แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์เป็นบริษัทมีวัตถุประสงค์เป็นตัวแทนนายหน้าเกี่ยวกับ การค้าหลักทรัพย์ จำเลยมอบอำนาจให้โจทก์ซื้อขายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยแทนจำเลย โดยจำเลยเปิด บัญชีเดินสะพัดไว้กับโจทก์ จำเลยสั่งให้โจทก์ซื้อหุ้นรวม 11 ครั้ง โจทก์อ้างว่าได้ซื้อหุ้นให้จำเลยแล้ว แต่เมื่อ จำเลยสงสัยว่าโจทก์อาจไม่ได้ซื้อหุ้นแทนจำเลยตาม ใบรายงานการซื้อซึ่งโจทก์ให้จำเลยลงลายมือชื่อในช่องผู้ซื้อจำเลยจึงขอดูใบหุ้น โจทก์ก็ไม่ยอมให้ดู และเมื่อศาลชั้นต้นสั่งให้โจทก์ส่งใบหุ้นตามฟ้องที่ซื้อแทนจำเลยโจทก์ก็ไม่สามารถส่งใบหุ้นตามฟ้องหรือใบหุ้นตามใบรายงานการซื้อที่อ้างว่าซื้อแทนจำเลยกลับส่งสำเนาภาพถ่ายใบหุ้นที่ซื้อมาภายหลังแทน เนื่องจากโจทก์ นำหุ้นที่อ้างว่าซื้อแทนจำเลยนั้นไปขายโดยจำเลยมิได้สั่งขาย และโจทก์มีลูกค้าจำนวนมาก การซื้อขายหุ้นเป็นธุรกิจของโจทก์ที่กระทำอยู่เป็นประจำ พฤติการณ์ดังกล่าวไม่เชื่อว่าหุ้นตามฟ้องเป็นหุ้นที่โจทก์ซื้อแทนจำเลยโดยเฉพาะ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า
โจทก์เป็นบริษัทมีวัตถุประสงค์เป็นตัวแทนนายหน้าเกี่ยวกับการค้าหลักทรัพย์จำเลยแต่งตั้งให้โจทก์เป็นตัวแทนในการซื้อขายหลักทรัพย์ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยให้โจทก์ออกเงินทดรองค่าซื้อหลักทรัพย์ที่จำเลยสั่งซื้อพร้อมค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ไปก่อน เพื่อการนี้จำเลยได้เปิดบัญชีเดินสะพัดกับโจทก์ ต่อมาจำเลยสั่งให้โจทก์ซื้อหุ้นธนาคารกรุงเทพ จำกัด และบริษัทเฟิสท์ทรัสต์ จำกัด รวมแล้วโจทก์ทดรองจ่ายเงินแทนจำเลยไป 285,309.50 บาท จำเลยต้องเสียดอกเบี้ยเป็นเงิน 164,077.85 บาท เมื่อหักกลบลบหนี้กับเงินที่จำเลยได้จากการขายหุ้นเงินปันผล ตั๋วสัญญาใช้เงินที่มอบแก่โจทก์เป็นประกันพร้อมดอกเบี้ยแล้ว จำเลยคงเป็นหนี้โจทก์ 549,931.32 บาท ขอให้พิพากษาให้จำเลยชดใช้พร้อมดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า จำเลยไม่เคยสั่งให้โจทก์ซื้อหลักทรัพย์แทนโดยให้โจทก์ออกเงินไปก่อน โจทก์มิได้ซื้อขายหุ้นตามฟ้องให้จำเลย โจทก์ไม่มีสิทธิเรียกดอกเบี้ยขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า โจทก์มิได้ซื้อหุ้นแทนจำเลย ทั้งการซื้อขายหุ้นที่โจทก์อ้างว่าได้ซื้อตามคำสั่งของจำเลยก็เป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1129 พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า โจทก์ได้ซื้อหุ้นตามคำสั่งของจำเลยแล้วที่ปรากฏว่าเลขที่ใบหุ้นตามที่ส่งศาลไม่ตรงกับเลขที่ใบหุ้นที่โจทก์อ้างว่าซื้อแทนจำเลยนั้น เห็นว่าโจทก์มีลูกค้าหลายราย โจทก์ย่อมจะนำใบหุ้นไม่ว่าเลขที่เท่าใดไปขายได้เพราะมิได้มีข้อตกลงโดยชัดแจ้งว่าหุ้นเลขที่เท่าใดเป็นของลูกค้าคนใด พิพากษากลับให้จำเลยชำระเงินพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์ และให้โจทก์ส่งมอบหุ้นแก่จำเลย
