แหล่งที่มา : ส่วนเลขานุการคณะกรรมการวินิจฉัยฯ
ย่อสั้น
คดีที่เอกชนยื่นฟ้องสำนักงานธนารักษ์พื้นที่ปราจีนบุรี ที่ ๑ กรมธนารักษ์ ที่ ๒ กระทรวงการคลัง ที่ ๓ ผู้ถูกฟ้องคดี ซึ่งเป็นหน่วยงานทางปกครอง กรณีผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามนำที่ดินสองแปลงที่ผู้ฟ้องคดีทั้งสองอ้างว่ามีสิทธิในที่ดินในฐานะทายาทของเจ้าของที่ดินเดิมซึ่งได้ทำสัญญาขายฝากที่ดินทั้งสองแปลงไว้กับทางราชการและได้ชำระเงินค่าไถ่ที่ดินครบถ้วนแล้วทั้งสองแปลงดังกล่าวไปขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุ ขอให้พิพากษาหรือมีคำสั่งให้เพิกถอนการขึ้นทะเบียนที่ราชพัสดุแปลงพิพาทและให้คืนที่ดินแก่ผู้ฟ้องคดีทั้งสอง ส่วนผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามให้การว่า การขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุที่ดินทั้งสองแปลงนั้นได้กระทำไปโดยถูกต้องและชอบด้วยกฎหมายแล้ว ก่อนการรับขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุ ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามได้ตรวจสอบการได้มาและการใช้ประโยชน์ของที่ดินว่าที่ดินทั้งสองแปลงหลุดเป็นสิทธิของรัฐโดยผลของกฎหมายเพราะเกินกว่าสิบปี ผู้ขายฝากหรือผู้รับมรดกไม่ไถ่ถอนคืน เห็นว่า ข้อเท็จจริงในคดีนี้ประเด็นแห่งคดีเป็นการโต้แย้งเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินที่มีการขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุว่าที่ดินพิพาทเป็นที่ดินที่ผู้ฟ้องคดีทั้งสองมีสิทธิครอบครองโดยชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งการที่ศาลจะมีคำพิพากษาหรือคำสั่งตามคำขอของผู้ฟ้องคดีทั้งสองได้ ศาลจำต้องพิจารณาให้ได้ความเสียก่อนว่า ที่ดินทั้งสองแปลงเป็นที่ราชพัสดุหรือเป็นที่ดินของผู้ฟ้องคดีทั้งสองเป็นสำคัญ จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
