แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ป้ายโฆษณาสินค้าของโจทก์มีลักษณะเป็นกล่องสี่เหลี่ยมมีสี่ด้านติดตั้งไว้บนหลังคาตึก ป้ายทั้งสี่เป็นผืนเดียวติดต่อกัน แต่ก็อยู่คนละด้านเครื่องหมายหรืออักษรในแต่ละด้านเป็นอิสระจากกันไม่นับว่าเป็นป้ายเดียวกันดังนั้นแม้จะมีอักษรไทยในป้ายด้านอื่นๆ แต่เมื่อป้ายที่ 3 ด้านหนึ่งไม่มีอักษรภาษาไทย จึงต้องถือว่าป้ายที่ 3 เป็นป้ายประเภท (3) ตามบัญชีอัตราภาษีป้ายท้ายพระราชบัญญัติ ภาษีป้าย พ.ศ.2510
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้แสดงป้ายโฆษณาผลิตภัณฑ์เนชั่นแนลบนหลังคาตึก 3 ชั้น รวม 4 ป้าย จำเลยที่ 3 ซึ่งเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ได้มีหนังสือแจ้งการประเมินภาษีป้ายถึงโจทก์ว่า โจทก์ยื่นแบบแสดงรายการเสียภาษีป้ายดังกล่าวใน พ.ศ. 2511 ถึง 2515ไว้ไม่ถูกต้อง โดยแจ้งว่าป้ายทั้งสี่มีความสูงป้ายละ 880 เซนติเมตรแต่โจทก์ยื่นแบบแสดงรายการว่าสูง 800 เซนติเมตร และป้ายที่ 3 เป็นป้ายประเภท (3) ตามบัญชีอัตราภาษีป้าย แต่โจทก์ยื่นแบบแสดงรายการเสียภาษีป้ายเป็นประเภท (2) จึงเรียกเก็บภาษีและเงินเพิ่มอีก 66,704 บาท โจทก์เห็นว่าการประเมินภาษีของจำเลยที่ 3 ไม่ถูกต้อง จึงได้อุทธรณ์ต่อจำเลยที่ 1 ซึ่งมีจำเลยที่ 2 เป็นผู้รับผิดชอบและบริหารงาน จำเลยที่ 1 ยกอุทธรณ์ของโจทก์ คำสั่งของจำเลยทั้งสามไม่ถูกต้อง เพราะเมื่อโจทก์ได้รับอนุญาตให้ติดตั้งป้ายโฆษณา โจทก์ได้ติดตั้งป้ายมีความกว้าง (สูง) ขนาด 800 เซนติเมตรตามใบอนุญาต ทั้งพนักงานเจ้าหน้าที่ได้ทำการประเมินให้โจทก์เสียภาษีเป็นรายปี แต่ละป้ายเป็นป้ายประเภท (2) มีความกว้าง 800 เซนติเมตร โจทก์ได้ชำระภาษีไว้ถูกต้องตามที่พนักงานเจ้าหน้าที่ประเมินตลอดมา การที่จำเลยเห็นว่าป้ายทั้งสี่มีความกว้าง (สูง) ป้ายละ 880 เซนติเมตรนั้นไม่ถูกต้อง เพราะส่วนที่เป็นป้ายปรากฏชัดเฉพาะที่ได้ทำรูปเครื่องหมายไว้ นอกนั้นเป็นพื้นป้ายที่ทำไว้ให้เห็นลักษณะเด่นของป้ายพื้นของป้ายเป็นเพียงส่วนประกอบที่จะให้ป้ายคงอยู่ ดังนั้น ป้ายทั้งสี่จึงมีความกว้างไม่เกิน 800 เซนติเมตร ป้ายที่ 3 เป็นป้ายประเภท (2) เช่นเดียวกับป้ายอื่น คือมีทั้งอักษรภาษาไทยและภาษาต่างประเทศปนกัน แต่อักษรภาษาไทยเขียนด้วยสีธรรมดาและมีขนาดเล็ก เมื่อถูกแดดฝนจึงเลือนหายไป พนักงานเจ้าหน้าที่เพิ่งไปตรวจสอบไม่อาจมองเห็นได้ชัด ความจริงป้ายทั้งสี่เป็นป้ายประเภท (2) ทั้งสิ้น เพราะนำมาประกอบเป็นรูปสี่เหลี่ยม