แหล่งที่มา : ส่วนเลขานุการคณะกรรมการวินิจฉัยฯ
ย่อสั้น
ไม่มีย่อสั้น
ย่อยาว
(สำเนา)
คำวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล คณะกรรมการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล
ที่ ๖/๒๕๔๔
วันที่ ๑๘ ธันวาคม ๒๕๔๔
เรื่อง เขตอำนาจศาล เกี่ยวกับพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๒๕ วรรคหนึ่ง
ศาลปกครองกลาง
ระหว่าง
ศาลจังหวัดปัตตานี
การส่งเรื่องต่อคณะกรรมการ
ศาลปกครองกลางโดยสำนักงานศาลปกครองกลาง ได้ส่งเรื่องมาให้คณะกรรมการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาลพิจารณาวินิจฉัยตามมาตรา ๑๒ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล พ.ศ. ๒๕๔๒
ข้อเท็จจริงในคดี
เมื่อวันที่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๔๔ อำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี ได้มีประกาศอำเภอปะนาเระ กำหนดให้มีการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลท่าน้ำ หมู่ที่ ๕ เขตเลือกตั้งที่ ๕ โดยกำหนดเลือกตั้งในวันที่ ๒๓ มิถุนายน ๒๕๔๔ และกำหนดระยะเวลาการสมัครรับเลือกตั้งตั้งแต่วันที่ ๑๔ ถึง ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๔๔ มีผู้สมัครรับเลือกตั้งทั้งสิ้นจำนวน 5 คน ซึ่งองค์การบริหารส่วนตำบลท่าน้ำ จะมีสมาชิกได้ ๒ คน โดยนายกระจ่าง ศรีสุวรรณ์ ผู้ร้อง เป็นผู้สมัครรับเลือกตั้งเครื่องหมายประจำตัวหมายเลข ๑ ปรากฎว่า เมื่อรวมผลการลงคะแนนเลือกตั้งแล้ว ผู้ร้องได้รับการเลือกตั้งเป็นอันดับที่ ๓ จำนวน ๖๗ คะแนน จึงได้ยื่นคำร้องคัดค้านการเลือกตั้งต่อศาลจังหวัดปัตตานี กล่าวหาว่า เจ้าพนักงานผู้ดำเนินการเลือกตั้ง คณะกรรมการตรวจคะแนน และเจ้าหน้าที่คะแนน กระทำการโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย โดยวินิจฉัยว่า บัตรเลือกตั้งที่ทำเครื่องหมายเกินกว่าจำนวนผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นบัตรเสียทั้งฉบับ ซึ่งเป็นผลให้ผู้ร้องไม่ได้รับคะแนนเลือกตั้งในส่วนดังกล่าว และได้ขอให้ศาลจังหวัดปัตตานีมีคำสั่งให้นับคะแนนใหม่ และเพิกถอนการใช้ดุลพินิจที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายของเจ้าหน้าที่ตรวจคะแนนประจำหน่วยเลือกตั้ง ในการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลท่าน้ำ เขตเลือกตั้งที่ ๕หมู่ ๕ ตำบลท่าน้ำ อำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี เมื่อวันที่ ๒๓ มิถุนายน ๒๕๔๔ เพื่อให้ชอบด้วยกฎหมายต่อไป ศาลจังหวัดปัตตานีเห็นว่า ตามคำร้องดังกล่าว เป็นกรณีพิพาทระหว่างเอกชนกับหน่วยงานราชการส่วนภูมิภาค หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ คดีจึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ มาตรา ๒๗๖ วรรคหนึ่ง จึงไม่รับคำร้องไว้พิจารณา
ผู้ร้องคดีได้ยื่นคำฟ้องต่อศาลปกครองกลาง เพื่อคัดค้านการเลือกตั้ง สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลท่าน้ำ อำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี หน่วยเลือกตั้งที่ ๕ หมู่ ๕ ศาลปกครองกลางเห็นว่า ศาลที่มีอำนาจพิจารณาคดีนี้ น่าจะเป็นศาลยุติธรรม ศาลปกครองกลางไม่มีอำนาจพิจารณาพิพากษา จึงไม่รับคำร้อง
คำวินิจฉัย
ปัญหาที่ต้องพิจารณา คือ ศาลชั้นต้นที่มีเขตอำนาจในการพิจารณาคำร้องคัดค้านการเลือกตั้งตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๒๕ วรรคหนึ่ง ประกอบด้วย พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล พุทธศักราช ๒๔๘๒ มาตรา ๕๘ หมายความถึง ศาลยุติธรรม หรือศาลปกครอง
