แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อคำพิพากษาในคดีแพ่งซึ่งถึงที่สุดแล้ว ได้วินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยฟังว่า พ. ไม่ได้กรรมสิทธิ์ที่ดินพิพาท โดยการครอบครองปรปักษ์ ที่ดินดังกล่าวยังคงเป็นทรัพย์มรดกของ อ. และ จ. ที่ตกทอดแก่ทายาท จำเลยที่ 1 ในฐานะทายาทของ อ. และ จ. จึงมีสิทธิดีกว่า พ. โจทก์ซึ่งเป็นจำเลยที่ 2 ในคดีดังกล่าวจึงต้องถูกผูกพันตามคำพิพากษาในคดีดังกล่าวด้วย ตาม ป.วิ.พ. มาตรา 145 วรรคหนึ่ง แม้ในคดีดังกล่าวศาลจะมิได้พิพากษาให้เพิกถอนสัญญาขายฝากระหว่าง พ. กับโจทก์ โดยฟังว่าโจทก์รับซื้อฝากโดยสุจริตและจดทะเบียนไว้โดยสุจริต แต่โจทก์ก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ใน ที่ดินพิพาทเพราะ พ. ผู้ขายฝากไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทที่จะไปทำสัญญาขายฝากให้แก่โจทก์ได้ โจทก์จึงไม่มีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยทั้งสามในฐานะผู้จัดการมรดกของ อ. และ จ. ส่งมอบโฉนดที่ดินพิพาทอันเป็นเอกสารสิทธิของที่ดินซึ่งเป็นทรัพย์มรดกของ อ. และ จ. ได้ และการยึดถือโฉนดที่ดินพิพาทของจำเลยทั้งสามไม่ถือเป็นการละเมิดต่อโจทก์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้เพิกถอนต้นฉบับโฉนดที่ดินเลขที่ 4080 และให้ถือเอาตามคำพิพากษาไปขอให้สำนักงานที่ดินออกใบแทนโฉนดที่ดินดังกล่าวแก่โจทก์ เพื่อให้โจทก์ยึดถือไว้เป็นเอกสารสิทธิและสามารถไปจดทะเบียนทำนิติกรรมต่าง ๆ ได้โดยชอบด้วยกฎหมาย
จำเลยทั้งสามให้การว่าขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า เดิมที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 เป็นของนายอาดและนางจั่น ซึ่งถึงแก่กรรมไปนานแล้ว ต่อมานายพิลาป ได้ยื่นคำร้องขอแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดินดังกล่าวโดยการครอบครองปรปักษ์ ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 ดังกล่าวตกเป็นกรรมสิทธิ์ของนายพิลาป ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1382 เป็นคดีหมายเลขแดงที่ 1216/2536 ของศาลชั้นต้น หลังจากนั้นนายพิลาปก็ไปขอออกใบแทนโฉนดที่ดินเลขที่ 4080 และได้นำใบแทนโฉนดที่ดินดังกล่าวไปจดทะเบียนจำนองแก่ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร หลังจากไถ่ถอนจำนองแล้วจึงมาขายฝากแก่โจทก์ ต่อมาจำเลยที่ 1 ในฐานะทายาทของนายอาดและนางจั่นได้เป็นโจทก์ยื่นฟ้องนายพิลาป และโจทก์คดีนี้เป็นจำเลยที่ 1 และที่ 2 ต่อศาลชั้นต้นขอให้เพิกถอนคำสั่งศาลชั้นต้นในคดีหมายเลขแดงที่ 1216/2536 และขอให้พิพากษาว่า ที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 ดังกล่าวเป็นกรรมสิทธิ์ของนายอาดและนางจั่นขอให้เพิกถอนรายการจดทะเบียนต่าง ๆ ในใบแทนโฉนดที่ดินทั้งหมดและพิพากษาว่า รายการจดทะเบียนขายฝากที่ดินระหว่างนายพิลาปกับโจทก์เป็นโมฆะ ศาลชั้นต้นในคดีดังกล่าวฟังข้อเท็จจริงว่า