โจทก์มีสิทธิที่จะบังคับคดีในฐานะเจ้าหนี้ผู้รับจำนองเอาแก่ทรัพย์สินที่จำเลยที่ 2 ไถ่ถอนจำนองในคดีนี้แล้วได้จึงไม่มีเหตุที่จะรอฟังผลคดีแพ่งหมายเลขดำที่ 6314/2525 ของศาลแพ่ง
พิพากษายืน
