แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พระราชกำหนดพิกัดอัตราศุลกากร (ฉบับที่ 35) พ.ศ. 2521 ซึ่งใช้บังคับขณะมีข้อพิพาท ไม่ได้ให้ความหมายของคำว่าเครื่องจักรไว้เป็นพิเศษ จึงต้องถือตามความหมายธรรมดา ซึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานให้ความหมายไว้ว่าเป็นกลอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ประกอบกันขึ้นเป็นเครื่องเพื่อใช้ประโยชน์ในการผลิตสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ตามคำเบิกความของพยานโจทก์จำเลยไม่ปรากฏว่าคอนเดนเซอร์สามารถนำไปใช้ผลิตอะไรขึ้นมาได้โดยลำพังอันจะถือได้ว่าเป็นเครื่องจักร
สินค้าที่จะถือว่าอยู่ในพิกัดประเภทที่ 84.17 ก. นั้นจะต้องเป็นเครื่องจักร เครื่องจักรโรงงานหรือเครื่องที่คล้ายกันสำหรับใช้ในห้องทดลองเสียก่อน และเครื่องจักรจะเข้าอยู่ในพิกัดประเภทดังกล่าวนั้น จะต้องเป็นเครื่องจักรที่ทำให้วัตถุเปลี่ยนสภาพโดยกรรมวิธีดังที่ระบุไว้ด้วย แม้คอนเดนเซอร์จะสามารถเปลี่ยนสภาพของก๊าซได้โดยกรรมวิธีที่ระบุไว้ในพิกัดประเภทที่ 84.17 ก. ก็หาได้หมายความว่าคอนเดนเซอร์จะกลายเป็นเครื่องจักรไปด้วยไม่ ไม่ปรากฏว่าคอนเดนเซอร์สามารถนำไปใช้ผลิตอะไรขึ้นมาได้โดยลำพังอันจะถือได้ว่าเป็นเครื่องจักร หากแต่ต้องนำไปประกอบกับส่วนประกอบอื่นๆ อีก จึงสามารถทำงานเป็นเครื่องปรับอากาศได้ คอนเดนเซอร์จึงมีลักษณะเป็นส่วนประกอบของเครื่องปรับอากาศยิ่งกว่าเป็นเครื่องจักรในตัวของมันเอง จึงต้องเสียอากรตามพิกัดประเภทที่ 84.15 ข. หาใช่พิกัดประเภทที่ 84.17 ก. ซึ่งมิได้กล่าวถึงส่วนประกอบของเครื่องปรับอากาศไว้แต่อย่างใดไม่
ไม่ปรากฏว่าคอนเดนเซอร์สามารถนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นได้ เมื่อสามารถนำคอนเดนเซอร์ไปใช้ประกอบเป็นเครื่องปรับอากาศได้มาแต่เดิมก็ต้องถือว่าเป็นเครื่องประกอบเครื่องปรับอากาศมาตั้งแต่ตอนโจทก์นำเข้ามาจากต่างประเทศแล้ว แม้โจทก์จะไม่ได้นำส่วนประกอบอื่นเข้ามาด้วย และยังไม่ได้มีการประกอบเป็นเครื่องปรับอากาศก็ตาม
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์สั่งซื้อคอนเดนเซอร์ จากต่างประเทศเข้ามาในราชอาณาจักรเพื่อจำหน่าย โจทก์ได้แจ้งรายการในใบขนสินค้าขาเข้ายื่นชำระภาษีอากร จำเลยในพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๗ ก. อัตรา ๓๐ เปอร์เซ็นต์ ต่อมาจำเลยได้ประเมินอากรสำหรับสินค้าดังกล่าวตามพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๕ ข. อัตรา ๘๐ เปอร์เซ็นต์ โจทก์ต้องชำระเงินเพิ่มให้จำเลย สินค้าดังกล่าวเป็นเครื่องจักรกลชนิดหนึ่งมีส่วนต่าง ๆ ประกอบกันเป็นชุดสมบูรณ์ เป็นของที่กฎหมายระบุลักษณะไว้โดยชัดแจ้ง มิใช่ของที่มีสภาพเป็นเครื่องจักรหลายอย่างประกอบเป็นส่วนควบ การที่จำเลยตีความพิกัดอัตราศุลกากร และจัดสินค้าของโจทก์เข้าประเภทที่ ๘๔.๑๕ ข. จึงไม่ชอบ ขอให้พิพากษาว่าการประเมินไม่ชอบ ให้คืนเงินแก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า สินค้าที่โจทก์นำเข้ามาเป็นสิ่งของที่ระบุลักษณะไว้โดยชัดแจ้งว่า เป็นสิ่งของที่จัดเข้าอยู่ในประเภทส่วนประกอบอุปกรณ์และอะไหล่ของเครื่องปรับอากาศตามพิกัดอัตราศุลกากรประเภทที่ ๘๔.๑๕ ข.