แต่ละมุมป้ายมีข้อความแตกต่างกันไป ถือว่ามีลัษณะเป็นป้ายแผ่นเดียวติดต่อกัน แม้จะไม่ปรากฏภาษาไทยในป้ายที่ 3 แต่ป้ายอื่น ๆ เป็นป้ายประเภท (2) ก็ย่อมถือว่าป้ายทั้งสี่เป็นป้ายประเภท (2) ด้วย การประเมินภาษีของจำเลยจึงไม่ถูกต้อง ขอให้พิพากษายกเลิกคำสั่งของจำเลยที่ 1 โดยจำเลยที่ 3 และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของจำเลยที่ 1 และพิพากษาว่าป้ายโฆษณาที่โจทก์ติดตั้งตามฟ้องมีเนื้อที่ต้องคิดคำนวณภาษีป้ายมีความกว้าง 800 เซนติเมตร และป้ายด้านหลังของถนนเพลินจิตเป็นป้ายที่จะต้องเสียภาษีตามบัญชีอัตราภาษีป้ายประเภท (2)
จำเลยทั้งสามให้การว่า จำเลยที่ 3 ได้ประเมินภาษีโดยเชื่อว่าโจทก์แจ้งรายการตามความจริง แต่เมื่อตรวจสอบแล้วปรากฏว่าโจทก์แสดงรายการไว้ไม่ถูกต้อง พนักงานเจ้าหน้าที่จึงมีอำนาจแจ้งประเมินย้อนหลังได้ การที่โจทก์ขออนุญาตติดตั้งป้ายโฆษณาโดยแสดงแบบแปลนนั้น เป็นไปตามพระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร หามีผลผูกพันเจ้าพนักงานในการประเมินภาษีป้ายไม่ ป้ายทั้งสี่มีความกว้างป้ายละ 880 เซนติเมตรการที่ทำตัวอักษรและเครื่องหมายไม่เต็มเนื้อที่ก็เพื่อให้ตัวอักษรเด่นชัดเมื่อโจทก์ได้ประโยชน์จากพื้นที่ทั้งหมดของโครงสร้างก็ต้องเสียภาษีเต็มพื้นที่นั้น มิใช่เฉพาะส่วนใดส่วนหนึ่ง ส่วนป้าย 3 ด้านหลังถนนเพลินจิตนั้นไม่มีอักษรภาษาไทยปนอยู่ แม้จะมีจริงโจทก์คงไม่ประสงค์จะให้อักษรภาษาไทยนั้นคงอยู่หรือมองเห็นได้ อักษรภาษาไทยจึงเลือนหายไปรวดเร็วกว่าภาษาต่างประเทศ ป้ายแต่ละป้ายไม่ได้อยู่ในแนวเดียวกันทุกป้ายมีข้อความและเครื่องหมายแยกจากกันเป็นอิสระ ไม่ถือว่าเป็นป้ายเดียวกัน โจทก์จึงต้องเสียภาษีป้ายนี้ในประเภท (3)
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยแล้วฟังข้อเท็จจริงว่า ป้ายที่ 3 เป็นป้ายที่ไม่มีอักษรภาษาไทยและวินิจฉัยข้อกฎหมายต่อไปว่า โจทก์ฎีกาว่าป้ายทั้งสี่ที่เจ้าพนักงานประเมินมีลักษณะเป็นป้ายแผ่นเดียวกัน โจทก์ติดตั้งในลักษณะกล่องสี่เหลี่ยมป้ายดังกล่าวมีภาษาไทยสลับภาษาต่างประเทศ แม้จะไม่ปรากฏภาษาไทยในป้ายด้านหลังถนนเพลินจิตก็ถือว่าป้ายทั้งสี่เป็นป้ายผืนเดียวกัน จึงไม่ใช่ป้ายประเภท (3) ข้อนี้ศาลล่างได้กล่าวไว้ถูกต้องแล้วว่าป้ายทั้งสี่แม้จะติดต่อกันแต่อยู่คนละด้าน เครื่องหมายหรืออักษรในแต่ละด้านเป็นอิสระจากกัน หานับว่าเป็นป้ายเดียวกันไม่ ป้ายที่ 3 ด้านหลังถนนเพลินจิตไม่มีอักษรภาษาไทย จึงเป็นป้ายประเภท (3)
พิพากษายืน
