แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การซื้อขายโคเสร็จเด็ดขาด ซึ่งผู้ขายได้ส่งมอบโคที่ขายให้ผู้ซื้อพร้อมทั้งตั๋วพิมพ์รูปพรรณโดยไม่มีเจตนาที่จะทำการโอนตั๋วพิมพ์รูปพรรณโคที่ซื้อขายตามกฎหมาย การซื้อขายนี้ตกเป็นโมฆะ ผู้ขายไม่มีอำนาจฟ้องผู้ซื้อให้ชำระราคาโคที่ยังค้างชำระตามสัญญาซื้อขายนั้น
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยซื้อโคของโจทก์ไป 20 ตัว รวมราคา 16,400 บาท โดยมิได้ทำหนังสือกันไว้ จำเลยสัญญาว่าเมื่อขายโคได้แล้วจะนำเงินมาชำระให้โจทก์ ต่อมาจำเลยขายโคได้แล้ว และนำเงินมาชำระให้โจทก์เพียง 2,787 บาท ยังค้างอยู่อีก 13,613 บาท โจทก์ทวงถามแล้วจำเลยไม่ชำระ ขอให้ศาลบังคับจำเลยชำระเงิน 13,613 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยแก่โจทก์
จำเลยให้การว่าไม่ได้ซื้อโคของโจทก์ โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องเพราะการซื้อขายมีราคาเกิน 500 บาท โจทก์ไม่มีหลักฐานเป็นหนังสือ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นฟังว่า การซื้อขายโครายนี้จำเลยวางมัดจำไว้ 1,000 บาท และชำระหนี้ให้โจทก์บางส่วนแล้วเป็นเงิน 2,787 บาท ยังค้างอยู่อีก 12,613 บาท พิพากษาให้จำเลยชำระเงิน 12,613 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยให้แก่โจทก์
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้จะฟังว่าจำเลยตกลงซื้อโคจากโจทก์รวมเป็นราคา 16,400 บาท ได้วางมัดจำไว้เป็นเงิน 1,000 บาท และชำระราคาโคบางส่วนให้อีก 2,787 บาท ยังค้างชำระอยู่ 13,613 บาท ดังโจทก์นำสืบก็ตาม แต่การซื้อขายโครายนี้เป็นการซื้อขายเสร็จเด็ดขาด กล่าวคือ โจทก์ได้มอบโคทั้งหมดให้จำเลยพร้อมทั้งตั๋วรูปพรรณโคและได้มีการขายโคนั้นต่อไปอีก โดยไม่ได้มีเจตนาที่จะทำการโอนตั๋วพิมพ์รูปพรรณโคที่ซื้อขายให้จำเลยตามกฎหมาย การซื้อขายระหว่างโจทก์กับจำเลยจึงตกเป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 456 วรรคแรก เมื่อสัญญาซื้อขายรายนี้ตกเป็นโมฆะเสียแล้ว โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องจำเลยตามสัญญาซื้อขายนั้นได้ ส่วนที่โจทก์จะยังมีสิทธิฟ้องจำเลยอย่างไรในเมื่อสัญญาตกเป็นโมฆะเสียเปล่าไปนั้น โจทก์ต้องไปว่ากล่าวกันเป็นอีกเรื่องหนึ่ง
พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์เป็นให้ยกฟ้องโจทก์ แต่ไม่ตัดสิทธิโจทก์ที่จะฟ้องเป็นคดีใหม่ให้ถูกต้อง
