แหล่งที่มา : ส่วนเลขานุการคณะกรรมการวินิจฉัยฯ
ย่อสั้น
บริษัทประกันภัยเอกชนยื่นฟ้องกรุงเทพมหานครว่า สำนักงานเขตบางกอกน้อยซึ่งเป็นหน่วยงานภายในของผู้ถูกฟ้องคดี ละเลยไม่ดูแลการตัดต้นไม้บริเวณสวนหย่อมซึ่งเป็นที่สาธารณะและอยู่ในความดูแล เป็นเหตุให้เมื่อมีฝนตกหนักต้นไม้บริเวณสวนหย่อมได้หักโค่นล้มทับรถยนต์ ซึ่งผู้ฟ้องคดีเป็นผู้รับประกันภัยไว้ ทำให้รถยนต์เสียหายและผู้ฟ้องคดีได้ชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ผู้เอาประกันภัยแล้ว จึงเข้ารับช่วงสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากผู้ทำละเมิดขอให้พิพากษาหรือมีคำสั่งให้ผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้ค่าเสียหายพร้อมดอกเบี้ย เห็นว่า เหตุละเมิดหาได้เกิดจากการปฏิบัติหน้าที่อันเป็นอำนาจหน้าที่โดยตรงของผู้ถูกฟ้องคดีแต่อย่างใดไม่ จึงมิใช่ คดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดอันเกิดจากการละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติ อันจะอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คดีนี้จึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
ย่อยาว
(สำเนา)
คำวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล คณะกรรมการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล
ที่ ๒/๒๕๕๙
วันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๙
เรื่อง เขตอำนาจศาลเกี่ยวกับพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓)
ศาลปกครองกลาง
ระหว่าง
ศาลจังหวัดตลิ่งชัน
การยื่นเรื่องต่อคณะกรรมการ
ศาลปกครองกลางโดยสำนักงานศาลปกครองส่งเรื่องให้คณะกรรมการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาลพิจารณาวินิจฉัยตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๐ วรรคหนึ่ง (๓) ซึ่งเป็นกรณีคู่ความฝ่ายที่ถูกฟ้องคดีโต้แย้งเขตอำนาจศาลที่รับฟ้องคดี และศาลที่ส่งความเห็นและศาลที่รับความเห็นมีความเห็นแตกต่างกันในเรื่องเขตอำนาจศาลในคดีนี้
ข้อเท็จจริงในคดี
เมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน ๒๕๕๖ บริษัทโตเกียวมารีนประกันภัย (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ผู้ฟ้องคดี ยื่นฟ้อง กรุงเทพมหานคร ผู้ถูกฟ้องคดี ต่อศาลปกครองกลาง เป็นคดีหมายเลขดำที่ ๑๘๙๘/๒๕๕๖ ความว่า ผู้ฟ้องคดีเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายประเภทบริษัทจำกัด มีวัตถุประสงค์ในการรับประกันวินาศภัยและรับประกันภัยรถยนต์ทุกชนิดและเป็นผู้รับประกันภัยรถยนต์ยี่ห้อมิตซูบิชิ หมายเลขทะเบียน ก-๓๔๘๙ (ป้ายแดง) กรุงเทพมหานคร ไว้จากนางสาวสิรีธร ศักดิ์ดาสถาพร ผู้เอาประกันภัย โดยเมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน ๒๕๕๕ ผู้เอาประกันภัยได้ขับรถยนต์ที่ผู้ฟ้องคดี
รับประกันภัยไว้ไปตามถนนบรมราชชนนี เมื่อถึงจุดกลับรถบริเวณสวนหย่อมหน้าสถานีขนส่งสายใต้เก่าซึ่งขณะนั้นมีฝนตกหนักทำให้ต้นไม้บริเวณสวนหย่อมซึ่งอยู่ในความดูแลของสำนักงานเขตบางกอกน้อยหักโค่นลงมากระแทกรถยนต์คันที่ผู้ฟ้องคดีรับประกันภัย ผู้ฟ้องคดีชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้เอาประกันภัยไปแล้วเป็นเงิน ๑๑๔,๑๔๙ บาท จึงรับช่วงสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากผู้ทำละเมิด เมื่อความเสียหายดังกล่าวเกิดจากการปล่อยปละละเลยไม่ดูแลต้นไม้ของสำนักงานเขตบางกอกน้อยซึ่งเป็นหน่วยงานในสังกัดผู้ถูกฟ้องคดี ผู้ถูกฟ้องคดีจึงต้องรับผิดในความเสียหายดังกล่าว ขอให้บังคับผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ผู้ฟ้องคดีพร้อมดอกเบี้ย
