แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยขนย้ายกระบือโดยใช้รถยนต์บรรทุกเป็นพาหนะ แล้วถูกตำรวจสกัดจับได้ ห่างจากเขตท้องที่อันเป็นเขตควบคุมการเคลื่อนย้ายกระบือตามประกาศของคณะกรรมการ ฯ เป็นระยะทางประมาณ 28 กิโลเมตร และก่อนหน้าจะถึงเขตควบคุม ฯ ยังมีทางแยกไปอำเภออื่นอีกได้ดังนี้ หากถือว่ามีเจตนากระทำผิดก็ห่างไกลต่อความผิดสำเร็จไม่ถือว่าเป็นการลงมือกระทำความผิด จัดอยู่ในชั้นเตรียมการเท่านั้นจากพฤติการณ์และเหตุแวดล้อมต่าง ๆ ไม่พอบ่งชี้ว่ามีเจตนากระทำผิดฐานพยายามขนย้ายกระบือเข้าไปในเขตควบคุม ฯ ตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคและของอื่น ๆ ในภาวะคับขัน พ.ศ. 2488
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องความว่า อาศัยอำนาจตามความในพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคและของอื่น ๆ ในภาวะคับขัน พ.ศ. ๒๔๘๘ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐการ (กระทรวงพาณิชย์) ได้ออกประกาศคณะกรรมการ ฉบับที่ ๑๐๒ พ.ศ. ๒๕๑๕ เรื่องควบคุมการเคลื่อนย้ายสัตว์มีชีวิตกำหนดให้โคกระบือซึ่งมีชีวิตเป็นสิ่งที่อยู่ในความควบคุมและกำหนดในท้องที่เขตอำเภอสะเดาและอำเภอนาทวีจังหวัดสงขลาเป็นเขตควบคุมการเคลื่อนย้ายจำเลยทราบประกาศนั้นแล้วได้ร่วมกันฝ่าฝืนประกาศดังกล่าว โดยทำการเคลื่อนย้ายกระบือมีชีวิตจำนวน ๙ ตัว จากอำเภอสะบ้าย้อย เพื่อจะพาเข้าไปในเขตท้องที่อำเภอนาทวีและท้องที่อำเภอสะเดา อันเป็นเขตควบคุมการเคลื่อนย้ายโคกระบือทั้งนี้ โดยจำเลยมิได้รับอนุญาตเป็นหนังสือจากผู้ว่าราชการจังหวัดหรือผู้รักษาการแทนตามกฎหมาย จำเลยกระทำผิดไปตลอดแล้ว แต่การกระทำนั้นยังไม่บรรลุผล เนื่องจากเจ้าพนักงานตำรวจจับกุมจำเลยทั้งสองพร้อมด้วยของกลาง คือกระบือ ๙ ตัว และรถยนต์บรรทุก ๑ คัน ซึ่งเป็นพาหนะบรรทุกกระบือได้เสียก่อน คดีนี้มีผู้นำจับเพื่อขอรับเงินสินบนด้วย ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคและของอื่น ๆ ในภาวะคับขัน พ.ศ. ๒๔๘๘ มาตรา ๔, ๑๐, ๑๒ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๓, ๘๐, ๘๓ พระราชบัญญัติให้บำเหน็จในการปราบปรามผู้กระทำความผิด พ.ศ. ๒๔๘๙มาตรา ๕, ๖, ๗, ๘, ๙ ริบของกลาง และจ่ายเงินรางวัลและเงินสินบนนำจับตามกฎหมาย
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นเห็นว่า จำเลยตั้งใจบรรทุกกระบือผ่านอำเภอนาทวีซึ่งเป็นเขตห้าม แม้จุดที่จำเลยถูกจับกุมจะอยู่ห่างจากเขตอำเภอนาทวีประมาณ ๒๘ กิโลเมตร การกระทำของจำเลยก็พ้นขั้นเตรียมการแล้วประกอบกับถนนไปอำเภอนาทวีลาดยางแล้ว รถอาจวิ่งไปถึงในชั่วเวลาไม่เกินหนึ่งชั่วโมง หากจำเลยไม่ถูกสกัดจับเสียก่อน คงนำกระบือผ่านเข้าเขตอำเภอนาทวีได้ นับว่าใกล้ชิดกับความผิดสำเร็จ จึงเป็นความผิดฐานพยายามเคลื่อนย้ายกระบือเข้าไปในเขตควบคุม ตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ ๒๐๐๖/๒๔๙๗ พิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องอุปโภคบริโภคและของอื่น ๆ ในภาวะคับขัน พ.