แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ใหญ่บ้านไม่ใช่ลูกจ้างหรือคนงานของรัฐบาลตามความหมายของพระราชบัญญัติการเลือกตั้งของสมาชิกสภาจังหวัด
ผู้ใหญ่บ้านที่สมัครเข้ารับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาจังหวัดจึงไม่มีความผิดตามพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด พ.ศ.2482 มาตรา 21,64 พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด(ฉบับที่ 3) พ.ศ.2498 มาตรา 9
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยรับราชการเป็นผู้ใหญ่บ้าน จำเลยเป็นลูกจ้างหรือคนงานของรัฐบาลซึ่งมีเงินเดือน จำเลยรู้อยู่แล้วว่าตนไม่มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาจังหวัดปัตตานี จำเลยได้ฝ่าฝืนกฎหมายได้บังอาจสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาจังหวัด ทั้ง ๆที่จำเลยรู้อยู่แล้วว่าตนไม่มีสิทธิที่จะสมัครรับเลือกตั้งได้ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด พ.ศ. 2482 มาตรา 21-64 พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด(ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2498 มาตรา 9
จำเลยปฏิเสธ ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับคำพิพากษาศาลชั้นต้นว่าจำเลยมีความผิดตาม พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัดพ.ศ. 2482 มาตรา 64 แก่เป็นกรณีที่ควรกรุณาแก่จำเลยจึงให้ลงโทษปรับเพียง 50 บาท ฯลฯ
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457ผู้ใหญ่บ้านเป็นบุคคลคนหนึ่งในหมู่บ้านซึ่งราษฎรในหมู่บ้านเลือกตั้งขึ้นมาเพื่อช่วยเหลือการปกครองของรัฐเท่านั้น การกระทำของผู้ใหญ่บ้านเป็นการกระทำเพื่อความสงบสุขของลูกบ้านหาได้มุ่งหวังในสินจ้างประการใดไม่ จึงไม่ใช่ลูกจ้างหรือคนงานของรัฐบาล แม้ต่อมาจะได้แก้ไขข้อความตาม มาตรา 9 โดย พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2486 ว่าผู้ใหญ่บ้านจะได้เงินเดือน แต่ก็มิใช่จากเงินงบประมาณประเภทเงินเดือน เป็นแต่เพียงการช่วยเหลือสมนาคุณกันบ้างเท่านั้น หาได้กระทำให้ฐานะของผู้ใหญ่บ้านเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมแต่ประการใดไม่ จึงเห็นว่าผู้ใหญ่บ้านไม่ใช่ลูกจ้างหรือคนงานของรัฐบาลตามความหมายของ พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด จำเลยมิได้กระทำผิดประการใดตามข้อหาของโจทก์ พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ยกฟ้องโจทก์
