แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีเดิมจำเลยฟ้องโจทก์ว่าผิดสัญญาซื้อขายเครื่องดูดขี้กบขอให้คืนเงินราคาของที่ซื้อโจทก์ต่อสู้ว่าไม่ผิดสัญญาส่วน คดีนี้โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยใช้ราคาค่าเครื่องดูดขี้กบของโจทก์ซึ่งจำเลยมีหน้าที่ต้องคืนให้แก่โจทก์แต่จำเลยไม่ สามารถคืนให้ได้เพราะไฟไหม้เสียแล้วดังนี้แม้โจทก์จำเลยในคดีทั้งสองนี้จะเป็นคู่ความเดียวกันก็จริง แต่ประเด็นที่ได้วินิจฉัยในคดีทั้งสองอาศัยเหตุต่างกันจึงไม่เป็นฟ้องซ้ำ
เมื่อศาลฎีกาวินิจฉัยไว้แล้วในคดีเดิมว่าสัญญาซื้อขายเครื่องดูดขี้กบระหว่างโจทก์จำเลยได้เลิกกันโจทก์และจำเลยก็ย่อมกลับคืนสู่ฐานะเดิม กรรมสิทธิ์ในเครื่องดูดขี้กบก็กลับมาเป็นของโจทก์ตามเดิมโจทก์ชอบที่จะติดตามเอาได้ในฐานะเป็นเจ้าของกรรม สิทธิ์ กรณีหาใช่เป็นเรื่องที่โจทก์ในฐานะพ่อค้าฟ้องเรียกเอาค่าที่ได้ส่งมอบของหรือฟ้องเรียกคืนฐานลาภมิควรได้ไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าเดิมจำเลยฟ้องโจทก์ในคดีนี้ในข้อหาผิดสัญญา (ซื้อขาย) เรียกค่าเสียหายศาลฎีกาพิพากษาให้โจทก์คืนเงินค่าเครื่องดูดขี้กบ (ที่ซื้อขายกัน) ให้แก่จำเลยโจทก์ได้นำเงินวางศาลชำระให้จำเลยแล้วแต่จำเลยไม่ยอมคืนเครื่องดูดขี้กบให้โจทก์ โจทก์ทวงถามจำเลยพาโจทก์ไปรับคืนกลับปรากฏว่าเครื่องดูดขี้กบของโจทก์ถูกไฟไหม้เสียหายหมด ซึ่งเป็นความผิดของจำเลยจึงขอให้ศาลพิพากษาบังคับให้จำเลยใช้เงินค่าเครื่องดูดขี้กบ ๓๐,๔๐๐ บาทกับดอกเบี้ยร้อยละ ๗ ครึ่งต่อปี นับแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จ
จำเลยให้การว่าโจทก์รู้ว่าจะต้องใช้สิทธิหรือดำเนินกระบวนพิจารณาทางศาลในการฟ้องแย้งเรียกค่าสินค้าจากจำเลยได้แล้วแต่โจทก์ไม่ใช้สิทธินั้นภายใน ๒ ปี คดีของโจทก์จึงขาดอายุความโจทก์เป็นผู้ดัดแปลงแก้ไขทำให้เครื่องดูดขี้กบของโจทก์เสียเอง จำเลยบอกให้โจทก์รับคืนไปแล้วและโจทก์ทราบดีแล้วว่าสินค้าของโจทก์เสียหายหมดแล้วโจทก์ไม่ใช้สิทธิเรียกร้องเอา ทรัพย์สินคืนเสียภายในกำหนด ๑ ปี คดีโจทก์จึงขาดอายุความเรียกร้องและไม่มีอำนาจฟ้องเรียกคืนฐานลาภมิควรได้
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วเห็นว่าฟ้องโจทก์ไม่เป็นฟ้องซ้ำ ไม่ขาดอายุความจำเลยไม่ได้นำสืบให้เห็นว่าการที่ไฟไหม้เครื่องดูดขี้กบในขณะที่อยู่ในความครอบครองของจำเลยเป็น เหตุสุดวิสัยจึงพิพากษาให้จำเลยใช้เงินให้โจทก์โดยเห็นสมควรกำหนดให้ใช้ ๒๐,๒๖๖.๖๖ บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยร้อยละ ๗ ครึ่งต่อปีจากวันฟ้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยประเด็นข้อแรกที่จำเลยฎีกาคือฟ้องของโจทก์ในคดีนี้เป็นฟ้องซ้ำหรือไม่นั้น เห็นว่าคดีเดิมจำเลยฟ้องโจทก์ว่าผิดสัญญาซื้อขายเครื่องดูดขี้กบ ขอให้คืนเงินราคาของที่ซื้อโจทก์ต่อสู้ว่าไม่ผิดสัญญาส่วนคดีโจทก์ฟ้องขอให้จำเลยใช้ราคาค่าเครื่องดูดขี้กบของโจทก์ซึ่งจำเลยมีหน้าที่ต้องคืนให้แก่โจทก์แต่จำเลยไม่สามารถคืนให้แก่โจทก์ได้เพราะไฟไหม้เสียแล้ว ฉะนั้นแม้โจทก์จำเลยในคดีทั้งสองนี้จะเป็นคู่ความเดียวกันก็จริงแต่ประเด็นที่ได้วินิจฉัยในคดีทั้งสองอาศัยเหตุต่างกันจึงหาเป็นฟ้องซ้ำไม่
ประเด็นข้อสองจำเลยฎีกาว่าคดีโจทก์ขาดอายุความแล้วปัญหาข้อนี้ศาลฎีกาเห็นว่าเมื่อสัญญาซื้อขายเครื่องดูดขี้กบ ระหว่างโจทก์กับจำเลยได้เลิกกันตามที่ศาลฎีกาในคดีแพ่งหมายเลขแดงของศาลชั้นต้นที่ ๒๓๒๓/๒๕๑๐ ได้วินิจฉัยไว้แล้วโจทก์และจำเลยก็ย่อมจะกลับคืนสู่ฐานะเดิมกรรมสิทธิ์ของเครื่องดูดขี้กบก็กลับมาเป็นของโจทก์ตามเดิมโจทก์จึงชอบที่จะติดตามเอาเครื่องดูดขี้กบคืนได้ในฐานะเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ จำเลยมีหน้าที่ที่จะต้องคืนเครื่องดูดขี้กบที่อยู่ในความครอบครองของจำเลยให้แก่โจทก์ เมื่อจำเลยไม่สามารถคืนเครื่องดูดขี้กบให้แก่โจทก์ได้โดยมีเหตุที่จะอ้างได้ตามกฎหมายจำเลยก็ต้องรับผิดชดใช้ราคา เครื่องดูดขี้กบให้แก่โจทก์ได้โดยมีเหตุที่จะอ้างได้ตามกฎหมาย จำเลยก็ต้องรับผิดชดใช้ราคาเครื่องดูดขี้กบให้แก่โจทก์กรณีนี้หาใช่เป็นเรื่องที่โจทก์ฟ้องเรียกเอาทรัพย์คืนจากจำเลย ฐานลาภมิควรได้ดังที่จำเลยอ้างมาในฎีกาไม่
พิพากษายืน
