แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การขายอสังหาริมทรัพย์เมื่อไม่ได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ย่อมเป็นโมฆะ
จำเลยรับเงินค่าขายฝากอสังหาริมทรัพย์ไปจากโจทก์ เมื่อการขายฝากเป็นโมฆะ โจทก์ได้คืนที่ดินให้จำเลยแล้วจำเลยก็ต้องคืนเงินให้โจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 406 เพราะเป็นการรับไว้โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ และทำให้โจทก์เสียเปรียบ
เมื่อสัญญาขายฝากเป็นโมฆะเพราะไม่ได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ศาลก็อาจรับฟังสัญญานั้นอย่างเป็นพยานเอกสารธรรมดาประกอบคำพยานโจทก์ มิใช่รับฟังในฐานะที่เป็นสัญญาขายฝากหรือใบรับได้ ถึงแม้หนังสือสัญญาขายฝากนั้นจะไม่ได้ปิดอากรแสตมป์ครบถ้วนก็ตาม
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้กู้เงินโจทก์ไปและทำสัญญาขายฝากที่ไร่ของจำเลยไว้แก่โจทก์มีกำหนดไถ่ถอนภายใน 4 เดือน ครบกำหนดแล้วโจทก์บอกกล่าวให้จำเลยไถ่จำเลยก็ไม่ไถ่ ขอให้ศาลบังคับให้จำเลยไถ่หรือชำระเงินที่กู้ยืมไปแก่โจทก์
จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงินให้แก่โจทก์
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยได้ทำสัญญาขายฝากที่ดินไว้แก่โจทก์จริงแต่เมื่อมิได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ การขายฝากนั้นจึงเป็นโมฆะ และเห็นว่าศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์เพียงแต่รับฟังหนังสือสัญญาขายฝากหมาย จ.1 อย่างเป็นพยานเอกสารธรรมดาประกอบคำพยานโจทก์ มิใช่รับฟังในฐานะที่เป็นสัญญาขายฝากหรือใบรับฉะนั้น แม้หนังสือขายฝากหมาย จ.1 ไม่ได้ปิดอากรแสตมป์ครบถ้วนสำหรับการรับเงินจำนวน 2,500 บาท ก็ไม่ทำให้ข้อวินิจฉัยเปลี่ยนแปลงไป เมื่อการขายฝากเป็นโมฆะ โจทก์ได้คืนที่ดินให้จำเลยแล้ว จำเลยก็ต้องคืนเงิน 2,500 บาท ให้โจทก์ตามมาตรา 406 เพราะเป็นการรับไว้โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ และทำให้โจทก์เสียเปรียบ
พิพากษายืน ยกฎีกาจำเลย
