แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 296 วรรคสอง เป็นบทบัญญัติที่ใช้บังคับ เฉพาะกรณีที่เจ้าพนักงานบังคับคดีเป็นผู้ดำเนินการบังคับคดีไปในทางฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งได้บัญญัติไว้ในลักษณะ 2 ว่าด้วยการบังคับคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่ง เจ้าหนี้หรือลูกหนี้ตามคำพิพากษาหรือบุคคลอื่นที่มีส่วนได้เสียในการบังคับคดีจึงจะยกขึ้นเป็นเหตุอ้างเพื่อขอให้ศาลสั่งยกเลิกการขายทอดตลาดได้ จะยกเหตุที่เกิดขึ้นเนื่องจากการกระทำของผู้อื่นมาอ้างไม่ได้
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 308 เป็นบทบัญญัติที่บังคับให้เจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินการขายทรัพย์ของลูกหนี้ตามคำพิพากษา ด้วยวิธีการขายทอดตลาดตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 3 ลักษณะ 1 ส่วนที่ 3 ว่าด้วยการขายทอดตลาด ไม่เกี่ยวกับบทบัญญัติลักษณะอื่น
ย่อยาว
คดีนี้ โจทก์นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดทรัพย์ของจำเลยซึ่งเป็นห้องแถว และเจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินการขายทอดตลาดทรัพย์จำเลยตามคำสั่งศาลชั้นต้นโดยขายให้แก่ผู้ให้ราคาสูงสุดไป ต่อมาโจทก์ยื่นคำร้องว่า การขายทอดตลาดทรัพย์ของจำเลยได้เงินไม่พอคุ้มกับหนี้ตามคำพิพากษา และได้ราคาต่ำกว่าท้องตลาดมาก ทั้งเป็นการขายทอดตลาดที่ไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 296 และมิได้ดำเนินการตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ดังที่บังคับไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 308 กล่าวคือ การท่าเรือแห่งประเทศไทยได้นำประกาศไปปิดไว้ที่ห้องแถวของจำเลยซึ่งเป็นทรัพย์ที่เจ้าพนักงานจะทำการขายทอดตลาด และทนายความตลอดจนพนักงานการท่าเรือแห่งประเทศไทยได้แสดงต่อบุคคลทั่วไปและผู้สู้ราคาว่าการท่าเรือแห่งประเทศไทยจะเข้าทำการรื้อห้องแถวเหล่านี้เองและจะไม่ยอมรับผิดชอบค่าเสียหายใด ๆ ที่จะเกิดจากการรื้อถอนซึ่งโจทก์ได้คัดค้านไว้ในสำนวนคดีแพ่งอีกสำนวนหนึ่งซึ่งการท่าเรือแห่งประเทศไทยเป็นโจทก์ พฤติการณ์ดังกล่าว เป็นการผิดข้อกำหนดของการขายทอดตลาดทรัพย์รายนี้ ซึ่งกำหนดเพียงว่าให้ผู้ซื้อทอดตลาดได้ เป็นผู้รื้อห้องแถวเหล่านี้เอง มิใช่การท่าเรือแห่งประเทศไทย ทั้งกระทำให้ผู้เข้าสู้ราคาในการขายทอดตลาดสำคัญผิดในลักษณะสำคัญของการขายทอดตลาดรายนี้ว่า ผู้ซื้อได้จะต้องยอมให้การท่าเรือแห่งประเทศไทยทำการรื้อห้องแถวที่ขายทอดตลาดเป็นเหตุให้ผู้เข้าสู้ราคาให้ราคาต่ำ ทำให้นิติกรรมการขายทอดตลาดครั้งนี้เป็นโมฆะ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 119 ขอให้ศาลสั่งยกเลิกการขายทอดตลาดครั้งนี้ และมีคำสั่งให้ขายทอดตลาดใหม่
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า กรณีไม่เข้าตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 296 และ 308 ให้ยกคำร้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ข้อที่โจทก์ฎีกาว่า การขายทอดตลาดทรัพย์จำเลยของเจ้าพนักงานบังคับคดีไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 296 และมาตรา 308 นั้น บทบัญญัติมาตรา 296 วรรคสอง เป็นบทบัญญัติที่ใช้บังคับเฉพาะกรณีที่เจ้าพนักงานบังคับคดีเป็นผู้ดำเนินการบังคับคดีไปในทางฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ได้บัญญัติไว้ในลักษณะ 2 ว่าด้วยการบังคับคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่ง แต่ตามข้อเท็จจริงที่โจทก์ยกขึ้นเป็นเหตุอ้างเพื่อขอให้ศาลสั่งยกเลิกการขายทอดตลาดกลับปรากฏว่าเป็นเหตุที่เกิดขึ้นจากการกระทำของการท่าเรือแห่งประเทศไทยหาใช่เกิดขึ้นจากการดำเนินการบังคับคดีของเจ้าพนักงานบังคับคดีทำการฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติอันว่าด้วยการบังคับคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่งดังที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 296 นั้นไม่ ส่วนที่โจทก์อ้างว่าประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 308 ได้บัญญัติให้เจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินการขายทอดตลาดตามบทบัญญัติในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 119 และ 120 ด้วยนั้นศาลฎีกาเห็นว่า บทบัญญัติในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 308 เป็นบทบัญญัติที่บังคับให้เจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินการขายทรัพย์ด้วยวิธีการขายทอดตลาดตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 3 ลักษณะ 1 ส่วนที่ 3 ว่าด้วยการขายทอดตลาด มิใช่เกี่ยวกับบทบัญญัติอันว่าด้วยลักษณะอื่นแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ส่วนข้อเท็จจริง ไม่มีช่องทางให้คิดว่าประกาศของการท่าเรือแห่งประเทศไทยจะเป็นเหตุให้ผู้เข้าสู้ราคาสำคัญผิดในเรื่องการรื้อถอนอันโจทก์ถือว่าเป็นสารสำคัญในการขายทอดตลาดหรือสำคัญผิดในคุณสมบัติของทรัพย์ที่จะขายทอดตลาดนอกจากนี้เมื่อโจทก์ไม่เห็นด้วยกับประกาศของการท่าเรือแห่งประเทศไทยโจทก์ก็ได้ยื่นคำร้องคัดค้านต่อศาลไว้แล้ว คดียังอยู่ในระหว่างการพิจารณาของศาล จึงไม่มีความจำเป็นประการใดที่ศาลชั้นต้นจะต้องทำการไต่สวนคำร้องเรื่องเดียวกันของโจทก์ในคดีนี้ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 27 อีก
พิพากษายืน