ผู้ถูกฟ้องคดีให้การว่า ไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้ฟ้องคดี เนื่องจากเหตุที่เกิดมิใช่กรณีที่เจ้าหน้าที่ของผู้ถูกฟ้องคดีจงใจหรือประมาทเลินเล่อ เจ้าหน้าที่ของผู้ถูกฟ้องคดี ได้มีการดูแลตัดกิ่งไม้เป็นประจำและไม่ปรากฏว่าลำต้นหรือกิ่งไม้หรือส่วนหนึ่งส่วนใดของต้นไม้แห้งผุเปราะที่จะทำให้เกิดการหักโค่นตกหล่นได้ง่าย แต่มีสาเหตุมาจากวันเกิดเหตุมีฝนตกหนักและลมพัดแรงมากผิดปกติ แม้เจ้าหน้าที่ของฝ่ายรักษาความสะอาดได้ใช้ความระมัดระวังเพียงใดก็ตาม ก็ไม่อาจป้องกันได้ แม้ผู้ฟ้องคดีได้ชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้เอาประกันภัย หาก่อให้เกิดสิทธิแก่ผู้ฟ้องคดีที่จะรับช่วงสิทธิจากผู้เอาประกันภัยนำคดีมาฟ้องศาลปกครองให้รับผิดหาได้ไม่ ขอให้ยกฟ้อง
ผู้ถูกฟ้องคดียื่นคำร้องโต้แย้งเขตอำนาจศาลว่า คดีนี้มิใช่ข้อพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดอันเกิดจากการใช้อำนาจตามกฎหมาย หรือจากกฎ คำสั่งทางปกครอง หรือคำสั่งอื่นและไม่ได้เกิดจากการละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติหรือปฏิบัติหน้าที่ดังกล่าวล่าช้าเกินควร จึงไม่ใช่คดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดของหน่วยงานทางปกครอง คดีจึงอยู่ในอำนาจของศาลยุติธรรม
ศาลปกครองกลางพิจารณาแล้วเห็นว่า ผู้ถูกฟ้องคดีเป็นราชการบริหารส่วนท้องถิ่นตามมาตรา ๖ วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติระเบียบกรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘ จึงเป็นหน่วยงานทางปกครอง การบำรุงดูแลรักษาต้นไม้บริเวณถนนสาธารณะให้มีความมั่นคงแข็งแรง เพื่อให้ เกิดความปลอดภัยอย่างเพียงพอแก่ประชาชนผู้ใช้รถใช้ถนนจึงเป็นอำนาจหน้าที่ของผู้ถูกฟ้องคดี ตามที่กำหนดในพระราชบัญญัติระเบียบกรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘ และประกาศกรุงเทพมหานคร เรื่องการแบ่งส่วนราชการภายในหน่วยงานและการกำหนดอำนาจหน้าที่ของส่วนราชการกรุงเทพมหานครเหตุในคดีนี้ปรากฏว่าขณะนั้นมีฝนตกหนักทำให้ต้นไม้บริเวณสวนหย่อมได้หักโค่นล้มทับรถยนต์ของผู้เอาประกันภัย อันเป็นการปล่อยปละละเลยไม่ดูแลบำรุงรักษาต้นไม้บริเวณถนนสาธารณะที่อยู่ใน ความรับผิดชอบซึ่งอยู่ในความดูแลของสำนักงานเขตบางกอกน้อยซึ่งเป็นส่วนราชการในสังกัดของผู้ถูกฟ้องคดีได้รับความเสียหาย ผู้ฟ้องคดีได้ชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ผู้เอาประกันภัยเป็นเงิน ๑๑๔,๑๔๙ บาท ผู้ฟ้องคดีจึงอยู่ในฐานะผู้รับช่วงสิทธิของผู้เอาประกันภัยตามมาตรา ๘๘๐ แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กรณีตามคำฟ้องจึงเป็นกรณีที่ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างว่าผู้ถูกฟ้องคดีละเลยต่อหน้าที่ตามกฎหมายในการดูแลและบำรุงรักษาต้นไม้บริเวณถนนสาธารณะให้มั่นคงแข็งแรง มิให้ก่อให้เกิดอันตรายแก่ทรัพย์สินหรือประชาชนผู้ใช้รถใช้ถนนอย่างเพียงพอจนเป็นเหตุให้ผู้ฟ้องคดีได้รับความเสียหาย คดีนี้จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดของหน่วยงานทางปกครองอันเกิดจากการละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติ อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คดีนี้จึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง