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีมีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยว่าโจทก์ซื้อหุ้นตามฟ้องแทนจำเลยหรือไม่ ปรากฏว่าจำเลยได้มอบอำนาจให้โจทก์เป็นผู้ซื้อขายหลักทรัพย์แทนจำเลยตามคำสั่งของจำเลย จำเลยได้เปิดบัญชีเดินสะพัดไว้กับโจทก์โดยตกลงกันว่าเมื่อโจทก์ซื้อหลักทรัพย์แทนจำเลยแล้วให้ลงบัญชีเดินสะพัดว่าจำเลยเป็นหนี้โจทก์ตามจำนวนเงินที่โจทก์ซื้อหลักทรัพย์มา ถ้าโจทก์ขายหลักทรัพย์แทนจำเลยก็ลงบัญชีเดินสะพัดว่าจำเลยเป็นเจ้าหนี้โจทก์ตามจำนวนเงินที่ขายได้ จำเลยได้มอบและโอนสลักหลังตั๋วสัญญาใช้เงิน 2 ฉบับ ฉบับละ 100,000 บาท ให้โจทก์เพื่อประกันการชำระหนี้ตามบัญชีเดินสะพัด เมื่อศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้โจทก์ส่งใบหุ้นที่ซื้อแทนจำเลยตามคำสั่งของจำเลย โจทก์ก็ส่งสำเนาภาพถ่ายใบหุ้นต่อศาล ใบหุ้นทุกใบมีชื่อโจทก์เป็นผู้ถือหุ้น และเลขที่ไม่ตรงกับเลขที่หุ้นตามใบส่งมอบตราสารโอนหุ้นและใบหุ้นที่โจทก์นำสืบว่าซื้อแทนจำเลยตามคำสั่งของจำเลย ศาลฎีกาเห็นว่า หากโจทก์ซื้อหุ้นตามที่โจทก์ฟ้องโดยอ้างว่าจำเลยเป็นผู้สั่งให้โจทก์ซื้อ โจทก์ก็ต้องเก็บรักษาหุ้นนั้นไว้แทนจำเลยในฐานะที่โจทก์เป็นตัวแทนและจำเลยเป็นตัวการ โจทก์ไม่มีสิทธินำไปขายหรือโอนให้แก่ผู้อื่นโดยจำเลยมิได้สั่งให้ขาย การที่โจทก์ซื้อหุ้นตามฟ้องมาแล้วนำไปขายหรือโอนให้แก่ผู้อื่นโดยจำเลยมิได้สั่งให้ขาย น่าเชื่อว่าโจทก์มิได้ซื้อหุ้นตามฟ้องไว้แทนจำเลย นอกจากนั้นยังปรากฏว่านับแต่โจทก์ซื้อหุ้นตามฟ้องแล้วราคาหุ้นตกเรื่อย ๆ การที่โจทก์นำหุ้นตามฟ้องที่อ้างว่าซื้อแทนจำเลยตามคำสั่งของจำเลยไปขาย แล้วซื้อหุ้นรายอื่นในภายหลัง มิใช่หุ้นที่ซื้อในวันที่จำเลยสั่งซื้อแล้วจะนำมาส่งมอบและโอนให้แก่จำเลยหุ้นดังกล่าวจึงมิใช่หุ้นที่จำเลยสั่งให้โจทก์ซื้อโจทก์จะเรียกร้องให้จำเลยชำระเงินตามจำนวนที่โจทก์อ้างว่าซื้อหุ้นตามที่จำเลยสั่งซื้อและเรียกดอกเบี้ยนับแต่วันซื้อหุ้นดังกล่าวจึงไม่อาจเรียกได้ อย่างไรก็ตามแม้ในการซื้อหุ้นตามฟ้องบางครั้งจำเลยจะได้ลงลายมือชื่อในช่องผู้ซื้อในใบรายงานการซื้อซึ่งเป็นแบบพิมพ์ของโจทก์ก็ไม่เป็นข้อที่เชื่อได้อย่างแน่นแฟ้นว่าโจทก์ได้ซื้อหุ้นตามฟ้องแทนจำเลยตามคำสั่งของจำเลยจริงตามใบรายงานการซื้อ เพราะจำเลยนำสืบว่าโจทก์ให้จำเลยลงชื่อไว้ในเอกสารดังกล่าว โดยไม่ยอมให้จำเลยดูใบหุ้น แม้ภายหลังจำเลยสงสัยว่าโจทก์อาจไม่ได้ซื้อหุ้นตามใบรายงานการซื้อแทนจำเลย จึงมาขอดูใบหุ้น โจทก์ก็ไม่ยอมให้ดูเมื่อศาลชั้นต้นสั่งให้โจทก์ส่งใบหุ้นตามฟ้อง โจทก์ก็ไม่สามารถส่งใบหุ้นตามฟ้องหรือใบหุ้นตามใบรายงานการซื้อที่อ้างว่าซื้อแทนจำเลยตามคำสั่งของจำเลย กลับส่งสำเนาภายพถ่ายใบหุ้นที่ซื้อมาในภายหลังแทน โจทก์มีลูกค้าจำนวนมาการซื้อขายหุ้นเป็นธุรกิจของโจทก์ที่กระทำอยู่เป็นประจำวัน ด้วยเหตุผลดังกล่าวศาลฎีกาไม่เชื่อว่าหุ้นตามฟ้องเป็นหุ้นที่โจทก์ซื้อแทนจำเลยโดยเฉพาะ โจทก์อาจซื้อมาเพื่อประโยชน์ในทางธุรกิจทั่ว ๆ ไปของโจทก์หรือเพื่อการอื่นก็ได้
พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
