แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีจะเป็นฟ้องซ้ำนั้นตาม มาตรา148 วางหลักสำคัญไว้ว่าคู่ความเดียวกันอย่างหนึ่ง ได้ฟ้องร้องกันจนคดีถึงที่สุดแล้วอย่างหนึ่งเหตุแห่งการฟ้องร้องเป็นอันเดียวกันอีกอย่างหนึ่ง ต้องห้ามมิให้รื้อฟื้นร้องฟ้องกันอีก
เมื่อปรากฏว่าคดีเรื่องก่อนเป็นคู่ความเดียวกันกับคดีนี้และได้มีคำพิพากษาถึงที่สุดแล้วแม้ประเด็นในคดีเรื่องก่อนจะเป็นการให้คืนหนองน้ำ ส่วนคดีเรื่องนี้เป็นการใช้ค่าเสียหายก็ดีแต่ก็คงรวมอยู่ในเหตุแห่งการฟ้องร้องอย่างเดียวกันคือจำเลยที่ 1 ประพฤติผิดสัญญานั่นเอง(ทั้งคดีก่อนศาลก็ไม่ได้ให้สิทธิแก่โจทก์ที่จะฟ้องเรียกค่าเสียหายใหม่ดังที่ได้ขอไว้) ดังนั้นการที่โจทก์มาฟ้องเป็นคดีนี้จึงต้องห้ามเพราะเป็นฟ้องซ้ำ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ 1 ได้รับอนุญาตผูกขาดจับสัตว์น้ำหนองพวงจากทางการแล้วทำสัญญาแบ่งขายให้โจทก์มีกำหนด 3 ปี ระหว่างนี้จำเลยที่ 1 ผิดสัญญาขายลูกหนองให้จำเลยที่ 2, 3 โจทก์จึงฟ้องจำเลยทั้งสามฐานผิดสัญญาขอให้ขับไล่และสงวนสิทธิฟ้องเรียกค่าเสียหายอีกสำนวนหนึ่ง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นให้จำเลยที่ 1 คืนลูกหนองและขับไล่จำเลยที่ 2, 3 คดีนั้นถึงที่สุดปรากฏตามสำนวนคดีแดงที่ 157/2494 ศาลจังหวัดลพบุรี แล้วโจทก์จึงมาฟ้องให้จำเลยทั้ง 3 รับผิดชดใช้ค่าเสียหาย27,070 บาท ในคดีนี้
จำเลยให้การว่าเป็นฟ้องซ้ำกับคดีแดงที่ 157/2494 คดีขาดอายุความ 1 ปีแล้วค่าเสียหายไม่ถึงดังฟ้องจำเลยที่ 2, 3 ว่าไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์
ศาลชั้นต้นสอบคู่ความแล้วงดสืบพยานวินิจฉัยว่าเป็นฟ้องซ้ำและคดีขาดอายุความ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกาขอให้จำเลยที่ 1 ใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์และว่าประเด็นแห่งคดีเรื่องนี้เป็นเรื่องค่าเสียหายไม่ใช่เรื่องผิดสัญญาดังในคดีก่อน
ศาลฎีกาเห็นว่ามาตรา 148 ดังกล่าวข้างต้นวางหลักสำคัญไว้ว่าคู่ความเดียวกันอย่างหนึ่ง ได้ฟ้องร้องกันจนคดีถึงที่สุดแล้วอย่างหนึ่ง และเหตุแห่งการฟ้องร้องนั้นเป็นอันเดียวกันอีกอย่างหนึ่งเฉพาะประการหลังนี้อาจแยกเป็นหลายประเด็น เช่นการคืนหนองพวงคลองรางขายมะยมในคดีเรื่องก่อน และการใช้ค่าเสียหายในคดีเรื่องนี้ซึ่งรวมอยู่ในเหตุแห่งการฟ้องร้องอันเดียวกัน คือจำเลยที่ 1 ประพฤติผิดสัญญานั่นเอง ข้อนี้เห็นได้ชัดจากการที่โจทก์ขอสงวนสิทธิฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายในคดีก่อนไว้เพราะถ้าเหตุฟ้องร้องเป็นคนละอย่างต่างกัน คดีก็ไม่ต้องด้วย มาตรา 148 นี้ไม่อาจจำต้องขอสงวนสิทธิและหาเป็นฟ้องซ้ำไม่ เนื่องจากคดีก่อนศาลไม่ได้ให้สิทธิแก่โจทก์ที่จะฟ้องใหม่ ฉะนั้นฟ้องคดีนี้จึงเป็นฟ้องซ้ำต้องห้ามพิพากษายืน
