แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องเป็นภริยาที่มิได้จดทะเบียนสมรสกับผู้ตาย แต่เป็นฝ่ายครอบครองทรัพย์มรดก ส่วนผู้คัดค้านเป็นบุตรนอกกฎหมายที่ผู้ตายได้รับรองแล้วแต่มิได้ครอบครองทรัพย์มรดกร่วมกับผู้ร้อง ถ้าให้ทั้งสองฝ่ายเป็นผู้จัดการมรดกร่วมกันแล้วมีปัญหาขัดแย้งก็จะไม่อาจถือเอาเสียงข้างมากในการทำหน้าที่ของผู้จัดการมรดกได้ ดังนั้น การให้ผู้ร้องซึ่งครอบครองทรัพย์มรดกเป็นผู้จัดการมรดกแต่เพียงฝ่ายเดียวจึงเหมาะสมกว่า.(ที่มา-เนติ)
ย่อยาว
ผู้ร้องและผู้คัดค้านขอต่อศาล ให้มีคำสั่งตั้งให้ตนเองเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตาย ศาลชั้นต้นมีคำสั่งตั้งผู้ร้องและผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดกร่วมกันผู้ร้องอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ตั้งผู้ร้องฝ่ายเดียวเป็นผู้จัดการมรดกผู้คัดค้านฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า ‘ข้อเท็จจริงที่คู่ความนำสืบคงฟังได้ว่า เดิมผู้ตายได้นางม้ายหรือส้มจ่วนเป็นภริยาเกิดบุตรด้วยกัน 4 คนคือ นางแดง ขุนบุญจันทร์ ผู้คัดค้านนายสมบูรณ์ นางบุญยืน นางจารี ต่อมานางส้มจ่วน ถึงแก่กรรมผู้ตายได้ผู้ร้องเป็นภริยา เกิดบุตรด้วยกัน 3 คนคือ นางวรรณานายบรรจบ และนางผิวพรรณ ผู้ตายมีชื่อเป็นเจ้าของที่ดินรวม 3 แปลง ทั้งผู้ร้องและผู้คัดค้านไม่เป็นบุคคลต้องห้ามมิให้เป็นผู้จัดการมรดก ผู้ร้องเป็นฝ่ายปกครองทรัพย์มรดกแต่เพียงฝ่ายเดียว ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยในชั้นนี้คงมีว่าสมควรให้ผู้ร้องหรือผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตายฝ่ายเดียวหรือควรให้ทั้งสองฝ่ายเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตายร่วมกัน
ศาลฎีกาเห็นว่า หน้าที่ของผู้จัดการมรดกก็คือ กระทำการอันจำเป็นเพื่อจัดการมรดกโดยทั่วไปหรือเพื่อแบ่งปันทรัพย์มรดกผู้ร้องมิใช่ทายาทของผู้ตายเพราะเป็นภริยาที่มิได้จดทะเบียนสมรสกับผู้ตายแต่เป็นฝ่ายครอบครองทรัพย์มรดกของผู้ตาย ส่วนผู้คัดค้านเป็นบุตรนอกกฎหมายที่ผู้ตายซึ่งเป็นบิดาได้รับรองแล้วมีสิทธิได้รับมรดกในฐานะผู้สืบสันดานของผู้ตายด้วยผู้หนึ่งแต่ก็มิได้เข้าครอบครองทรัพย์มรดกร่วมกับผู้ร้อง ถ้าจะให้ทั้งสองฝ่ายเป็นผู้จัดการมรดกร่วมกันหากมีปัญหาขัดแย้งกันขึ้นก็ไม่อาจถือเอาเสียงข้างมากในการทำการตามหน้าที่ของผู้จัดการมรดกได้ การให้ผู้ร้องซึ่งเป็นฝ่ายครอบครองทรัพย์มรดกของผู้ตายอยู่ในปัจจุบันเป็นผู้จัดการมรดกแต่เพียงฝ่ายเดียวน่าจะเหมาะสมกว่าหากผู้จัดการมรดกมิได้ปฏิบัติหน้าที่ให้เป็นไปตามกฎหมายก็ต้องรับผิดต่อบรรดาทายาทของเจ้ามรดกอยู่เอง ฎีกาของผู้คัดค้านฟังไม่ขึ้น’
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ.
