แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ครอบครองที่ดินโดยอาศัยอำนาจของเจ้าของที่ดินเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือได้จะต้องบอกกล่าวไปยังเจ้าของที่ดินทราบมิฉะนั้นจะอ้างว่าครอบครองโดยปรปักษ์ไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า ที่ดินสวนผลไม้ 1 แปลงราคา 3,000 บาทเป็นของโจทก์ ๆ ครอบครองเป็นเจ้าของมา 20 ปีแล้ว จำเลยแจ้งต่อเจ้าพนักงานที่ดินอำเภอเถินว่าเป็นของจำเลย และจำเลยนำพนักงานที่ดินรังวัดที่ดินแปลงนี้ โจทก์จึงร้องคัดค้านและฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าที่ดินนี้เป็นของโจทก์ ห้ามจำเลยเกี่ยวข้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ ห้ามจำเลยเกี่ยวข้อง
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาพิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ยืนตามศาลชั้นต้นโดยวินิจฉัยว่า ที่พิพาทนี้จำเลยครอบครองเป็นเจ้าของอยู่ก่อนโจทก์ไม่น้อยกว่า 20 ปี และจำเลยให้โจทก์ทำกินร่วมกับจำเลยโดยอาศัยอำนาจของจำเลย ไม่ใช่โจทก์เข้าครอบครองด้วยอำนาจปรปักษ์ เมื่อโจทก์จะเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือมาเป็นของตน ต้องบอกกล่าวไปยังจำเลยตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1381 เมื่อไม่ปรากฏเช่นนี้ โจทก์จะอ้างการครอบครองมาใช้ยันแก่จำเลยไม่ได้