คณะกรรมการพิจารณาแล้ว เห็นว่า การคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๔๒มาตรา ๒๕ วรรคหนึ่ง บัญญัติว่า “ในระหว่างที่ไม่มีกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่นให้นำกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาลมาใช้บังคับกับการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลโดยอนุโลม” ซึ่งปัจจุบันยังไม่มีการตรากฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่นใช้บังคับ ดังนั้น การเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลจึงต้องนำกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสภาเทศบาลมาใช้บังคับโดยอนุโลมพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล พุทธศักราช ๒๔๘๒ บัญญัติกระบวนการคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาลไว้ใน หมวด ๘ การคัดค้านการเลือกตั้งมาตรา ๕๗ และมาตรา ๕๘ วรรคหนึ่ง มาตรา ๕๗ บัญญัติว่า “…ผู้สมัครคนใดก็ดี ในเขตเลือกตั้งใดเห็นว่าการเลือกตั้งในเขตนั้นเป็นไปโดยไม่ชอบ มีสิทธิยื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นซึ่งเขตเลือกตั้งนั้นอยู่ในเขตอำนาจ เพื่อขอให้สั่งว่าบุคคลผู้หนึ่งผู้ใดมิได้รับเลือกตั้งโดยชอบ และหรือว่าผู้ใดได้รับเลือกตั้งโดยชอบ หรือว่าไม่มีบุคคลผู้หนึ่งผู้ใดได้รับเลือกตั้งโดยชอบ”มาตรา ๕๘ วรรคหนึ่ง บัญญัติว่า “เมื่อศาลได้รับคำร้องคัดค้านแล้ว ให้ดำเนินการพิจารณาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งโดยเร็ว…”การพิจารณาคำร้องคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลท่าน้ำ อำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี ของผู้ร้อง ที่กล่าวอ้างว่าเจ้าพนักงานผู้ดำเนินการเลือกตั้ง คณะกรรมการตรวจคะแนน และเจ้าหน้าที่คะแนน กระทำการโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย โดยวินิจฉัยบัตรเลือกตั้งที่ทำเครื่องหมายเกินกว่าจำนวนผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นบัตรเสียทั้งฉบับ ซึ่งเป็นผลให้ผู้ร้องไม่ได้รับคะแนนเลือกตั้งในส่วนดังกล่าว เป็นการคัดค้านคำสั่งทางปกครองประการหนึ่ง จึงเป็นกรณีพิพาทเกี่ยวกับหน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ กระทำการโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑) อย่างไรก็ตาม มาตรา ๕๘ วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล พุทธศักราช ๒๔๘๒ ได้บัญญัติให้ ศาลที่จะพิจารณาคำร้องคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล ต้องดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง อันเป็นวิธีพิจารณาคดีในศาลยุติธรรม ซึ่งแสดงให้เห็นว่าผู้บัญญัติกฎหมายยังมิได้ยกเลิกเขตอำนาจของศาลยุติธรรมในคดีนี้ และการพิจารณาพิพากษาคดีของศาล วิธีพิจารณาคดีถือได้ว่าเป็นสิ่งที่สำคัญที่จะทำให้การดำเนินกระบวนพิจารณาของศาลเป็นไปตามความมุ่งหมายของกฎหมาย หากให้ศาลปกครองต้องตัดสินคดีปกครองโดยใช้วิธีพิจารณาความแพ่งแทนที่จะใช้วิธีพิจารณาคดีปกครอง ย่อมจะไม่สอดคล้องกับระบบและความมุ่งหมายของกฎหมาย ดังนั้น ศาลยุติธรรมจึงเป็นศาลที่มีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๔๒
จึงวินิจฉัยชี้ขาดว่า คำร้องคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลท่าน้ำ อำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี ของนายกระจ่าง ศรีสุวรรณ์ อยู่ในเขตอำนาจของศาลจังหวัดปัตตานี
(ลงชื่อ) สันติ ทักราล (ลงชื่อ) เฉลิมชัย เกษมสันต์
(นายสันติ ทักราล) (หม่อมหลวงเฉลิมชัย เกษมสันต์)
ประธานศาลฎีกา กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลยุติธรรม
(ลงชื่อ) อักขราทร จุฬารัตน (ลงชื่อ) โภคิน พลกุล
(นายอักขราทร จุฬารัตน) (นายโภคิน พลกุล)
ประธานศาลปกครองสูงสุด กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลปกครอง
(ลงชื่อ) พลโท สมัยรบ สุทธิวาทนฤพุฒิ (ลงชื่อ) พลโท อาชวัน อินทรเกสร
(สมัยรบ สุทธิวาทนฤพุฒิ) (อาชวัน อินทรเกสร)
หัวหน้าสำนักตุลาการทหาร กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลทหาร
(ลงชื่อ) พรชัย รัศมีแพทย์
(นายพรชัย รัศมีแพทย์)
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
สำเนาถูกต้อง
(นางอุษณี ฉันทวรคุณ)
นิติกร 6 ว
4
