แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การตั้งตัวแทนซื้อขายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์นั้น วัตถุประสงค์อันแท้จริงเป็นการค้าเก็งกำไรตามราคาหุ้นที่ขึ้นลงมากกว่าประสงค์ที่จะให้มีการโอนใบหุ้นใส่ชื่อผู้สั่งซื้อ จึงไม่ต้องปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1129 และการซื้อขายหุ้นในลักษณะดังกล่าวมิใช่เป็นการพนันขันต่อตามความหมายในมาตรา 853 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทำสัญญาเปิดบัญชีซื้อขายหลักทรัพย์กับโจทก์ โดยมอบหมายให้โจทก์ซื้อขายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์แทนจำเลยโดยให้โจทก์ได้ดอกเบี้ยจากเงินที่โจทก์ทดรองจ่ายในการซื้อหุ้นไปก่อน และได้บำเหน็จในการซื้อขายหุ้น จำเลยเป็นหนี้โจทก์ทั้งสิ้น 1,090,074.39 บาท ขอให้ศาลพิพากษาบังคับ
จำเลยให้การต่อสู้คดีหลายประการ และว่าการซื้อขายหลักทรัพย์ที่โจทก์กล่าวอ้างมิได้ปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1129 วรรคสองจึงตกเป็นโมฆะ และเป็นการพนันขันต่อไม่ก่อให้เกิดหนี้ ขัดต่อพระราชบัญญัติตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 58 ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า การซื้อขายหุ้นตามที่โจทก์ฟ้อง โจทก์มิได้ปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1129 จึงตกเป็นโมฆะ ทั้งการซื้อขายหุ้นดังกล่าวมีลักษณะเป็นการเล่นหุ้น เป็นการพนันขันต่อไม่ชอบด้วยกฎหมายไม่มีมูลหนี้ที่จำเลยต้องรับผิดพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้จำเลยชำระเงินตามฟ้องแก่โจทก์
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า โจทก์จ่ายเงินทดรองในการซื้อหุ้นแทนจำเลยไปเป็นเงินตามฟ้องจริง และวินิจฉัยในปัญหาข้อกฎหมายว่า พฤติการณ์ที่จำเลยสั่งซื้อขายหุ้นและรับเงินกำไรจากโจทก์มาแต่แรกโดยไม่เคยทักท้วงเกี่ยวกับเรื่องการโอนหุ้นระบุชื่อหรือทักท้วงโจทก์เกี่ยวกับการปฏิบัติให้ถูกต้องตามระเบียบข้อบังคับหรือกฎหมายในเรื่องตลาดหลักทรัพย์ เป็นการแสดงให้เห็นถึงวิธีปฏิบัติระหว่างโจทก์จำเลยว่าเป็นการปฏิบัติต่อกันตามสัญญาตัวแทน โดยจำเลยตั้งโจทก์เป็นตัวแทนในการซื้อหุ้นหรือหลักทรัพย์ โดยให้โจทก์จ่ายเงินทดรองแทนจำเลยไปก่อน โจทก์ได้ผลประโยชน์เป็นดอกเบี้ยจากเงินที่ทดรองจ่ายแทนจำเลย และในการขายหุ้นตามคำสั่งของจำเลย เมื่อขายได้กำไรก็หักภาษี กำไรที่เหลือก็มอบให้แก่จำเลย วัตถุประสงค์อันแท้จริงของโจทก์จำเลยจึงเป็นการค้าเก็งกำไรจากราคาหุ้นที่ขึ้นลงมากกว่าประสงค์ที่จะให้มีการโอนใบหุ้นใส่ชื่อจำเลยเป็นเจ้าของที่แท้จริง อันจะต้องปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1129 จึงตกเป็นพฤติการณ์ที่ถือได้ว่าโจทก์จำเลยมิได้ยึดถือเอาระเบียบข้อบังคับและกฎหมายในเรื่องตลาดหลักทรัพย์มาเป็นสาระสำคัญในสัญญา ทั้งจำเลยก็มิได้ประสงค์จะมีชื่อถือหุ้นที่สั่งซื้อ นอกจากนั้นการซื้อขายหุ้นในลักษณะการค้าเก็งกำไรดังกล่าวข้างต้น หาใช่การพนันขันต่อตามความหมายแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 853 ไม่
พิพากษายืน
