แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำว่า “ให้ยื่นบัญชีระบุพะยานต่อศาลก่อน วันสืบพะยาน ไม่น้อยกว่า 3 วัน” นั้นหมายความถึง ก่อนวันที่ศาลเริ่มต้นทำการสืบพะยานจริง ๆ ไม่ใช่หมายความถึงวันนัดสืบพะยานครั้งแรก
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอแบ่งทรัพย์มฤดกจากจำเลย
จำเลยขอให้ศาลยกฟ้องโจทก์
ศาลชั้นต้น พิพากษาให้จำเลยแบ่งทรัพย์มฤดกให้โจทก์
จำเลยอุทธรณ์คัดค้านหลายประการ และว่าศาลชั้นต้นไม่รับบัญชีระบุพะยานของจำเลย เป็นการมิชอบด้วยบทกฎหมาย
คดีนี้ปรากฎว่า ศาลชั้นต้นฟังคำพะยานโจทก์ข้างเดียวโดยเห็นว่าจำเลยมิได้ยื่นบัญชีระบุพะยานต่อศาลก่อนวันสืบพะยานไม่กว่า ๓ วัน เป็นการฝ่าฝืน ป.ม.วิธีพิจารณาความแพ่ง ม.๘๘ วรรค ๑ แต่คดีปรากฎว่า วันนัดพิจารณาครั้งแรกไม่ได้สืบพะยานกัน โดยฝ่ายจำเลยร้องขอเลื่อน ถึงวันนัดครั้งที่ ๒ จึงได้ทำการสืบพะยานโจทก์ จำเลยก็ได้ยื่นบัญชีระบุพะยานก่อนวันสืบพะยานไม่น้อยกว่า ๓ วัน
ศาลอุทธรณ์ และศาลฎีกาเห็นว่า ป.ม.วิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๘๘ วรรค ๑ บัญญัติว่า ให้ยื่นบัญชีระบุพะยานต่อศาลก่อน วันสืบพะยานไม่น้อยกว่า ๓ วันนั้น เป็นความประสงค์ที่จะให้คู่ความเตรียมคดีเสียให้เสร็จก่อนที่ศาลจะลงมือสืบพะยานและเพื่อมิให้คู่ความปิดบังอำพรางพะยานไว้อันเป็นการเอาเปรียบในเชิงคดี แต่คำว่า วันสืบพะยาน นี้หมายความเพียงใดมาตรา ๑ (๑๐) ให้คำวิเคราะห์ศัพท์ว่า “วันสืบพะยานหมายความว่า วันที่ศาลเริ่มต้นทำการสืบพะยาน” ฉะนั้นคำว่า ให้ยื่นบัญชีระบุพะยานต่อศาลก่อนวันสืบพะยาน ก็คือ ก่อนวันที่ศาลเริ่มต้นทำการสืบพะยานจริง ๆ ไม่ใช่หมายความว่า เป็นวันนัดสืบพะยานครั้งแรก ที่ศาลชั้นต้นสั่งไม่รับบัญชีระบุพะยานจำเลยจึงไม่ชอบ พิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นรับบัญชีระบุพะยานจำเลยแล้วดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไป และพิพากษาใหม่ตามรูปความ
