แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
แม้หนี้ที่โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยรับผิดตามสัญญาซื้อขายกับหนี้ค่าปรับที่โจทก์ต้องชำระให้จำเลยอันเกิดจากการที่โจทก์ผิดสัญญาซื้อขายในคราวก่อนจะมีวัตถุแห่งหนี้เป็นการชำระเงินเหมือนกัน แต่เมื่อโจทก์ยังมีข้อโต้แย้งอยู่ว่าโจทก์ไม่ได้เป็นฝ่ายผิดสัญญาและได้ชำระหนี้ให้แก่จำเลยครบถ้วนแล้วเช่นนี้ จึงเป็นหนี้ที่ยังมีข้อต่อสู้ไม่อาจนำมาหักกลบลบหนี้กันได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 344
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ทำสัญญาขายสินค้าให้จำเลยรวม 5 รายการโจทก์ได้ส่งมอบสินค้าให้จำเลยแล้ว จำเลยไม่ยอมชำระอีก 284,725.75บาท อ้างว่าหักเป็นค่าเสียหายที่โจทก์ผิดสัญญาซื้อขายคราวก่อน ๆขอให้บังคับจำเลยชำระหนี้จำนวน 284,725.75 บาท แก่โจทก์จำเลยให้การและฟ้องแย้งว่า โจทก์ส่งสินค้าให้จำเลยไม่ถูกต้องครบถ้วนตามสัญญา ต้องชำระค่าปรับ 7,940 บาท จึงฟ้องแย้งขอให้ชำระค่าปรับจำนวนดังกล่าว โจทก์ส่งมอบสินค้าไม่ถูกต้องตามสัญญาซื้อขายคราวก่อนจนถูกปรับเป็นเงินรวมทั้งสิ้น 284,725.25 บาทแต่โจทก์ไม่ยอมชำระ จำเลยจึงใช้สิทธิหักเงินค่าปรับจำนวนดังกล่าวออกจากราคาสินค้าที่โจทก์นำคดีมาฟ้องนี้ จำเลยจึงไม่เป็นหนี้โจทก์ โจทก์ขาดนัดยื่นคำให้การแก้ฟ้องแย้ง ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์ โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยว่า จำเลยมีสิทธิที่จะกันเงินจำนวน 284,725.75 บาท ตามฟ้องโจทก์เพื่อนำไปหักกับหนี้ในสัญญาซื้อขาย เอกสารหมาย ล.7 และ ล.8 ตามข้ออ้างของจำเลยได้หรือไม่ พิเคราะห์แล้วเห็นว่า แม้หนี้ตามที่โจทก์ฟ้องให้จำเลยรับผิดกับหนี้ตามสัญญาซื้อขายเอกสารหมาย ล.7 และ ล.8 จะมีวัตถุแห่งหนี้เป็นการชำระเงินเหมือนกัน แต่ก็ได้ความตามทางนำสืบของโจทก์และจำเลยว่า โจทก์ยังมีข้อโต้แย้งอยู่ว่าโจทก์ไม่ได้เป็นฝ่ายผิดสัญญาและได้ชำระหนี้ให้แก่จำเลยครบถ้วนแล้ว จำเลยจึงไม่มีสิทธิที่จะกันเงินจำนวนดังกล่าวไว้เพื่อนำไปหักกับหนี้ที่จำเลยจะต้องชำระให้แก่โจทก์ตามสัญญาซื้อขายเอกสารหมาย จ.2ที่โจทก์นำมาฟ้องเป็นคดีนี้ได้ ดังนั้น จำเลยจึงต้องรับผิดชำระเงินจำนวน 284,725.75 บาท ให้แก่โจทก์พร้อมด้วยดอกเบี้ยนับแต่วันที่จำเลยผิดนัด แต่อย่างไรก็ตามเมื่อหักเงินจำนวน 2,000 บาทซึ่งศาลล่างทั้งสองได้กำหนดให้โจทก์ต้องชำระเป็นค่าเบี้ยปรับตามฟ้องแย้งให้แก่จำเลยออกแล้ว จำเลยยังคงเป็นหนี้โจทก์อยู่เพียง 282,725.75 บาท เท่านั้น ฎีกาโจทก์ฟังขึ้น”
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้จำเลยชำระหนี้แก่โจทก์จำนวน282,725.75 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ย
