แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
แม้ในฟ้องจะกล่าวว่าโจทก์ได้ขายฝากนาไว้แก่จำเลย แต่ในฟ้องได้บรรยายรายละเอียดถึงข้อความในสัญญาขายฝากนั้นอีกว่า ได้ฝากนาไว้กับจำเลย จำเลยเอาเงินไป มีกำหนดเวลาใช้คืน และมีข้อความว่า ใครจะเอานานั้นเป็นกรรมสิทธิ์ไม่ได้ดังนี้ พิจารณาความประสงค์ของคู่สัญญาเป็นเรื่องโจทก์เอาเงินของจำเลยไปให้จำเลยครอบครองนาแทน ซึ่งโจทก์ฟ้องเรียกคืนได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า ได้ขายฝากนาไว้กับจำเลยที่ 1 ทำหนังสือสัญญากันเอง จำเลยที่ 1 เป็นผู้เขียน จำเลยที่ 1 ได้ให้จำเลยที่ 2 เป็นผู้ดูแลและทำนาแทน บัดนี้จำเลยทั้ง 2 ไม่ยอมให้ไถ่ จำเลยแก้ว่าเดิมที่พิพาทเป็นป่า โจทก์ได้หวงห้ามและโก่นสร้างเพียง 2 งาน แล้วขายให้จำเลยที่ 1 ๆ ได้ยกให้จำเลยที่ 2 โก่นสร้างครอบครองต่อมาเป็นเนื้อที่ 21 ไร่ และว่าฟ้องโจทก์เคลือบคลุม ที่ตามสำเนาสัญญาท้ายฟ้องเป็นนายหงผู้เขียน ไม่ตรงกับฟ้อง ได้ความว่า นาพิพาทไม่มีหนังสือสำคัญ โจทก์เขียนหนังสือไม่เป็น จำเลยที่ 1 เขียนสัญญาและเซ็นชื่อแล้ว ได้เขียนชื่อโจทก์ในช่องผู้เขียน สัญญาท้ายฟ้องมีข้อความว่า “ด้วยนายโหง (โจทก์) ได้ฝากนาไว้กับนายแฮด 1 แปลงเป็นราคาเงิน 80 บาท กำหนดเดือน 4 จะได้จ่ายให้แก่นายโหงทั้งหมด นาแปลงนี้จะเป็นกรรมสิทธิ์ของใครไม่ได้”
ศาลชั้นต้นเห็นว่าไม่เป็นฟ้องเคลือบคลุม และเชื่อว่า ที่พิพาททั้งหมดเดิมเป็นของโจทก์ แม้การขายฝากจะทำไม่ถูกแบบ ก็อนุมานได้ว่าเป็นสัญญากู้เงินเอานาให้ทำต่างดอกเบี้ย พิพากษาให้จำเลยรับเงินและคืนนาให้โจทก์
ศาลอุทธรณ์เห็นพ้องกับศาลชั้นต้นที่ว่า ที่พิพาทเดิมเป็นของโจทก์ และฟ้องไม่เคลือบคลุม แต่เห็นว่า โจทก์รับตามฟ้องว่าเป็นการขายฝาก เมื่อปฏิบัติไม่ถูกต้องตามแบบ จึงขัดต่อกฎหมายโจทก์จะเอาที่ดินคืนมิได้ พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเชื่อว่า ที่พิพาททั้งหมดเดิมเป็นของโจทก์พ้องกับศาลล่างทั้งสอง ข้อที่โจทก์ฟ้องรับขึ้นมาว่า ขายฝากนั้น โจทก์ก็ได้บรรยายรายละเอียดในฟ้องไว้อย่างชัดแจ้งต่อไปอีกว่า สัญญาขายฝากมีใจความดังกล่าว ซึ่งข้อความในฟ้องและในสัญญาบ่งชัดว่าเป็นเรื่องโจทก์เอาเงินของจำเลยไปแล้วฝากนาไว้แก่จำเลย ยังมีข้อห้ามไว้อีกว่า จะเป็นกรรมสิทธิ์ของใครไม่ได้ พิจารณาความประสงค์ของคู่สัญญาจึงไม่ใช่เรื่องขายฝากดังที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัย แต่เป็นเรื่องโจทก์เอาเงินของจำเลยไปแล้ว ให้จำเลยครอบครองแทนโจทก์ จำเลยจะอ้างว่ายึดถือเพื่อตนด้วยเจตนาเป็นเจ้าของหาได้ไม่
พิพากษากลับ ให้บังคับคดีตามศาลชั้นต้น