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า พระราชกำหนดพิกัดอัตราศุลกากร (ฉบับที่ ๓๕) พ.ศ. ๒๕๒๑ หาได้ให้ความหมายของคำว่า เครื่องจักรไว้เป็นพิเศษแต่อย่างใดไม่ คำว่าเครื่องเครื่องจักรจึงต้องถือตามความหมายธรรมดา ซึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานให้ความหมายไว้ว่า เป็นกลอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ประกอบกันขึ้นเป็นเครื่องเพื่อใช้ประโยชน์ในการผลิตสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ตามคำเบิกความของพยานโจทก์ไม่ปรากฏว่าคอนเดนเซอร์เป็นเครื่องที่ประกอบขึ้นโดยกลอุปกรณ์อะไร และสามารถนำไปใช้ผลิตสิ่งใดได้บ้างอันจะถือได้ว่าเป็นเครื่องจักร ที่โจทก์ฎีกาว่าคอนเดนเซอร์เป็นเครื่องจักรที่ทำให้วัตถุต่าง ๆ ซึ่งในคดีนี้หมายถึงก๊าซเปลี่ยนสภาพ โดยกรรมวิธีที่เปลี่ยนอุณหภูมิให้ก๊าซข้นเป็นน้ำ ตรงตามความหมายที่ระบุไว้ในพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๗ ก. นั้น ศาลฎีกาเห็นว่าสินค้าที่จะถือว่าอยู่ในพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๗ ก. นั้นจะต้องเป็นเครื่องจักร เครื่องจักรโรงงานหรือเครื่องที่คล้ายกันสำหรับใช้ในห้องทดลองเสียก่อน และเครื่องจักรจะเข้าอยู่ในพิกัดประเภทดังกล่าวนั้น จะต้องเป็นเครื่องจักรที่ทำให้วัตถุเปลี่ยนสภาพโดยกรรมวิธีดังที่ระบุไว้ด้วย แม้คอนเดนเซอร์จะสามารถเปลี่ยนสภาพของก๊าซได้โดยกรรมวิธีที่ระบุไว้ในพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๗ ก. ก็หาได้หมายความว่าคอนเดนเซอร์จะกลายเป็นเครื่องจักรไปด้วยไม่ ตามคำเบิกความของพยานโจทก์จำเลยไม่ปรากฏว่า คอนเดนเซอร์สามารถนำไปใช้ผลิตอะไรขึ้นมาได้โดยลำพัง อันจะถือได้ว่าเป็นเครื่องจักร หากแต่ต้องนำไปประกอบกับส่วนประกอบอื่นๆ อีก จึงสามารถทำงานเป็นเครื่องปรับอากาศได้ คอนเดนเซอร์จึงมีลักษณะเป็นส่วนประกอบของเครื่องปรับอากาศยิ่งกว่าเป็นเครื่องจักรในตัวของมันเอง ตามพระราชกำหนดพิกัดอัตราศุลกากร (ฉบับที่ ๓๕) พ.ศ. ๒๕๒๑ ได้กำหนดพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๕ ข. ว่าเป็นเครื่องปรับอากาศและส่วนประกอบของเครื่องปรับอากาศ ส่วนพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๗ ก. หาได้กล่าวถึงส่วนประกอบของเครื่องปรับอากาศไว้แต่อย่างใดไม่ เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่าคอนเดนเซอร์เป็นส่วนประกอบของเครื่องปรับอากาศ โจทก์ก็ต้องเสียอากรตามพิกัดประเภทที่ ๘๔.๑๕ ข. ดังที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยมา ส่วนที่โจทก์ฎีกาโต้แย้งว่าโจทก์ไม่ได้นำส่วนประกอบอื่นของเครื่องปรับอากาศ่เข้ามาจากต่างประเทศด้วย คอนเดนเซอร์ไม่เป็นสาระสำคัญที่จะทำให้เห็นได้ว่าจะประกอบ เข้าเป็นเครื่องปรับอากาศได้ในขณะนำเข้ามาจากต่างประเทศ พระราชบัญญัติศุลกากร พุทธศักราช ๒๔๖๙ มาตรา ๑๐ ทวิ กำหนดให้เสียค่าภาษีสำหรับของที่นำเข้าตามสภาพของของที่เป็นอยู่ในขณะที่นำเข้ามาเท่านั้น หาได้กำหนดให้ถือสภาพของของภายหลังการนำเข้าสำเร็จแล้วแต่อย่างใดไม่ นั้น ศาลฎีกาเห็นว่าโจทก์มิได้นำสืบว่าคอนเดนเซอร์ สามารถนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นได้ เมื่อคอนเดนเซอร์สามารถใช้ประกอบเป็นเครื่องปรับอากาศได้มาแต่เดิม ก็ต้องถือว่าเป็นเครื่องประกอบเครื่องปรับอากาศมาตั้งแต่ตอนโจทก์นำเข้ามาจากต่างประเทศแล้ว แม้โจทก์จะไม่ได้นำส่วนประกอบอื่น ๆ เข้ามาด้วยและยังไม่ได้มีการประกอบเป็นเครื่องปรับอากาศก็ตาม
พิพากษายืน
