แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ จำเลยบุกรุก ขอให้ขับไล่และเรียกค่าเสียหาย จำเลยให้การว่าที่พิพาทเป็นที่ดินโฉนดที่ 1174 ของบุตรจำเลย จำเลยมิได้ทำละเมิด และค่าเสียหายไม่ถึงจำนวนที่ฟ้อง ศาลอุทธรณ์ฟังว่าที่พิพาทเป็นที่ดินนอกโฉนดที่1174 และเป็นที่ดินของ ก. เมื่อ ก. ตายแล้วฝ่ายโจทก์ครอบครองตลอดมา จำเลยเพิ่งโต้แย้งการครอบครองไม่ถีง 1 ปี คดีโจทก์ไม่ขาดสิทธิฟ้องร้องเรียกคืนการครอบครอง โจทก์เป็นทายาทคนหนึ่งของ ก. จึงมีอำนาจฟ้อง พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นพิจารณาในประเด็นที่ว่าจำเลยละเมิดต่อโจทก์ตามฟ้องหรือไม่ และโจทก์เสียหายเพียงใด แล้วพิพากษาใหม่ตามรูปคดี ดังนี้ เมื่อจำเลยมิได้ฎีกาคัดค้านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภายในกำหนดระยะเวลาที่อนุญาตให้ฎีกา ประเด็นที่ว่าที่พิพาทอยู่นอกเขตโฉนดที่ 1174 ของจำเลยหรือไม่ โจทก์ขาดสิทธิครอบครองและมีอำนาจฟ้องหรือไม่จึงยุติตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ เมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาใหม่ว่าจำเลยละเมิดต่อโจทก์ และโจทก์เสียหายจริงแล้ว จำเลยคงมีสิทธิอุทธรณ์ฎีกาคัดค้านในประเด็นเรื่องละเมิดและค่าเสียหายเท่านั้นจะรื้อฟื้นประเด็นที่ยุติไปแล้วเป็นข้ออุทธรณ์ฎีกาต่อไปอีกหาได้ไม่ ศาลฎีกาวินิจฉัยให้ไม่ได้
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำเลยรับผิดชดใช้ค่าเสียหายแต่ผู้เดียว มิได้ให้จำเลยร่วมต้องรับผิดด้วย จำเลยร่วมจะฎีกาในประเด็นเรื่องค่าเสียหายด้วยหาได้ไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยบุกรุกเข้าแย่งการครอบครองที่ดินมือเปล่าของโจทก์ขอให้พิพากษาว่าโจทก์เป็นผู้มีสิทธิครอบครองที่พิพาทและขับไล่จำเลย ทั้งให้จำเลยใช้ค่าเสียหายเป็นเงิน ๒,๓๐๐ บาท กับอีกปีละ ๘๐๐ บาท จนกว่าจำเลยจะออกจากที่พิพาท
จำเลยให้การว่า ที่พิพาทตามฟ้องเป็นที่ดินอยู่ในเขตที่ดินโฉนดเลขที่ ๑๑๗๔ ซึ่งเป็นของนายเทือง มีทรัพย์ บุตรจำเลย โจทก์ไม่เคยเข้ามาครอบครองอย่างเป็นเจ้าของและที่พิพาทได้ผลจากการทำนาไม่เกินปีละ ๑๐๐ บาท
โจทก์ร้องขอให้ศาลชั้นต้นเรียกนายประเทือง มีทรัพย์ เข้าเป็นจำเลยร่วม ศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาต
จำเลยร่วมให้การทำนองเดียวกับจำเลย
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ฟังว่า ที่พิพาทเป็นที่นอกโฉนดเลขที่ ๑๑๗๔ นางกิมลี้ ได้แจ้ง ส.ค.๑ ไว้ เมื่อนางกิมลี้ตายแล้ว ฝ่ายโจทก์ได้ครอบครองที่พิพาทตลอดปี จำเลยเพิ่งโต้แย้งการครอบครอง คดีโจทก์ไม่ขาดสิทธิฟ้องร้องเรียกคืนการครอบครอง และเมื่อนางกิมลี้ตายที่พิพาทก็ตกเป็นของทายาท โจทก์เป็นบิดาและเป็นทายาทจึงมีอำนาจฟ้อง พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้นในศาลชั้นต้นพิจารณาประเด็นที่ว่า จำเลยละเมิดต่อโจทก์ตามฟ้องหรือไม่ และโจทก์เสียหายเพียงใด แล้วพิพากษาใหม่ตามรูปคดี
ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยบุกรุกเข้าไปตัดต้นไม้และทำนาในที่พิพาทจริง ส่วนจำเลยร่วมฟังไม่ได้ว่าร่วมบุกรุกด้วย พิพากษาให้จำเลยชดใช้ค่าเสียหายกับค่าขาดประโยชน์ให้โจทก์เป็นเงิน ๒,๓๐๐ บาท และต่อ ๆ ไปปีละ ๘๐๐ บาท จนกว่าจำเลยจะออกจากที่พิพาท
จำเลยและจำเลยร่วมอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยและจำเลยร่วมฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่จำเลยและจำเลยร่วมฎีกาว่า ที่ดินพิพาทเป็นที่ดินอยู่ภายในเขตโฉนดเลขที่ ๑๑๗๔ ของจำเลยร่วม และแม้จะฟังว่าที่พิพาทเป็นที่ดิน ซึ่งนางกิมลี้แจ้ง ส.ค.๑ ไว้ แต่ผู้มีสิทธิครอบครองก็ได้สละละทิ้งการครอบครองไปเกินกว่า ๑ ปี จึงขาดสิทธิการครอบครอง โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องและคดีโจทก์ขาดอายุความนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า ประเด็นดังกล่าวศาลอุทธรณ์ได้วินิจฉัยไว้แล้วโดยคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ลงวันที่ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๑๕ โดยฟังว่าที่พิพาทเป็นที่นอกโฉนดเลขที่ ๑๑๗๔ จำเลยแย่งการครอบครองยังไม่ครบ ๑ ปี คดีโจทก์ไม่ขาดสิทธิฟ้องร้อง และพิพากษาย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นพิจารณาประเด็นที่ว่าจำเลยละเมิดต่อโจทก์ตามฟ้องหรือไม่ และโจทก์เสียหายเพียงใด จำเลยทั้งสองมิได้ฎีกาคัดค้านคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ดังกล่าวภายในกำหนดระยะเวลาที่อนุญาตให้ฎีกา ประเด็นที่ว่าที่พิพาทอยู่นอกเขตโฉนด ๑๑๗๔ หรือไม่ โจทก์ขาดสิทธิครอบครองและมีอำนาจฟ้องหรือไม่ จึงเป็นอันยุติตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ฉบับนั้น ดังนั้น เมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาในประเด็นที่ว่า จำเลยละเมิดต่อโจทก์ และโจทก์เสียหายจริงแล้ว จำเลยก็คงมีสิทธิอุทธรณ์ฎีกาคัดค้านในประเด็นเรื่องละเมิดและค่าเสียหายได้ต่อไปเท่านั้น ส่วนประเด็นที่ยุติตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ดังกล่าว จำเลยจะรื้อฟื้นเป็นข้ออุทธรณ์ฎีกาต่อไปอีกหาได้ไม่ ฎีกาข้อนี้ของจำเลยและจำเลยร่วมจึงเป็นอันตกไป ศาลฎีกาวินิจฉัยให้ไม่ได้
สำหรับในประเด็นเรื่องละเมิดและค่าเสียหายซึ่งจำเลยยังมีสิทธิฎีกาได้ต่อไปนั้น ปรากฏว่าจำเลยฎีกาขึ้นมาเฉพาะในประเด็นเรื่องค่าเสียหาย มิได้ฎีกาในประเด็นเรื่องละเมิดด้วย คดีจึงมีปัญหาในชั้นนี้ตามฎีกาของจำเลยว่า ศาลล่างทั้งสองพิพากษาให้จำเลยชดใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์เป็นการเกินสมควรไปหรือไม่
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อเท็จจริงในปัญหาดังกล่าวแล้ว ฟังว่าโจทก์เสียหายจริงตามฟ้อง ส่วนที่จำเลยร่วมฎีกาในข้อนี้ขึ้นมาด้วยนั้น ศาลฎีกาเห็นว่าศาลล่างทังสองพิพากษาให้จำเลยรับผิดชดใช้ค่าเสียหายแต่ผุ้เดียว มิได้ให้จำเลยร่วมร่วมรับผิดด้วย จำเลยร่วมจึงฎีกาในข้อนี้ไม่ได้ ศาลฎีกาไม่วินิจฉัยให้
พิพากษายืน
