แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยยืมเงินจากโจทก์ และออกเช็คสั่งจ่ายเงินแก่ผู้ถือมอบให้โจทก์ไว้เพื่อชำระหนี้ โจทก์ย่อมเป็นผู้ทรงตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 904 ต่อมาโจทก์นำเช็คเข้าบัญชีผู้อื่น โดยยื่นเช็คต่อธนาคารให้เรียกเก็บเงินเองตราบที่เรียกเก็บเงินไม่ได้ และโจทก์ไม่ได้โอนเช็คให้ผู้หนึ่งผู้ใดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 918 โจทก์ย่อมเป็นผู้ทรงเช็คนั้นอยู่ เมื่อธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินมายังโจทก์ โจทก์จึงเป็นผู้เสียหายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 2(4)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2515 เวลากลางวัน จำเลยบังอาจออกเช็คของธนาคารกสิกรไทย จำกัด สาขาท่าพระ ลงวันที่สั่งจ่าย20 เมษายน 2515 จำนวนเงิน 3,000 บาทให้โจทก์เพื่อชำระหนี้ วันที่20 เมษายน 2515 โจทก์นำเช็คดังกล่าวไปเรียกเก็บเงินจากธนาคารกสิกรไทย จำกัด สาขาท่าพระ วันที่ 21 เมษายน 2515 ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินโดยให้เหตุผลว่า บัญชีปิดแล้ว ขอให้ลงโทษจำเลยตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2497 มาตรา 3
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้วพิพากษาว่า โจทก์ไม่ใช่ผู้ทรงเช็คในวันที่ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน ไม่ใช่ผู้เสียหาย คดีโจทก์จึงไม่มีมูล พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ทางไต่สวนมูลฟ้องปรากฏข้อเท็จจริงว่า เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2515 จำเลยยืมเงินจากโจทก์ไป 3,000 บาท ออกเช็คธนาคารกสิกรไทย จำกัด สั่งจ่ายเงินให้แก่ผู้ถือลงวันที่ 20 เมษายน 2515 มอบให้โจทก์ไว้เพื่อเป็นการชำระหนี้ เมื่อเช็คถึงกำหนด โจทก์เอาเช็คเข้าบัญชีผู้อื่นที่ธนาคารไทยพัฒนา จำกัด ธนาคารกสิกรไทย จำกัด ปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คนั้น โดยว่าบัญชีจำเลยปิดแล้ว ธนาคารไทยพัฒนา จำกัด ได้คืนเช็คและใบคืนเช็คให้โจทก์
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เช็คที่จำเลยออกให้โจทก์เป็นเช็คสั่งจ่ายให้แก่ผู้ถือ โจทก์จึงเป็นผู้ทรงตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 904 โจทก์นำเช็คที่โจทก์เป็นผู้ทรงเข้าบัญชีผู้อื่น โจทก์เป็นผู้ยื่นเช็คต่อธนาคารที่ให้เรียกเก็บเงินเอง แม้เมื่อเรียกเก็บเงินได้ เงินนั้นจะเข้าบัญชีผู้อื่น แต่ตราบที่เช็คนั้นเรียกเก็บเงินไม่ได้ และโจทก์ไม่ได้โอนเช็คให้ผู้หนึ่งผู้ใดไปดังที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 918 โจทก์ย่อมเป็นผู้ทรงเช็คนั้นอยู่ เช็คนั้นหาได้โอนไปยังเจ้าของบัญชีที่โจทก์เพียงประสงค์จะเอาเงินที่เรียกเก็บตามเช็คเพื่อเข้าบัญชีผู้นั้นให้เป็นผู้ทรงใหม่ไม่ ความผิดฐานออกเช็คโดยเจตนาที่จะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค สารสำคัญอยู่ที่การสั่งให้ธนาคารจ่ายเงินตามเช็ค เมื่อธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินมายังโจทก์ โจทก์เป็นผู้ทรงเช็คอยู่ โจทก์จึงเป็นผู้เสียหายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 2(4) ฎีกาที่ 671/2516 ที่ศาลล่างอ้างมา รูปคดีไม่ตรงกับคดีนี้ ฎีกาโจทก์ฟังขึ้น
พิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลล่างทั้งสอง ให้ศาลชั้นต้นพิจารณาสั่งหรือพิพากษาใหม่
