แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
ผู้ร้องเป็นบุตรคนอื่น เจ้ามรดกขอมาเลี้ยงไว้ตั้งแต่เล็ก ไม่มีสิทธิร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกของเจ้ามรดก
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วมีคำสั่งยกคำร้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ผู้ร้องฎีกาในปัญหาที่ว่าผู้ร้องเป็นบุตรนางแสวงที่เกิดกับนายเกลี้ยง สมควรเป็นผู้จัดการมรดกของนางแสวงยิ่งกว่าผู้คัดค้าน ซึ่งเป็นบุตรนางคิ้มภริยาคนใหม่ของนายเกลี้ยง ข้อโต้เถียงที่ว่าผู้ร้องเป็นบุตรที่เกิดจากนางแสวงเจ้ามรดกขณะเป็นภริยานายเกลี้ยงจริงหรือไม่นั้นผู้ร้องเบิกความว่าบุตรนายเกลี้ยง นางแสวง มีผู้ร้องกับเด็กหญิงเยาวลักษณ์ เด็กหญิงเยาวรัตน์ ครั้นตอบคำถามค้าน ผู้ร้องกลับว่าเด็กหญิงเยาวรัตน์เป็นบุตรนางไสว ส่วนเด็กหญิงเยาวลักษณ์เป็นบุตรของใครไม่ทราบนายเกลี้ยงเอาคนทั้งสองมาเลี้ยงไว้ตั้งแต่เล็กและลงไว้ในทะเบียนบ้านว่าเป็นบุตรของนายเกลี้ยง นางแสวง ตรงกับข้อนำสืบของผู้คัดค้าน และในคดีแพ่ง หมายเลขแดงที่ 168/2517 ของศาลจังหวัดชลบุรี ที่นายเกลี้ยงกับผู้ร้อง เป็นคู่ความพิพาทกันเรื่องขอเป็นผู้จัดการมรดกนางแสวงรายนี้ ผู้ร้องเบิกความว่าเคยไปรับเงินที่ธนาคารออมสินกับนายเกลี้ยง นายเกลี้ยงแจ้งต่อธนาคารว่าผู้ร้องไม่ใช่บุตร ผู้ร้องไม่เคยได้ยินคนอื่นพูดว่าผู้ร้องเป็นบุตรที่นายเกลี้ยงขอมาเลี้ยงไว้ ผู้ร้องจะเป็นบุตรจริงหรือไม่ ไม่ทราบ ส่วนนายเกลี้ยงเบิกความในคดีนั้นว่า ไม่เคยมีบุตรกับนางแสวง ผู้ร้องเป็นบุตรนางเรียนโดยนายเกลี้ยงขอมาเลี้ยง ตั้งแต่อายุ 4 ขวบ ที่ใส่ชื่อในทะเบียนบ้านว่าผู้ร้องเป็นบุตรนายเกลี้ยงนางแสวง เพราะต้องการให้เรียนหนังสือ ถ้าไม่มีทะเบียนก็เรียนไม่ได้ นอกจากนั้นนายเกลี้ยงยังนำสืบนายโอด อายุ 80 ปี เป็นอาของนางแสวงยืนยันว่า นายเกลี้ยง นางแสวง ไม่มีบุตรด้วยกันไปขอผู้ร้องจากพระมาเลี้ยงตั้งแต่เด็กเพราะนางทุเรียนหรือเรียนเอาผู้ร้องไปไว้ที่วัด พยานหลักฐานดังกล่าวนี้ล้วนแต่สอดคล้องกับที่ผู้คัดค้านนำพยานมาสืบว่า ผู้ร้องเป็นบุตรนางเรียนหรือทุเรียน ซึ่งนางแสวงเจ้ามรดกนำมาเลี้ยงไว้ตั้งแต่เป็นเด็ก และพยานบุคคลที่ผู้ร้องนำมาสืบในคดีนี้คนเดียว คือ นายชม ญาตินางแสวงก็เบิกความว่าผู้ร้องจะเป็นบุตรแท้จริงของนางแสวงหรือไม่ไม่ทราบ เอกสารต่าง ๆ ที่ผู้ร้องอ้าง คือสำเนาทะเบียนบ้านและหนังสือที่สำนักงานเทศบาลเมืองพนัสนิคมทำขึ้นรับรองว่าผู้ร้องเป็นบุตรนายเกลี้ยงหรือเคี้ยง มารดาชื่อนางแสวง โดยอาศัยหลักฐานจากทะเบียนบ้านดังที่ผู้ร้องเบิกความไว้ในคดีแพ่งของศาลจังหวัดชลบุรี หมายเลขแดงที่ 168/2517 เจ้าหน้าที่ผู้ทำเอกสารไม่ได้สอบสวนเอาความจริงว่าถูกต้องตามเอกสารนั้น และนายเกลี้ยงผู้แจ้งให้เจ้าหน้าที่จดลงไว้ในทะเบียนบ้านเบิกความไว้ด้วยว่า ที่แจ้งว่าผู้ร้องเป็นบุตรนายเกลี้ยง นางแสวงเพื่อประสงค์จะให้การศึกษา ความจริงผู้ร้องมิใช่บุตรจริงตามหลักฐานทะเบียนบ้าน สำหรับประวัติ นายสิบ พลทหาร (แบบ ส.ด.9) ของผู้ร้อง รายงานประจำวันของสถานีตำรวจภูธรอำเภอพนัสนิคม ไม่ใช่เอกสารที่นายเกลี้ยงหรือนางแสวงเจ้ามรดกทำขึ้นในลักษณะแสดงชัดว่าผู้ร้องเป็นบุตร หลักฐานทะเบียนบ้านคนเกิดที่จะเป็นข้อพิสูจน์ว่าผู้ร้องเป็นบุตรเกิดจากนางแสวงเจ้ามรดกจริง ผู้ร้องไม่มีแสดง ลำพังแต่เอกสารที่ผู้ร้องอ้างดังกล่าวรับฟังไม่ได้ว่าผู้ร้องเป็นบุตรเกิดจากนางแสวงเจ้ามรดกโดยแท้จริง พยานที่ผู้คัดค้านนำสืบว่า ผู้ร้องเป็นบุตรคนอื่นและเจ้ามรดกขอมาเลี้ยงไว้ตั้งแต่เล็กมีน้ำหนักดีกว่า ผู้ร้องไม่มีสิทธิจะเป็นผู้จัดการมรดกของนางแสวงเจ้ามรดก ผู้คัดค้านมีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดก ศาลล่างทั้งสองตั้งนางคิ้ม แผ่นทอง เป็นผู้จัดการมรดกชอบแล้ว”
พิพากษายืน