ศ. ๒๔๘๘ มาตรา ๑๐ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๐ จำคุกจำเลยคนละ ๒ เดือนปรับคนละ ๑,๐๐๐ บาท โทษจำให้รอไว้กำหนด ๒ ปี จ่ายเงินรางวัลและเงินสินบนนำจับตามกฎหมาย
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า จุดที่จำเลยถูกจับกุมในเขตอำเภอสะบ้าย้อยไปถึงเขตอำเภอนาทวีมีระยะทางประมาณ ๒๘ กิโลเมตร เป็นระยะทางไกลกับอำเภอนาทวีมาก ทั้งมีทางแยกไปอำเภอเทพาก็ได้ เมื่อเข้าไปถึงอำเภอเทพาแล้วก็ผ่านอำเภอจะนะเข้าอำเภอหาดใหญ่ ข้อเท็จจริงตามคำพิพากษาฎีกาที่ ๒๐๐๖/๒๔๙๗ ไม่ตรงกับคดีนี้ เพราะตามคดีนั้นจำเลยมุ่งหน้าเข้าไปทางประเทศพม่า ซึ่งเห็นเจตนาของจำเลยว่ามิได้ไปที่อื่น คดีนี้จำเลยอาจบรรทุกกระบือไปตามถนนสายอำเภอเทพา ไม่จำต้องไปทางอำเภอสะเดาหรืออำเภอนาทวี ไม่พอฟังว่าจำเลยพยายามเคลื่อนย้ายกระบือของกลางเข้าไปในเขตควบคุม พิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์ คืนของกลางทั้งหมดแก่เจ้าทรัพย์
โจทก์ฎีกาขอให้ลงโทษจำเลยตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยทั้งสองขนย้ายกระบือมีชีวิตทั้ง ๙ ตัวโดยใช้รถยนต์บรรทุกเป็นพาหนะ แล้วถูกตำรวจสกัดจับได้ห่างจากเขตท้องที่อันเป็นเขตควบคุม ฯ การเคลื่อนย้ายกระบือเป็นระยะทาง ๒๘ กิโลเมตรและก่อนที่จะถึงเขตควบคุม ฯ มีทางแยกไปอำเภออื่นได้ และวินิจฉัยว่าโจทก์มีหน้าที่ต้องพิสูจน์ให้ประจักษ์ถึงความผิดของจำเลยว่า จำเลยลงมือกระทำความผิดแล้ว เพียงแต่การขนย้ายกระบือเท่าที่จำเลยกระทำมานั้นไม่พอพิสูจน์ได้ว่ามีเจตนาเพื่อขนย้ายเข้าไปในท้องที่เขตอำเภอนาทวี เพราะระยะทางยังอยู่ห่างไกลจากเขตควบคุมถึง ๒๘ กิโลเมตร การกระทำของจำเลยหากจะถือว่ามีเจตนาจะกระทำผิดก็จัดอยู่ในขั้นเตรียมการเท่านั้น เนื่องจากยังห่างไกลต่อความผิดสำเร็จ คือขนย้ายโดยฝ่าฝืนเข้าไปในเขตท้องที่อำเภอนาทวีเป็นอันมาก จะถือว่าเป็นการลงมือกระทำความผิดแล้วยังไม่ได้เพราะการขนย้ายภายในเขตอำเภอสะบ้าย้อยยังไม่เกิดเป็นความผิดแต่ประการใด จากพฤติการณ์และเหตุแวดล้อมต่าง ๆ ไม่พอบ่งชี้แน่ชัดว่า การขนย้ายกระบือของจำเลยจะเข้าลักษณะมีเจตนากระทำความผิดฐานพยายามขนย้ายเข้าไปในเขตควบคุมท้องที่อำเภอนาทวีไปได้ จึงเอาผิดกับจำเลยทั้งสองไม่ได้ตามฟ้อง ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์และคืนของกลางนั้นชอบแล้ว ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วยฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
