แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
หนังสือที่บุคคลคนหนึ่งทำขึ้น บุคคลนั้นก็ชอบที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงอย่างใดได้ก่อนส่งมอบให้บุคคลอื่นไป แม้บุคคลนั้นจะได้ตัดทอนหนังสือนั้นเสียบางส่วน ก็เป็นการกระทำที่ไม่อาจเกิดความเสียหายแก่ผู้ใด อันจะเป็นความผิดฐานปลอมเอกสาร หรือใช้เอกสารปลอมได้
ในชั้นฎีกา ศาลส่งสำเนาฎีกาให้แก่จำเลยไม่ได้ โจทก์ยืนยืนว่าจำเลยแกล้งหลบตัวไม่รับหมายและสำเนาฎีกาด้วยเจตนา ศาลชั้นต้นย่อมส่งสำนวนไปยังศาลฎีกาเพื่อพิจารณาพิพากษาต่อไป
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า สมาคมฌาปนกิจวัดไถ่เตี้ย มีจำเลยที ๑ ถึง ๗ เป็นกรรมการจำเลยที่ ๘ เป็นคนเก็บเงิน นางหมาเล็กเป็นสมาชิก นางหมาเล็กตาย โจทก์จัดการศพ จึงมีสิทธิได้รับเงินสงเคราะห์ฌาปนกิจจากสมาคม จำเลยที่ ๑ ถึง ๗ โดยทุจริตสมคบกันทำใบเสร็จรับเงินค่ารายศพซึ่งมีบัตรแจ้งมรณกรรมอยู่ในแผ่นเดียวกันสำหรับใช้เฉพาะศพนายชื้นและนางหมาเล็ก ซึ่งเป็นเอกสารสิทธิ แล้วได้ตัดทอนหรือฉีกข้อความออกทิ้ง ซึ่งมีรายการเกี่ยวกับศพนางหมาเล็ก จำนวนเงินที่สมาคมจ่ายให้และให้(ผู้มีชื่อตามใบเสร็จ) จ่ายเงินสงเคราะห์ฌาปนกิจ ๘ บาทไปยังสมาคมลงชื่อจำเลยที่ ๓ อันเป็นการปลอมเอกสารสิทธิ แล้วจำเลยที่๑ ถึง ๗ ใช้ให้จำเลยที่ ๘ เอาใบเสร็จปลอมนั้นไปเก็บเงินที่นายอินทร์ สมาชิกของสมาคม จำเลยที่ ๘ ได้ใช้ใบเสร็จรับเงินและบัตรแจ้งมรณกรรมปลอมนั้นไปรับเงินจากนายอินทร์ การที่จำเลยกระทำเอกสารปลอมก็เพื่อให็โจทก์และนายอินทร์หลงเชื่อว่าเป็นเอกสารอันแท้จริง โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่โจทก์ นายอินทร์ หรือประชาชน นายอินทร์ หลงเชื่อจึงจ่ายเงิน ๘ บาทให้ไป แต่จำเลยไม่ยอมจ่ายเงินสงเคราะห์ที่เก็บมาได้ให้โจทก์ จนโจทก์ต้องฟ้องทางแพ่ง ทำให้โจทก์ได้รับความเสียหาย ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๖๔,๒๖๕,๒๖๘ และ ๘๔
ต่อมาโจทก์ถอนฟ้องเฉพาะจำเลยที่ ๒,๕,๗
ศาลจังหวัดชลบุรีไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เห็นว่าฟ้องโจทก์ไม่มีมูล ให้ยกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา ในชั้นฎีกา ศาลส่งสำเนาฎีกาให้แก่จำเลยที่ ๓,๔,๖,๘ ไม่ได้ โจทก์ยืนยันว่าจำเลยเหล่านั้นแกล้งหลบตัวไม่รับหมายและสำเนาฎีกาด้วยเจตนา ศาลชั้นต้นจึงส่งสำนวนมายังศาลฎีกาเพื่อพิจารณาพิพากษาต่อไปตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๑๖,๒๐๑
ศาลฎีกาเห็นว่า โจทก์ฎีกาได้เฉพาะแต่ปัญหาข้อกฎหมาย ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าเอกสารที่โจทก์ฟ้องเป็นหนังสือทำนองใบรับเงิน เดิมมีชื่อจำเลยที่ ๓ เป็นผู้ลงนามไว้และมอบให้จำเลยที่ ๘ นำไปเก็บเงินจากบรรดาสมาชิก แต่แรกที่นำไปเก็บเงินมีข้อความเต็มฉบับแต่ภายหลังปรากฎว่าบางฉบับที่นำไปเก็บเงินจากสมาชิกอีกบางคนได้ถูกฉีกหรือตัดทอนในตอนท้ายที่มีข้อความถึงความมรณของนางหมาเล็กและลายมือชื่อของจำเลยที่ ๓ ออกไปเสียโจทก์ฎีกาว่า การที่มีผู้กระทำเช่นนั้น เป็นการเสียหายแก่สมาชิกสมาคมและประชาชนแล้ว ศาลฎีกาเห็นว่า เอกสารนั้นเป็นเเอกสารที่พนักงานเจ้าหน้าที่ของสมาคมนั้นเองทำขึ้น และโจทก์ก็แสดงไม่ได้ว่าผู้ใดเป็นผู้แก้ไขตัดทอนโดยไม่มีอำนาจอย่างไร หนังสือที่บุคคลคนหนึ่งทำขึ้น บุคคลนั้นชอบที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงอย่งใดได้ก่อนส่งมอบให้บุคคลอื่น ไป ด้วยเหตุนี้ศาลล่างจึงได้วินิจฉัยว่า แม้จำเลยจะได้ทำการตัดทอนจริง ก็เป็นการกระทำที่ไม่อาจเกิดความเสียหายแก่ผู้ใดได้ สมาคมจะต้องรับผิดชำระเงินให้แก่ทายาทของนางหมาเล็กเพียงใดหรือไม่หนึ่งนั้น ก็แล้วแต่สัญญาที่ทำกันไว้ ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น พิพากษายืน
