แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การซื้อขายโคเสร็จเด็ดขาด ซึ่งผู้ขายได้ส่งมอบโคที่ขายให้ผู้ซื้อพร้อมทั้งตั๋วพิมพ์รูปพรรณ โดยไม่มีเจตนาที่จะทำการโอนตั๋วพิมพ์รูปพรรณโคที่ซื้อขายตามกฎหมาย การซื้อขายนี้ตกเป็นโมฆะ ผู้ขายไม่มีอำนาจฟ้องผู้ซื้อให้ชำระราคาโคที่ยังค้างชำระตามสัญญาซื้อขายนั้น
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยซื้อโคของโจทก์ไป ๒๐ ตัว รวมราคา ๑๖,๔๐๐ บาทโดยมิได้ทำหนังสือกันไว้ จำเลยสัญญาว่าเมื่อขายโคได้แล้วจะนำเงินมาชำระให้โจทก์ ต่อมาจำเลยขายโคได้แล้ว และนำเงินมาชำระให้โจทก์เพียง ๒,๗๘๗บาท ยังค้างอยู่อีก ๑๓,๖๑๓ บาท โจทก์ทวงถามแล้วจำเลยไม่ชำระ ขอให้ศาลบังคับจำเลยชำระเงิน ๑๓,๖๑๓ บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยแก่โจทก์
จำเลยให้การว่าไม่ได้ซื้อโคของโจทก์ โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง เพราะการซื้อขายมีราคาเกิน ๕๐๐ บาท โจทก์ไม่มีหลักฐานเป็นหนังสือ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นฟังว่า การซื้อขายโครายนี้จำเลยวางมัดจำไว้ ๑,๐๐๐ บาทและชำระหนี้ให้โจทก์บางส่วนแล้วเป็นเงิน ๒,๗๘๗ บาท ยังค้างอยู่อีก ๑๒,๖๑๓บาท พิพากษาให้จำเลยชำระเงิน ๑๒,๖๑๓ บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยให้แก่โจทก์
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้จะฟังว่าจำเลยตกลงซื้อโคจากโจทก์รวมเป็นราคา ๑๖,๔๐๐ บาท ได้วางมัดจำไว้เป็นเงิน ๑,๐๐๐ บาท และชำระราคาโคบางส่วนให้อีก ๒,๗๘๗ บาท ยังค้างชำระอยู่ ๑๓,๖๑๓ บาท ดังโจทก์นำสืบก็ตาม แต่การซื้อขายโครายนี้เป็นการซื้อขายเสร็จเด็ดขาด กล่าวคือ โจทก์ได้มอบโคทั้งหมดให้จำเลยพร้อมทั้งตั๋วรูปพรรณโคและได้มีการขายโคนั้นต่อไปอีก โดยไม่ได้มีเจตนาที่จะทำการโอนตั๋วพิมพ์รูปพรรณโคที่ซื้อขายให้จำเลยตามกฎหมาย การซื้อขายระหว่างโจทก์กับจำเลยจึงตกเป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๔๕๖ วรรคแรก เมื่อสัญญาซื้อขายรายนี้ตกเป็นโมฆะเสียแล้ว โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องจำเลยตามสัญญาซื้อขายนั้นได้ ส่วนที่โจทก์จะยังมีสิทธิฟ้องจำเลยอย่างไรในเมื่อสัญญาตกเป็นโมฆะเสียเปล่าไปนั้น โจทก์ต้องไปว่ากล่าวกันเป็นอีกเรื่องหนึ่ง
พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์เป็นให้ยกฟ้องโจทก์ แต่ไม่ตัดสิทธิโจทก์ที่จะฟ้องเป็นคดีใหม่ให้ถูกต้อง
