แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ภรรยาโจทก์แยกยื่นแสดงรายการเพื่อเสียภาษีเงินได้ต่างหากจากโจทก์ เมื่อรายการที่ภรรยาโจทก์ยื่นไม่ถูกต้องตามความจริงหรือไม่บริบูรณ์ การออกหมายเรียกมาไต่สวนตามนัยมาตรา 19 แห่งประมวลรัษฎากร เจ้าพนักงานย่อมออกหมายเรียกไปยังภรรยาโจทก์ผู้ยื่นรายการมาทำการไต่สวน ไม่ใช่โจทก์ แต่เมื่อไต่สวนทราบจำนวนเงินภาษีอันถูกต้องแล้ว เจ้าพนักงานประเมินมีอำนาจแบ่งภาษีดังกล่าวออกตามส่วนของเงินได้พึงประเมินที่โจทก์และภรรยาโจทก์แต่ละฝ่ายได้รับ โดยแจ้งให้โจทก์และภรรยาโจทก์เสียเป็นคนละส่วนได้แต่ถ้าภาษีส่วนของฝ่ายใดค้างชำระ อีกฝ่ายหนึ่งก็ต้องรับผิดในการเสียภาษีที่ค้างชำระดังกล่าว ทั้งนี้ตามมาตรา 57 ตรี วรรคสาม ดังนั้น การที่เจ้าพนักงานไต่สวนภรรยาโจทก์แล้ว ปรากฏว่าภรรยาโจทก์มีภาระต้องรับผิดชำระเงินภาษีเพิ่มเติมซึ่งโจทก์ต้องร่วมรับผิดด้วย เจ้าพนักงานประเมินจึงมีหนังสือแจ้งภาษีเงินได้ให้โจทก์ชำระโดยมิได้หมายเรียกโจทก์มาไต่สวน ย่อมเป็นการชอบแล้ว เพราะมิใช่การตรวจสอบภาษี
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เจ้าพนักงานประเมินของจำเลยที่ 1 ประเมินให้โจทก์เสียภาษีและเงินเพิ่มส่วนของภรรยาโจทก์ ซึ่งโจทก์ในฐานะสามีมีหน้าที่และความรับผิดในการยื่นรายการเพื่อเสียภาษีตามประมวลรัษฎากร มาตรา 57 ตรี โจทก์เห็นว่าคำสั่งประเมินดังกล่าว และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เพราะภรรยาโจทก์มิใช่ผู้ประกอบการค้าและเจ้าพนักงานประเมินไม่เปิดโอกาสให้โจทก์ชี้แจงโต้แย้ง เป็นการฝ่าฝืนมาตรา 19, 20 ขอให้พิพากษาว่าคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ไม่ชอบด้วยกฎหมายและเพิกถอนการประเมินของเจ้าพนักงานประเมินดังกล่าว
จำเลยทั้งสี่ให้การว่า คำสั่งประเมินและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ชอบด้วยกฎหมายกรณีของโจทก์ไม่ต้องด้วยมาตรา 19, 20 แห่งประมวลรัษฎากรเพราะโจทก์และภรรยาโจทก์มิได้ยื่นแสดงรายการเพื่อชำระภาษีเงินได้สำหรับปี 2505 ไว้เลย ส่วนปี 2506 และ 2507 ก็ยื่นไม่ถูกต้อง โจทก์จึงต้องรับผิดชำระภาษีเพิ่มตลอดจนเงินเพิ่มและเบี้ยปรับ
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า เฉพาะภาษีปี 2505 ซึ่งโจทก์มีหน้าที่ต้องนำเงินได้ของภรรยาโจทก์มาแสดงในแบบยื่นรายการเพื่อเสียภาษีและรับผิดในการเสียภาษีนั้นเจ้าพนักงานประเมินมิได้ออกหมายเรียกโจทก์ไปไต่สวนภายในเวลา 5 ปีนับแต่วันยื่นรายการ ไม่ชอบด้วยประมวลรัษฎากร มาตรา 19,20 ส่วนภาษีปี 2506, 2507 ซึ่งภรรยาโจทก์แยกยื่นรายการเพื่อเสียภาษี ต่างหากจากโจทก์ แต่ภรรยาโจทก์ยื่นไว้ไม่ครบถ้วน เจ้าพนักงานได้ไต่สวนภรรยาโจทก์ภายในกำหนดเวลาโดยชอบและแจ้งให้โจทก์ทราบแล้ว โจทก์ขอให้เพิกถอนการประเมินในส่วนนี้ไม่ได้ พิพากษาให้เพิกถอน การประเมินภาษีและคำวินิจฉัยอุทธรณ์เกี่ยวกับภาษีปี พ.ศ. 2505 นอกจากนี้ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า กรณีที่เจ้าพนักงานประเมินตรวจพบว่า นางสมบูรณ์สุขดีวาจินภรรยาโจทก์แสดงรายการเพื่อเสียภาษีเงินได้ในปี พ.ศ. 2506, 2507ไม่ถูกต้องตามความจริงหรือไม่บริบูรณ์ ซึ่งนางสมบูรณ์สุข ดีวาจินแยกยื่นต่างหากจากโจทก์นั้นการออกหมายเรียกมาไต่สวนตามนัยมาตรา 19 แห่งประมวลรัษฎากร เจ้าพนักงานได้ออกหมายเรียกไปยังนางสมบูรณ์สุขดีวาจินผู้ยื่นรายการมาทำการไต่สวนไม่ใช่โจทก์การออกหมายเรียกของเจ้าพนักงานประเมินจึงเป็นการชอบและถูกต้องแล้ว เมื่อไต่สวนและทราบจำนวนเงินภาษีอันถูกต้องแล้ว เจ้าพนักงานประเมินก็มีอำนาจแบ่งภาษีดังกล่าวออกตามส่วนของเงินได้พึงประเมินที่โจทก์และนางสมบูรณ์สุข ดีวาจิน แต่ละฝ่ายได้รับโดยแจ้งให้โจทก์และนางสมบูรณ์สุข ดีวาจิน เสียเป็นคนละส่วนได้ แต่ถ้าภาษีส่วนของฝ่ายใดค้างชำระ อีกฝ่ายหนึ่งก็ต้องร่วมรับผิดในการเสียภาษีที่ค้างชำระดังกล่าว ทั้งนี้ตามนัยมาตรา 57 ตรี วรรคสาม แห่งประมวลรัษฎากร สำหรับกรณีโจทก์นี้เนื่องด้วยนางสมบูรณ์สุข ดีวาจิน ภรรยาโจทก์มีภาระต้องรับผิดชอบชำระเงินภาษีเพิ่มเติม ซึ่งโจทก์จะต้องร่วมรับผิดด้วย เจ้าพนักงานประเมินจึงแจ้งให้โจทก์ทราบ กรณีเช่นนี้มิใช่เป็นการตรวจสอบภาษี จึงไม่ต้องหมายเรียกตัวโจทก์ตามประมวลรัษฎากร ฉะนั้นการที่เจ้าพนักงานประเมินมีหนังสือแจ้งภาษีเงินได้ให้โจทก์เสียภาษีสำหรับปี พ.ศ. 2506 และ 2507 ตามเอกสารหมายเลข 2, 3 ท้ายฟ้อง และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์จึงถูกต้องชอบด้วยกฎหมาย ที่ศาลล่างทั้งสองพิพากษายกฟ้องโจทก์เกี่ยวกับภาษีปี พ.ศ. 2506 และ 2507 มานั้นชอบแล้ว ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