ศาลจังหวัดตลิ่งชันพิจารณาแล้วเห็นว่า ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างว่า ผู้ถูกฟ้องคดีละเลยไม่ดูแลต้นไม้ ซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบของตนให้มีความมั่นคงแข็งแรง เมื่อมีลมพัดแรงจึงหักโค่นทับรถยนต์ของผู้เอาประกันภัยนั้น เหตุละเมิดจึงหาได้เกิดจากการใช้อำนาจตามกฎหมาย ซึ่งเป็นการใช้อำนาจโดยตรงของผู้ถูกฟ้องคดีแต่อย่างใด ข้อพิพาทในคดีนี้จึงมิใช่คดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดอันเกิดจากการใช้อำนาจตามกฎหมาย หรือจากกฎ คำสั่งทางปกครอง หรือคำสั่งอื่นหรือจากการละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติหรือปฏิบัติหน้าที่ดังกล่าวล่าช้าเกินสมควร กรณีจึงมิใช่คดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดของหน่วยงานทางปกครอง อันจะอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง ตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คดีนี้จึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
คำวินิจฉัย
ปัญหาที่ต้องพิจารณา คดีนี้อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรมหรือศาลปกครอง
คณะกรรมการพิจารณาแล้วเห็นว่า พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) บัญญัติให้ศาลปกครองมีอำนาจพิจารณาพิพากษาหรือมีคำสั่งในคดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดหรือความรับผิดอย่างอื่นของหน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐอันเกิดจากการใช้อำนาจตามกฎหมาย หรือจากกฎ คำสั่งทางปกครองหรือคำสั่งอื่น หรือจากการละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติหรือปฏิบัติหน้าที่ดังกล่าวล่าช้าเกินสมควร
คดีนี้ ผู้ฟ้องคดีเป็นเอกชนยื่นฟ้องหน่วยงานทางปกครองว่า สำนักงานเขตบางกอกน้อยซึ่งเป็นหน่วยงานภายในของผู้ถูกฟ้องคดี ละเลยไม่ดูแลการตัดต้นไม้บริเวณสวนหย่อมซึ่งเป็นที่สาธารณะและอยู่ในความดูแล เป็นเหตุให้เมื่อมีฝนตกหนักต้นไม้บริเวณสวนหย่อมได้หักโค่นล้มทับรถยนต์ของนางสาวสิรีธร ศักดิ์ดาสถาพร ซึ่งผู้ฟ้องคดีเป็นผู้รับประกันภัยไว้ ทำให้รถยนต์เสียหายและผู้ฟ้องคดีได้ชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ผู้เอาประกันภัยแล้ว จึงเข้ารับช่วงสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากผู้ทำละเมิด ขอให้พิพากษาหรือมีคำสั่งให้ผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้ค่าเสียหายพร้อมดอกเบี้ย เห็นว่า เหตุละเมิดหาได้เกิดจากการปฏิบัติหน้าที่อันเป็นอำนาจหน้าที่โดยตรงของผู้ถูกฟ้องคดีแต่อย่างใดไม่ จึงมิใช่คดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดอันเกิดจากการละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติ อันจะอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คดีนี้จึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
จึงวินิจฉัยชี้ขาดว่า คดีระหว่าง บริษัทโตเกียวมารีนประกันภัย (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ผู้ฟ้องคดี กรุงเทพมหานคร ผู้ถูกฟ้องคดี อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
(ลงชื่อ) วีระพล ตั้งสุวรรณ (ลงชื่อ) จิรนิติ หะวานนท์
(นายวีระพล ตั้งสุวรรณ) (นายจิรนิติ หะวานนท์)
ประธานศาลฎีกา กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลยุติธรรม
(ลงชื่อ) ปิยะ ปตังทา (ลงชื่อ) ชาญชัย แสวงศักดิ์
(นายปิยะ ปะตังทา) (นายชาญชัย แสวงศักดิ์)
รองประธานศาลปกครองสูงสุดคนที่หนึ่ง กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลปกครอง
ปฏิบัติหน้าที่แทนประธานศาลปกครองสูงสุด
(ลงชื่อ) พลเรือโท ปรีชาญ จามเจริญ (ลงชื่อ) พลตรี พัฒนพงษ์ เกิดอุดม
(ปรีชาญ จามเจริญ) (พัฒนพงษ์ เกิดอุดม)
หัวหน้าสำนักตุลาการทหาร กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลทหาร
(ลงชื่อ) จิระ บุญพจนสุนทร
(นายจิระ บุญพจนสุนทร)
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
