แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องขอแบ่งมรดก ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยและเจ้ามรดกมิได้เป็นสามีภริยากันโดยชอบด้วยกฎหมายไม่มีสิทธิได้รับมรดก ดังนี้ ไม่เป็นปัญหาเกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัวตามความหมายในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา248 วรรค 2 จำเลยฎีกาไม่ได้
บุตรของหญิงอันเกิดแต่ชายที่มิได้สมรสกันโดยถูกต้องตามกฎหมายไม่ถือว่าเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของชายนั้นผู้ร้องสอดขอแบ่งมรดกโดยอ้างว่าเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายอันเกิดแต่เจ้ามรดกและจำเลยซึ่งเป็นมารดา เมื่อข้อเท็จจริงปรากฏว่าจำเลยมิได้เป็นภริยาชายโดยชอบด้วยกฎหมายแล้ว ก็ไม่ถือว่าผู้ร้องเป็นบุตรอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้ามรดก ศาลไม่แบ่งมรดกให้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นภริยาโดยชอบด้วยกฎหมายของนายเลื่อนผู้ตาย นายเลื่อนมาได้จำเลยเป็นนางบำเรอ มิใช่ภริยาโดยชอบด้วยกฎหมาย ไม่มีสิทธิได้รับมรดก เมื่อโจทก์ประกาศรับมรดกที่ดิน จำเลยร้องขอรับมรดกบ้าง ขอให้ห้ามและขับไล่จำเลยออกจากที่ดิน
จำเลยให้การต่อสู้หลายประการ ด.ญ.ดนัยบุตรจำเลยร้องสอดขอเข้าเป็นจำเลยร่วม โดยขอแบ่งมรดกอ้างว่าเป็นบุตรของจำเลยเกิดแต่นายเลื่อนเจ้ามรดก
ศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงยืนตามศาลชั้นต้นว่า จำเลยมิใช่ภรรยาโดยชอบด้วยกฎหมายของนายเลื่อน ให้จำเลยออกจากที่ดินรายพิพาทคำขอของ ด.ญ.ดนัยที่ขอให้แบ่งมรดก ให้ยกเพราะในชั้นนี้ยังไม่มีการแบ่งมรดก
จำเลยและด.ญ.ดนัยฎีกา ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ฎีกาข้อ ข. เป็นปัญหาข้อเท็จจริง ไม่เกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัว ให้รับฎีกาเฉพาะข้อ ก. จำเลยอุทธรณ์คัดค้านคำสั่งและขอให้พิจารณารวมกับฎีกาที่ศาลชั้นต้นสั่งรับ
ศาลฎีกาพิจารณาแล้ว ในฎีกาข้อ ข. ปัญหาข้อเท็จจริงว่าจำเลยกับเจ้ามรดกได้เสียเป็นสามีภริยากันในปีพ.ศ. 2479 ดังศาลอุทธรณ์ชี้ขาดหรือไม่นั้น ศาลฎีกาเห็นว่า ไม่ใช่ปัญหาเกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัวตามความหมายในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 248 วรรค 2 การที่จำเลยเถียงว่า จำเลยมีสิทธิในมรดกเพราะเป็นภรรยาโดยชอบด้วยกฎหมายนั้น หาทำให้เป็นคดีพิพาทเกี่ยวด้วยสิทธิในครอบครัวไม่ ให้ยกคำร้องอุทธรณ์คำสั่งของจำเลยเสีย
ฎีกาข้อ ก. ของจำเลยคัดค้านว่า ศาลอุทธรณ์ไม่ยกอุทธรณ์ของด.ญ.ดนัยวินิจฉัยให้เป็นการไม่ชอบ เพราะ ด.ญ.ดนัยเป็นบุตรของเจ้ามรดกโดยชอบด้วยกฎหมายศาลฎีกาเห็นว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าเจ้ามรดกกับจำเลยอยู่กินด้วยกันไม่มีการสมรส ด.ญ.ดนัยก็เป็นบุตรนอกสมรส และด.ญ.ดนัยก็ไม่ได้กล่าวอ้างว่า ตนเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายมีสิทธิได้รับมรดกโดยประการอื่น คำร้องสอดของด.ญ.ดนัยมีข้ออ้างเพียงว่าตนเป็นบุตรของจำเลยซึ่งเป็นภรรยาของผู้ตายโดยชอบด้วยกฎหมาย เมื่อศาลพิพากษาให้แบ่งมรดกก็ให้แบ่งให้จำเลยในฐานะเป็นบุตรของผู้ตายด้วย ฉะนั้นเมื่อจำเลยซึ่งเป็นมารดาของด.ญ.ดนัย มิได้เป็นภรรยาโดยชอบด้วยกฎหมายผู้ตายแล้วด.ญ.ดนัยจึงไม่มีสิทธิได้รับมรดกของผู้ตายแต่ประการใด คดีไม่จำต้องมีการแบ่งมรดก พิพากษายืนตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์
