แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
จำเลยยื่นคำร้องขอแก้ไขคำให้การในวันชี้สองสถาน และข้อที่ขอแก้ไขก็เป็นข้อเท็จจริงที่ปรากฏชัดแจ้งในคำให้การแต่แรกอยู่แล้วจึงเป็นคำร้องที่ขัดต่อประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 180(2) ชอบที่จะยกคำร้องของจำเลย จำเลยอ้างเหตุส่งมอบดินขาวให้โจทก์ตามสัญญาไม่ได้เพราะมีโจรแบ่งแยกดินแดนข่มขู่เรียกค่าคุ้มครองจากโรงงานที่ผลิตดินขาวของจำเลยจนคนงานไม่กล้าเข้าไปทำงาน ดังนี้ เมื่อตามสัญญามิได้เจาะจงให้ส่งมอบดินขาวจากแหล่งผลิตของโรงงานจำเลย จำเลยจึงย่อมจัดหาดินขาวจากแหล่งอื่นได้ ดินขาวมิใช่เป็นทรัพย์เฉพาะสิ่งจำเลยจะอ้างว่าการชำระหนี้ตกเป็นพ้นวิสัยและปฏิเสธความรับผิดไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้ทำสัญญาซื้อขายดินขาวจากจำเลยจำนวน600 เมตริกตัน จำเลยผิดสัญญาโดยส่งมอบดินขาวงวดที่ 5 ไม่ครบตามสัญญาและมิได้ส่งมอบดินขาวงวดที่ 6 ต้องถูกปรับเป็นเงิน237,898.87 บาท โจทก์ได้บอกเลิกสัญญากับจำเลยและแจ้งให้จำเลยชำระค่าปรับแล้ว จำเลยเพิกเฉย ขอให้บังคับจำเลยชำระค่าปรับพร้อมดอกเบี้ย จำเลยให้การว่า เหตุที่ส่งมอบดินขาวให้ไม่ได้เนื่องจากสถานการณ์ที่จังหวัดนราธิวาสซึ่งเป็นที่ตั้งโรงงานผลิตดินขาวมีโจรแบ่งแยกดินแดนซึ่งได้ข่มขู่เรียกค่าคุ้มครองจนคนงานไม่กล้าเข้าไปทำงาน จำเลยจึงไม่อาจส่งมอบดินขาวตามสัญญาให้แก่โจทก์ได้เพราะเหตุสุดวิสัย การชำระหนี้ตกเป็นพ้นวิสัยอันมิอาจจะโทษจำเลยได้ ขอให้ยกฟ้อง วันนัดชี้สองสถานจำเลยยื่นคำร้องขอแก้ไขคำให้การ ศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่อนุญาต และให้งดสืบพยาน ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงินจำนวน 309,993.93 บาทพร้อมดอกเบี้ย จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “คำร้องขอเพิ่มเติมคำให้การของจำเลยลงวันที่ 12 กรกฎาคม 2528 จำเลยได้ยื่นต่อศาลชั้นต้นในวันเดียวกับที่ศาลชั้นต้นกำหนดการชี้สองสถานและศาลชั้นต้นได้ทำการชี้สองสถานในวันนั้นด้วย ถือว่าคำร้องขอของจำเลยได้ยื่นต่อศาลในวันชี้สองสถาน จึงขัดต่อประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 180(2) ที่ระบุให้ยื่นก่อนวันชี้สองสถาน และเหตุที่จำเลยขอเพิ่มเติมคำให้การก็เป็นข้อเท็จจริงที่ปรากฏชัดแจ้งในคำให้การแต่แรกของจำเลยอยู่แล้ว ที่จำเลยฎีกาว่า การชำระหนี้ที่จำเลยส่งมอบดินขาวให้แก่โจทก์เป็นการพ้นวิสัย จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์นั้น พิเคราะห์สัญญาซื้อขายดินขาวระหว่างโจทก์จำเลยตามเอกสารหมายเลข 2 ท้ายฟ้องและจำเลยรับว่าได้ทำสัญญากับโจทก์จริง และไม่ปรากฏข้อความใดพอที่จะให้ถือเป็นเหตุเพื่อให้จำเลยผู้เป็นคู่สัญญายกขึ้นอ้างเพื่อปัดความรับผิดตามที่จำเลยให้การต่อสู้ไว้ได้โดยเฉพาะวัตถุแห่งหนี้ที่เป็นดินขาว ย่อมสามารถจัดหาวัตถุดังกล่าวจากแหล่งอื่นได้ไม่ยากนัก และตามสัญญาหาได้เจาะจงให้นำมาจากแหล่งผลิตของโรงงานจำเลยในจังหวัดนราธิวาสโดยเฉพาะไม่ทั้งลักษณะของทรัพย์ที่เป็นวัตถุแห่งหนี้มิใช่เป็นทรัพย์เฉพาะสิ่งที่จะต้องส่งมอบแก่โจทก์ตามสัญญา จึงไม่เป็นการพ้นวิสัยที่จำเลยจะบอกปัดความรับผิดนั้นได้ ที่ศาลล่างทั้งสองยกคำร้องขอเพิ่มเติมคำให้การ ให้งดสืบพยานและพิพากษาให้จำเลยชำระค่าปรับกับดอกเบี้ยแก่โจทก์จึงชอบแล้ว ฎีกาของจำเลยฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
