แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องเรียกเรือนครัวพิพาท++ เมื่อฟังว่าเรือนครัวพิพาทจำเลย++ให้โจทก์ ดังนี้คดีของโจทก์ที่เกี่ยวกับอายุความต้องบังคับตาม ป.พ.พ. ม.1336 เพราะเป็นการติดตามทรัพย์ของตนคืน มิใช่เป็นการเรียกร้องค่าเสียหายอันเกิดแต่มูลละเมิดตาม ป.พ.พ. ม.446.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องร้องและร้องเพิ่มเติมฟ้องว่าโจทก์ได้แต่งงานกับนางไล้บุตรีจำเลยที่ ๑ ๆ ได้ยกเรือนหอพร้อมกับเรือนครัวให้โจทก์ ๑ หลัง ต่อมาจำเลยทั้งสามได้รื้อเรือนครัวพิพาทและนอกชานของโจทก์ไป จึงขอให้ศาลบังคับให้จำเลยปลูกเรือนครัวพิพาทพร้อมทั้งนอกชานให้โจทก์ตามเดิม ถ้าไม่สามารถปลูกได้ก็ให้ใช้ราคาเป็นเงิน ๔๐๐๐ บาท
จำเลยทั้ง ๓ ให้การและเพิ่มเติมคำให้การต่อสู้เป็นใจความสำคัญว่าจำเลยที่ ๑ ไม่ได้ยกเรือนพิพาทให้โจทก์ จำเลยที่ ๑ เป็นผู้ซ่อมแซมเรือนพิพาทเอง คดีโจทก์ขาดอายุความ ๑ ปีตาม ป.พ.พ. ม.๑๓๗๔,๑๓๗๕ ตามฎีกาที่ ๒๘๒/๒๔๙๐ ถ้าจำเลยทำละเมิดโจทก์ก็ทราบเกิน ๑ ปีแล้ว คดีโจทก์ขาดอายุความ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้ง ๓ ปลูกเรือนครัวพร้อมทั้งนอกชานให้แก่โจทก์ตามเดิม ถ้าไม่สามารถปลูกให้ได้ตามเดิมก็ให้จำเลยใช้ราคาแก่โจทก์เป็นเงิน ๔๐๐๐ บาท
จำเลยทั้ง ๓ อุทธรณ์ว่าคดีโจทก์ขาดอายุความ ๑ ปี ตาม ป.พ.พ. ม.๑๓๗๕ และ ม.๔๔๘ ฯลฯ
ศาลอุทธรณ์ฟังตามศาลชั้นต้น แต่ที่โจทก์ขอให้บังคับจำเลยปลูกเรือนครัวพร้อมทั้งนอกชานตามเดิมนั้นเห็นว่าขาดอายุความฐานละเมิดแล้ว พิพากษาแก้คำพิพากษาศาลชั้นต้นแก่โจทก์ ฯลฯ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
จำเลยทั้งสามฎีกาต่อมา
ศาลฎีกาฟังว่าเรือนพิพาทจำเลยที่ ๑ ยกให้โจทก์แทนเงินค่าเรือนหา ส่วนปัญหาว่าโจทก์ฟ้องคดีนี้เกิน ๑ ปีนับแต่โจทก์รู้ว่าจำเลยทำละเมิดคดีโจทก์ก็ขาดอายุความตาม ป.พ.พ. ม.๔๔๘ นั้นเห็นว่า ม.๔๔๘ เป็นบทบัญญัติให้ผู้เสียหายฟ้องเรียกค่าเสียหายอันเกิดแต่มูลละเมิดเท่านั้น หาได้กินความถึงการฟ้องเรียกเอาตัวทรัพย์หรือราคาทรัพย์ที่ผู้ทำละเมิดยึดถือครอบครองของเขาไว้ในฐานละเมิดไม่ เจ้าของมีสิทธิติดตามเอาทรัพย์สินของตนคืนได้ตาม ป.พ.พ. ม.๑๓๓๖ พิพากษายืน ให้ยกฎีกาจำเลย.