นายพิลาปไม่ได้กรรมสิทธิ์ ที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 ยังเป็นทรัพย์มรดกของนายอาดและนางจั่นที่ตกทอดแก่ทายาท จำเลยที่ 1 ในฐานะทายาทของนายอาดและนางจั่นจึงมีสิทธิในที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 ดีกว่านายพิลาป โจทก์รับซื้อฝากที่ดินจากนายพิลาปไว้โดยสุจริต แต่จำเลยที่ 1 ยังมิได้จดทะเบียนรับโอนที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 จึงขอให้เพิกถอนสัญญาขายฝากระหว่างนายพิลาปกับโจทก์ซึ่งได้จดทะเบียนไว้แล้วโดยสุจริตไม่ได้ พิพากษาให้เพิกถอนใบแทนโฉนดที่ดินเลขที่ 4080 ให้ยกคำขออื่น ๆ และให้ยกฟ้องโจทก์เป็นคดีหมายเลขแดงที่ 2927/2538 ของศาลชั้นต้น จำเลยที่ 1 ในคดีนี้อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษายกอุทธรณ์ของจำเลยที่ 1 คดีถึงที่สุด ต่อมาศาลชั้นต้นมีคำสั่งตั้งจำเลยทั้งสามเป็นผู้จัดการมรดกของนายอาดและนางจั่นตามคำร้องขอของจำเลยทั้งสาม
มีปัญหาต้องวินิจฉัยว่า จำเลยทั้งสามต้องร่วมกันส่งมอบโฉนดที่ดินเลขที่ 4080 ให้แก่โจทก์หรือไม่ โจทก์ฎีกาว่า ขณะที่นายพิลาปทำสัญญาขายฝากที่ดินพิพาทโฉนดเลขที่ 4080 ให้แก่โจทก์ ศาลยังมิได้เพิกถอนคำสั่งที่แสดงว่านายพิลาปเป็นเจ้าของที่ดินพิพาทโดยการครอบครองปรปักษ์นิติกรรมการขายฝากระหว่างนายพิลาปกับโจทก์จึงสมบูรณ์และชอบด้วยกฎหมายซึ่งคำพิพากษาในคดีหมายเลขแดงที่ 2927/2538 ก็มิได้เพิกถอนนิติกรรมการขายฝาก โจทก์จึงมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทนั้น เห็นว่า คำพิพากษาในคดีหมายเลขแดงที่ 2927/2538 ของศาลชั้นต้น ได้วินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยฟังว่า นายพิลาปไม่ได้กรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 โดยการครอบครองปรปักษ์ ที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 ยังคงเป็นทรัพย์มรดกของนายอาดและนางจั่นที่ตกทอดแก่ทายาท จำเลยที่ 1 ในฐานะทายาทของนายอาดและนางจั่นจึงมีสิทธิในที่ดินโฉนดเลขที่ 4080 ดีกว่านายพิลาป โจทก์ซึ่งเป็นจำเลยที่ 2 ในคดีดังกล่าวจึงต้องถูกผูกพันตามคำพิพากษาในคดีดังกล่าวด้วยตาม ป.วิ.พ. มาตรา 145 วรรคหนึ่ง แม้ในคดีดังกล่าวศาลจะมิได้พิพากษาให้เพิกถอนสัญญาขายฝากระหว่างนายพิลาปกับโจทก์ โดยฟังว่าโจทก์รับซื้อฝากโดยสุจริตและจดทะเบียนไว้โดยสุจริต แต่โจทก์ก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทเพราะนายพิลาปผู้ขายฝากไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทที่จะไปทำสัญญาขายฝากให้แก่โจทก์ได้ โจทก์จึงไม่มีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยทั้งสามในฐานะผู้จัดการมรดกของนายอาดและนางจั่นส่งมอบโฉนดที่ดินเลขที่ 4080 อันเป็นเอกสารสิทธิของที่ดินซึ่งเป็นทรัพย์มรดกของนายอาดและนางจั่นได้ และการยึดถือโฉนดที่ดินเลขที่ 4080 ของจำเลยทั้งสามไม่ถือเป็นการละเมิดต่อโจทก์
พิพากษายืน.
