แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่จำเลยยื่นคำให้การเกินกำหนดศาลจะอนุญาตให้ยื่นได้หรือไม่ ต้องพิจารณาว่า การที่จำเลยไม่ได้ยื่นภายในกำหนดนั้น เป็นเพราะจำเลยจงใจหรือไม่จงใจ หรือเพราะมีหรือไม่มีเหตุสมควรประการอื่น ถ้าปรากฎว่าจำเลยมิได้จงใจหรือจำเลยมีเหตุที่เกิดความจำเป็นแก่จำเลยอันสมควรผ่อนผันให้ได้ ก็ให้ศาลรับคำให้การไว้
ในกรณีดังกล่าวนี้ ข้อเท็จจริงยังไม่ปรากฎชัดว่าจำเลยจงใจขาดนัดยื่นคำให้การหรือไม่ หรือว่าจำเลยมีเหตุสมควรประการอื่นอย่างใด ศาลชอบที่จะได้ทำการไต่สวนเสียก่อนก่อนที่จะมีคำสั่งไม่อนุญาต
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องเรียกค่าเสียหายจำนวน ๖,๐๐๐ บาท เพราะถูกจำเลยทำร้าย ซึ่งศาลทหารได้พิพากษาลงโทษจำเลยไปแล้ว
จำเลยไม่ยื่นคำให้การภายในกำหนดโจทก์ร้องขอ ศาลมีคำสั่งว่า จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ และนัดพิจารณาคดีโจทก์
ในวันที่ศาลมีคำสั่งนั้นจำเลยยื่นคำร้องว่า จำเลยถูกควบคุมตัวอยู่ไม่สามารถติดต่อญาติเพื่อหาทนายมาแก้ต่างได้ทัน จึงขอยื่นคำให้การในวันนั้น
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ศาลได้สั่งขาดนัดไปแล้ว เหตุที่อ้างตามคำร้องไม่เป็นเหตุอันควร ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๑๙๙ ให้ยกคำร้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ข้อเท็จจริงยังไม่ปรากฎชัดว่า จำเลยจงใจขาดนัดยื่นคำให้การหรือไม่ การปฏิบัติของศาลชั้นต้นยังไม่ถูกต้องให้ไต่สวนข้อเท็จจริงแล้วมีคำสั่งตามที่เห็นสมควร
โจทก์ฎีกาว่า จำเลยเพียงขอให้ศาลรับคำให้การ ไม่ได้ขอให้ไต่สวน ศาลอุทธรณ์สั่งเช่นนั้นเป็นการเกินคำขอ
ศาลฎีกาเห็นว่า การที่จำเลยยื่นคำให้การเกินกำหนดนั้น ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๑๙๙ มีอยู่ว่า ศาลจะอนุญาตให้ยื่นได้หรือไม่ต้องพิจารณาว่า การที่จำเลยไม่ได้ยื่นคำให้การภายในกำหนดนั้นเป็นเพราะจำเลยจงใจหรือไม่จงใจ หรือเพื่อมีหรือไม่มีเหตุอันสมควรประการอื่น ซึ่งจะต้องฟังพฤติการณ์เป็นเรื่อง ๆ ไป ถ้าปรากฎว่าการที่จำเลยไม่ได้ยื่นคำให้การภายในกำหนดนั้นมิได้เป็นเพราะจำเลยจงใจหรือว่ามีเหตุประการอื่นที่เกิดความจำเป็นแก่จำเลยอันสมควรผ่อนผันขยายระยะเวลาที่ยื่นคำให้การให้ได้ ก็ให้ศาลรับคำให้การของจำเลยไว้ เพื่อให้โอกาสแก่จำเลยที่ไม่ได้จงใจขาดนัดต่อสู้คดีได้เต็มภาคภูมิ ฉะนั้น ที่ศาลอุทธรณ์ให้ไต่สวนเช่นนั้น จึงเป็นการชอบแล้ว
และจะว่าศาลอุทธรณ์พิพากษาเกินคำขอก็ไม่ได้ เพราะในคำร้องขอยื่นคำให้การของจำเลยได้ชี้แจงเหตุที่ต้องยื่นคำให้การเกินกำหนด ซึ่งความจริงจะเป็นเช่นนั้นหรืออย่างไร ศาลย่อมมีอำนาจทำการไต่สวนได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๒๑ (๔)
พิพากษายืน
