แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีจะเป็นฟ้องซ้ำนั้นตาม ม.148 วางหลักสำคัญไว้ว่าคู่ความเดียวกันอย่างหนึ่ง ได้ฟ้องร้องกันจนคดีดึงที่สุดแล้วอย่างหนึ่ง เหตุแห่งการฟ้องร้องเป็นอันเดียวกันอีกอย่างหนึ่ง ต้องห้ามมิให้รื้อฟื้นร้องฟ้องกันอีก
เมื่อปรากฏว่าคดีเรื่องก่อนเป็นคู่ความเดียวกันกับคดีนี้และได้มีคำพิพากษาถึงที่สุดแล้ว แม้ประเด็นในคดีเรื่องก่อนจะเป็นการให้คืนหนองน้ำ ส่วนคดีเรื่องนี้ก็เป็นการใช้ค่าเสียหายก็ดี แต่ก็คงรวมอยู่ในเหตุแห่งการฟ้องร้องอย่างเดียวกันคือ จำเลยที่ 1 ประพฤติผิดสัญญานั่นเอง (ทั้งคดีก่อนศาลก็ไม่ได้ให้สิทธิแก่โจทก์ที่จะฟ้องเรียกค่าเสียหายใหม่ดังที่ได้ขอไว้) ดังนั้นการที่โจทก์มาฟ้องเป็นคดีนี้จึงต้องห้าม เพราะเป็นฟ้องซ้ำ.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ ๑ ได้รับอนุญาตผูกขาดจับสัตว์น้ำหนองพวงจากทางการแล้วทำสัญญาแบ่งขายให้โจทก์มีกำหนด ๓ ปี ระหว่างนี้จำเลยที่ ๑ ผิดสัญญาขายลูกหนองให้จำเลยที่ ๒,๓ โจทก์จึงฟ้องจำเลยทั้งสามฐานผิดสัญญาขอให้ขับไล่และสงวนสิทธิฟ้องเรียกค่าเสียหายอีกสำนวนหนึ่ง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นให้จำเลยที่ ๑ คืนลูกหนองและขับไล่จำเลยที่ ๒,๓ ดคีนั้นถือที่สุดปรากฏตามสำนวนคดีแดงที่ ๑๕๗/๒๔๙๔ ศาลจังหวัดลพบุรี แล้วโจทก์จึงมาฟ้องให้จำเลยทั้ง ๓ รับผิดชดใช้ค่าเสียหาย ๒๗,๐๗๐ บาท ในคดีนี้
จำเลยให้การว่าเป็นฟ้องซ้ำกับคดีแดงที่ ๑๕๗/๒๔๙๔ คดีขาดอายุความ ๑ ปีแล้วค่าเสียหายไม่ถึงดังฟ้อง จำเลยที่ ๒,๓ ว่าไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์
ศาลชั้นต้นสอบคู่ความแล้วงดสืบพยานวินิจฉัยว่าเป็นฟ้องซ้ำและคดีขาดอายุความ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกาขอให้จำเลยที่ ๑ ใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์และว่าประเด็นแห่งคดีเรื่องนี้เป็นเรื่องค่าเสียหายไม่ใช่เรื่องผิดสัญญาดังในคดีก่อน
ศาลฎีกาเห็นว่ามาตรา ๑๔๘ ดังกล่าวข้างต้นวางหลักสำคัญไว้ว่า คู่ความเดียวกันอย่างหนึ่ง ได้ฟ้องร้องกันจนคดีถึงที่สุดแล้วอย่างหนึ่ง และเหตุแห่งการฟ้องร้องนั้นเป็นอันเดียวกันอีกอย่างหนึ่ง เฉพาะประการหลังนี้อาจแยกเป็นหลายประเด็น เช่นการคืนหนองพวงคลองรางขา+มะยมในคดีเรื่องก่อน และการใช้ค่าเสียหายในคดีเรื่องนี้ซึ่งรวมอยู่ในเหตุแห่งการฟ้องร้องอันเดียวกัน คือจำเลยที่ ๑ ประพฤติผิดสัญญานั่นเอง ข้อนี้เห็นได้ชัดจากการที่โจทก์ขอสงวนสิทธิฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายในคดีก่อนไว้เพราะถ้าเหตุฟ้องร้องเป็นคนละอย่างต่างกัน คดีก็ไม่ต้องด้วย ม.๑๔๘ นี้ไม่อาจจำต้องขอสงวนสิทธิและหาเป็นฟ้องซ้ำไม่ เนื่องจากคดีก่อนศาลไม่ได้ให้สิทธิแก่โจทก์ที่จะฟ้องใหม่ ฉนั้นฟ้องคดีนี้จึงเป็นฟ้องซ้ำต้องห้าม พิพากษายืน.
