แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
จำเลยกู้เงินโดยออกเช็คให้โจทก์ เช็คไม่ได้ลงวันก่อนถึงวันที่ตกลงให้เอาเช็คไปขึ้นเงิน จำเลยสั่งธนาคารงดจ่ายเงิน และไม่มีเงินในธนาคารพอจ่ายตามเช็คดังนี้ วันที่ไม่ได้ลงในเช็ค ผู้ทรงจดลงได้และอาจเปลี่ยนแปลงได้ จำเลยไม่มีความผิดตาม พระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็คพ.ศ.2497
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยที่ 1 มีความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2497 มาตรา 3 จำคุก 8 เดือน ยกฟ้องจำเลยที่ 2 ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ ให้ยกฟ้องจำเลยที่ 1 ด้วย โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า เมื่อเดือนตุลาคม2514 นายวัฒนะสามีจำเลยที่ 2 ได้ยืมเงินไปจากโจทก์ร่วมจำนวน 113,690บาท และมอบเช็คของธนาคารกสิกรไทย จำกัด สาขาอุทัยธานี ให้ไว้ 2 ฉบับ ซึ่งจำเลยที่ 1 เป็นผู้สั่งจ่าย ในเดือนมกราคม 2520 โจทก์ร่วมนำเช็คไปขึ้นเงินที่ธนาคารดังกล่าว แต่ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินโดยแจ้งว่าเงินในบัญชีไม่พอจ่าย วันที่ 4 มกราคม 2520 จำเลยที่ 1 ได้ออกเช็ครายพิพาท 2 ฉบับ โดยมิได้ลงวันออกเช็คไว้ฉบับหนึ่งสั่งจ่ายเงิน 61,000 บาท อีกฉบับหนึ่งสั่งจ่ายเงิน 52,900 บาท ให้โจทก์ร่วม และเปลี่ยนเอาเช็ค 2 ฉบับเดิมคืนไป จำเลยที่ 2 เป็นผู้เขียนข้อความในเช็ครายพิพาท เพราะจำเลยที่ 1 เขียนหนังสือไทยไม่ได้เพียงแต่จำเลยที่ 1 ลงลายมือชื่อไว้ใต้ช่องที่สำหรับลงวันออกเช็ค จำเลยที่ 1 ตกลงกับโจทก์ร่วมว่า ให้โจทก์ร่วมนำเช็คไปขึ้นเงินได้ในวันที่ 6 มกราคม 2520 ครั้นถึงกำหนดดังกล่าว โจทก์ร่วมนำเช็ครายพิพาทไปขึ้นเงินที่ธนาคารกสิกรไทย จำกัด สาขาอุทัยธานี แต่ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินอีก โดยแจ้งว่าผู้สั่งจ่ายมีคำสั่งให้ระงับการจ่าย ปรากฏว่าในวันออกเช็ครายพิพาทนี้ จำเลยที่ 1 มีเงินฝากอยู่ที่ธนาคารดังกล่าวเพียง 1,524 บาท 50 สตางค์
ที่โจทก์และโจทก์ร่วมฎีกาว่า จำเลยที่ 1 ตกลงรับรองกับโจทก์ร่วมว่าให้นำเช็ครายพิพาทไปขึ้นเงินที่ธนาคารได้ในวันที่ 6 มกราคม 2520 เมื่อถึงกำหนดซึ่งในวันเดียวกันนี้จำเลยที่ 1 ไปแจ้งต่อธนาคารเสียก่อนเพื่อให้ระงับการจ่ายเงินตามเช็ค การกระทำของจำเลยที่ 1 เป็นการห้ามมิให้ธนาคารใช้เงินตามเช็คนั้นโดยทุจริต จำเลยที่ 1 จึงมีความผิดตามฟ้อง ศาลฎีกาเห็นว่า แม้จำเลยที่ 1 จะได้ตกลงกำหนดวันที่ให้โจทก์ร่วมนำเช็คพิพาทไปขึ้นเงินที่ธนาคาร แต่ตามข้อเท็จจริงที่ปรากฏว่า ขณะจำเลยที่ 1 ออกเช็คพิพาทให้โจทก์ร่วมนั้น จำเลยที่ 1 ไม่ได้ลงวันออกเช็คไว้ ส่วนกำหนดวันที่ตกลงกันไว้ก็อาจเปลี่ยนแปลงได้ และการลงลายมือชื่อของจำเลยที่ 1 กำกับไว้ใต้ช่องว่างสำหรับลงวันออกเช็คเพื่อให้โจทก์ร่วมลงวันตามที่ถูกต้องแท้จริงได้เอง ก็มีผลเพียงแต่ให้เช็คนั้นมีรายการสมบูรณ์ตามกฎหมายฟ้องร้องบังคับคดีกันได้ในทางแพ่งเท่านั้น หามีผลที่จะลงโทษผู้ออกเช็คในทางอาญาตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2497 มาตรา 3 ไม่ การกระทำของจำเลยที่ 1 ยังไม่เป็นความผิดดังฟ้อง”
พิพากษายืน
