แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำร้องของผู้ร้องกล่าวอ้างว่าการประชุมและรายงานการประชุมของสมาคมเป็นการประชุมและรายงานการประชุมที่ไม่ชอบด้วยระเบียบข้อบังคับของสมาคม ไม่มีผลบังคับขอให้ศาลสั่งว่าการประชุมและรายงานการประชุมดังกล่าวขัดต่อข้อบังคับ ไม่ชอบด้วยกฎหมายและไม่มีผลบังคับ ปรากฏตามรายงานการประชุมว่าที่ประชุมของสมาคมได้ลงมติแต่งตั้งกรรมการบริหารของสมาคม แม้ผู้ร้องมิได้ขอให้เพิกถอนมติของสมาคมโดยตรง แต่ถ้าได้ความตามคำร้องของผู้ร้องประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1291 กำหนดให้ศาลเพิกถอนมตินั้นเสียได้ กรณีตามคำร้องของผู้ร้องถือได้ว่าเป็นการขอให้เพิกถอนมติของสมาคม จึงอยู่ในบังคับของบทมาตราดังกล่าว ซึ่งห้ามมิให้ร้องเกินกว่าหนึ่งเดือนนับแต่วันที่ได้ลงมติ ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้เพิกถอนเกินกว่าหนึ่งเดือนนับแต่วันที่ได้ลงมติ จึงขาดสิทธิที่จะร้องขอให้เพิกถอนได้
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ผู้ร้องเป็นสมาชิกของสมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๒๔ นายวิโรจน์นายกสมาคมได้นัดประชุมใหญ่และเลือกตั้งกรรมการบริหารชุดใหม่ ที่ประชุมได้เลือกนายวิโรจน์เป็นประธานที่ประชุม ในระหว่างประชุมได้เกิดวุ่นวายจนไม่สามารถประชุมต่อไปได้ นายวิโรจน์สั่งเลื่อนการประชุมไปหนึ่งเดือนและปิดประชุมมีสมาชิกกลุ่มหนึ่งได้เปิดประชุมกันเอง และที่ประชุมได้ทำการเลือกตั้งกรรมการบริหารสมาคมชุดใหม่ จึงเป็นการประชุมและรายงานการประชุมที่ไม่ชอบ ขอให้ศาลมีคำสั่งว่าการประชุมของสมาชิกสมาคมและรายงานการประชุมดังกล่าวเป็นการประชุมที่ขัดต่อกฎหมายและข้อบังคับของสมาคมไม่มีผลบังคับ
ผู้คัดค้านยื่นคำร้องคัดค้านอ้างเหตุหลายประการ และว่าการประชุมดังกล่าวชอบด้วยกฎหมาย และไม่ขัดต่อข้อบังคับ ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้เพิกถอนมติเกินกว่าหนึ่งเดือน จึงไม่มีอำนาจร้องขอได้ ขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นสั่งงดไต่สวนตามคำร้องของผู้คัดค้านแล้ววินิจฉัยว่า คำร้องของผู้ร้องขอให้สั่งเพิกถอนมติของที่ประชุมในการที่สมาคมลงมติโดยฝ่าฝืน เป็นการไม่ชอบด้วยกฎหมายและระเบียบข้อบังคับของสมาคม ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้เพิกถอนเป็นเวลาเกินหนึ่งเดือนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๙๑ จึงไม่มีสิทธิขอให้เพิกถอนได้ ให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คำร้องของผู้ร้องกล่าวอ้างว่า การประชุมและรายงานการประชุมลงวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๒๔ ของสมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยเป็นการประชุมและรายงานการประชุมที่ไม่ชอบด้วยระเบียบข้อบังคับของสมาคม ไม่มีผลบังคับ ขอให้ศาลสั่งว่าการประชุมและรายงานการประชุมดังกล่าวขัดต่อข้อบังคับ ไม่ชอบด้วยกฎหมายและไม่มีผลบังคับ ปรากฏตามรายงานการประชุมลงวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๒๔ ว่าที่ประชุมของสมาคมได้ลงมติแต่งตั้งกรรมการบริหารของสมาคม เหตุนี้ข้ออ้างและคำขอในคำร้องของผู้ร้องดังกล่าวมีผลเป็นการเพิกถอนมติของสมาคม แม้ผู้ร้องมิได้ขอให้เพิกถอนมติของสมาคมโดยตรง แต่ถ้าได้ความตามคำร้องของผู้ร้อง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๙๑ กำหนดให้ศาลเพิกถอนมตินั้นเสีย กรณีตามคำร้องของผู้ร้องถือได้ว่าเป็นการขอให้เพิกถอนมติของสมาคม จึงอยู่ในบังคับมาตรา ๑๒๙๑ ซึ่งห้ามมิให้ร้องเกินกว่าหนึ่งเดือนนับแต่วันที่ได้ลงมตินั้น สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยลงมติเมื่อวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๒๔ ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้เพิกถอนเมื่อวันที่ ๑๐ กันยายน ๒๕๒๔ เกินกว่าหนึ่งเดือนนับแต่วันที่ได้ลงมติ ผู้ร้องจึงขาดสิทธิร้องขอให้เพิกถอนมติของสมาคม ศาลอุทธรณ์พิพากษาชอบแล้ว
พิพากษายืน
