แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ภาษีโรงร้านตามประกาศภาษีเรือ โรง ร้าน ตึกแพจ.ศ.1232 นั้นเป็นภาษีประจำปีที่แล้วแต่มาเก็บในปีต่อมา ส่วนภาษีโรงเรือนตาม พ.ร.บ.ภาษีโรงเรือน 2475 นั้น เป็นภาษีสำหรับปีใดเจ้าพนักงานก็เก็บในปีนั้น
มาตรา 18 แห่ง พ.ร.บ.ภาษีโรงเรือน พ.ศ.2475 เป็นแต่เพียงหลักในการคำนวณภาษีที่จะเก็บ คือเอาค่ารายปีของปีที่ล่วงมาแล้วเป็นหลักคำนวณภาษี ไม่ได้หมายความว่าภาษีโรงเรือนประจำ พ.ศ.2487 เป็นภาษีของปี 2486
ย่อยาว
ได้ความว่า โจทก์เป็นเจ้าของห้องแถวในเขตเทศบาลเมืองพนัศนิคมจังหวัดชลบุรี ถูกเพลิงไหม้ในเดือนเมษายน 2487 และยังไม่ได้ปลูกสร้างขึ้นใหม่ ใน พ.ศ. 2487 จำเลยได้เรียกเก็บภาษีโรงร้านสำหรับ พ.ศ. 2486 ไปแล้ว แต่เนื่องจากมีพระราชกฤษฎีกาให้ใช้พระราชบัญญัติภาษีโรงเรือนและที่ดินในเขตเทศบาลตั้งแต่ มกราคม 2487 จำเลยได้เรียกเก็บภาษีโรงเรือนจากโจทก์ใน พ.ศ. 2487 อีก ซึ่งเรียกเก็บเต็มปี ใน พ.ศ. 2488 จำเลยได้เรียกเก็บภาษีโรงเรือนจากโจทก์อีก 3 เดือน โจทก์จึงฟ้องเรียกภาษีที่จำเลยเก็บเกินคืน จำเลยต่อสู้ว่า เก็บถูกต้องตามกฎหมายแล้ว ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำเลยคืนภาษีที่เก็บเกินให้โจทก์
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ภาษีโรงร้านนั้น เป็นภาษีประจำปีที่แล้วแต่มาเก็บในปีต่อมา ส่วนภาษีโรงเรือนนั้นปีใดเจ้าพนักงานก็เก็บปีนั้น โรงเรือนรายนี้ของโจทก์ถูกไฟไหม้ทำลาย โจทก์คงมีโรงเรือนอยู่ใน พ.ศ. 2487 เพียง 3 เดือน ตามพระราชบัญญัติภาษีโรงเรือนและที่ดิน 2475 มาตรา 11 โจทก์ชอบที่จะได้รับค่าภาษีประจำปี 2487 ที่จำเลยเก็บไว้เต็มปี นี้คืนตามส่วนเวลาที่โจทก์ไม่มีโรงเรือนส่วนมาตรา 18 แห่งพระราชบัญญัตินี้เป็นแต่เพียงหลักในการคำนวณภาษีที่จะเก็บ คือเอาค่ารายปีของปีที่แล้วมาเป็นหลักคำนวณเก็บภาษีไม่ได้ หมายความว่าภาษีโรงเรือนประจำ พ.ศ. 2487 เป็นภาษีของปี 2486 ฉะนั้นจำเลยจึงต้องคืนภาษีโรงเรือนประจำ พ.ศ. 2487 ให้แก่โจทก์ตามที่โจทก์ฟ้อง และที่จำเลยเก็บภาษีโรงเรือนประจำปี พ.ศ. 2488 ด้วยก็ไม่ถูกต้องเพราะใน พ.ศ. 2488 โจทก์ไม่มีโรงเรือนเลย จึงต้องคืนด้วย
พิพากษายืน
