แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำนองที่ดินกันแล้วผู้จำนองทำสัญญาพิเศษให้ไว้แก่ผู้รับจำนองว่าถ้าเอาที่ดินจำนองออกขายทอดตลาดได้เงินน้อยกว่าที่ค้างชำระผู้จำนองจะใช้ให้จนครบ สัญญาเช่นนี้ไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนและไม่จำต้องไปจดทะเบียนต่อเจ้าพนักงานหน้าที่
ย่อยาว
จำเลยได้จำนองที่ดินไว้แก่โจทก์เป็นเงิน ๑๓๐๐๐ บาท และได้ทำสัญญาเพิ่มเติมกันว่า ถ้าไม่ไถ่ถอนให้เอาที่ดินขายทอดตลาดใช้ ถ้าได้เงินน้อยกว่าที่ค้างชำระจำเลยจะใช้ให้จนครบ บัดนี้โจทก์ฟ้องบังคับจำนอง
จำเลยให้การต่อสู้ว่า สัญญาเพิ่มเติมนั้นเป็นโมฆะ เพราะทำกันเองมิได้ทำให้ถูกต้องตามแบบสัญญาจำนอง ทั้งเป็นการฝ่าฝืนข้อบัญญัติของมาตรา ๗๓๓ แห่งประมวลแพ่ง ฯที่แก้ไขใหม่
ศาลฎีกาตัดสินยืนตาม ศาลล่างทั้ง ๒ ว่า สัญญาเพิ่มเติมสัญญาจำนองฉะบับนี้แม้มิได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ก็สมบูรณ์ใช้ได้ เพราะเหตุว่าสัญญาฉะบับนี้ไม่เกี่ยวข้องกับการจำนองที่รายพิพาทอย่างใด เป็นแต่ข้อตกลงกันว่าถ้าเอาทรัพย์ที่จำนองขายทอดตลาดได้เงินไม่พอใช้ก็ย่อมให้ยึดทรัพย์อื่นขายใช้หนี้ได้จนครบ โดยมิได้มีการเอาทรัพย์อื่นนี้นมามาตราเป็นประกันไว้ด้วย ทั้งตามสํยยาฉะบับนี้ก็ไม่ทำให้โจทก์มีบุริม สิทธิในทรัพย์สินอื่นนั้น สัญญาฉะบับนี้จึงสมบูรณ์โดยไม่ต้องจดทะเบียนตาม ม. ๗๑๔ ส่วนข้อที่จำเลยเถียงว่าสัญญาเพิ่มเติมฉะบับนี้ขัดกับ ม. ๗๓๓ ที่แก้ไขใหม่ ซึ่งบัญญัติห้ามมิให้ผู้รับจำนองต้องรับผิดชอบเมื่อทรัพย์ที่จำนองขายทอดตลาดใด้เงินไม่พอใช้ เห็นว่า ม. ๗๓๓ ที่แก้ไขใหม่เป็นแต่บัญญัติในเรื่องพิธีการบังคับจำนองเท่านั้น มิได้ห้ามผู้รับจำนองและจำนอง มิให้ทำสัญญากันเป็นพิเศษดังเช่นที่ได้เคยทำกันมาแล้วก่อนใช้ประมวลแพ่งฯ บรรพ ๓ อนึ่งมีหลักกฎหมายทั่วไปว่าบุคคลใดใดมีสิทธิจะทำสัญญาอย่างใดก็ได้ เว้นแต่จะต้องห้ามชัดเจนโดยกฎหมาย หรือเป็นการขัดขวางต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน แต่สัญญาเพิ่มเติมรายนี้ไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนอย่างใด ตรงกันข้ามการที่ผู้กู้ยืมสัญญาจะชำระหนี้จนครบจำนวนนั้นเป็นผลดีต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชนแล้วและถ้ากฎหมายมีความประสงค์จะห้ามมิให้ทำสัญญาพิเศษ เช่นนี้แล้วย่อมเป็นการแน่ว่ากฎหมายคงจะห้ามโดยชัดแจ้งดั่งเรื่องห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา ฉะนั้นจึงพิพากษาให้ จำเลยไถ่ถอนจำนองถ้าไม่ไถ่ถอนให้เอาทรัพย์จำนองขายทอดตลาดและถ้าได้เงนิไม่ครบขาดอยู่เท่าใดให้จำเลยใช้จนครบ
